هلند
هلند کشوری در غرب قاره اروپا است که از جمعیت حدود شانزده میلیونی این کشور، حدود هشتصد هزار نفر مسلمان در این کشور حضور دارند. شیعیان هلند با جمعیتی بالغ بر دویست هزار نفر، ۲۵ درصد از مجموع مسلمانان هلند را تشکیل می‌دهند.اکثر شیعیان ساکن هلند، غیر هلندی و از ملیت‌های مختلف ایرانی، عراقی، افغانستانی، ترک و پاکستانی هستند. مجلس اسلامی شیعی و پارلمان شیعی هلند از مهم‌ترین تشکل‌های شیعی این کشور به شمار می‌روند.
موقعیت جغرافیایی و سیاسی
کشور هلند واقع در غرب قاره اروپا یکی از کشورهای برجسته اروپایی با جمعیتی بالغ بر شانزده میلیون نفر است. بخش بزرگی از جنوب شرق آسیا از جمله مجمع الجزایر اندونزی تا زمان استقلال آن در جریان جنگ جهانی، تحت سیطره این دولت بود. سابقه این کشور، در مقایسه با دیگر دولت‌های استعمارگر اروپایی، نشانگر قدرتمندی آن در طول قرن‌های هفدهم تا نیمه‌های قرن بیستم است.
نمودار پراکندگی ادیان در هلند (2013) بی دین (۵۵٫۱٪) کاتولیک (۲۳٫۷٪) پروتستان (۱۰٫۲٪) اسلام (۵٪) سایر ادیان (۶٪)
اسلام در هلند
نخستین کرسی اسلام شناسی در شهر لایدن هلند در سال ۱۵۹۹ میلادی تأسیس شده و به همین دلیل بسیاری از کتاب‌های تاریخ کهن اسلامی برای نخستین بار در همین شهر چاپ شده است. بنابراین باید هلند را پیشگام در مطالعات عربی و اسلامی دانست. شاید این رویه، ریشه در روش فکری هلندی‌ها داشته باشد که تعصب مذهبی چندانی نداشتند. آنان در طول قرن بیستم و به جز سال‌های اخیر که تلاشی تحریک آمیز علیه اسلام در آن کشور آغاز شده است، برخورد دینی غیر متعصبانه‌ای از خود نشان داده و بسیاری از انان به دلیل ازدواج با زنان مسلمان یا تأثیرپذیری از فرهنگ اسلامی مسلمان شدند. به همین دلیل کمتر شهری در هلند وجود دارد که در آن مسجد نباشد. غالب ساکنان هلند مانند سایر نقاط اروپا، مسیحی (کاتولیک ۳۱ درصد؛ پروتستان ۲۱ درصد) بوده و رقمی در حدود ۴۰ درصد را افرادی تشکیل می‌دهند که خود را بی‌دین می‌دانند. نزدیک به سی هزار یهودی در این کشور وجود دارد و از کل جمعیت آن کشور، پنج درصد را مسلمانان تشکیل می‌دهند. آنان دو تشکل مهم دارند که با اسم‌های اختصاری (c.g.i و c.m.o) شناخته می‌شود.
شیعیان در هلند
شیعیان با جمعیتی بالغ بر دویست هزار نفر، ۲۵ درصد از مجموع مسلمانان هلند را تشکیل می‌دهند.اکثر شیعیان ساکن هلند، غیر هلندی و از ملیت‌های مختلف ایرانی، عراقی، افغانی، ترک و پاکستانی هستند.
به لحاظ قدمت، نخستین جمعیت شیعی در هلند، از آن ترک‌ها و پاکستانی‌ها است. با روی کار آمدن صدام و فشار وی بر شیعیان، تعداد زیادی از عراقی‌ها به اروپا و از جمله هلند آمدند و همین مهاجرت سبب شده است که عراقی‌ها حضور پررنگی در میان جمعیت شیعی داشته باشند به طوری که در حال حاضر دهها مؤسسه عراقی-شیعی در این کشور فعال است.
شیعیان هلند از لحاظ اقتصادی در سطح متوسط به پایین قرار دارند که در سال‌های اخیر این وضعیت رو به بهبودی است. اکثر این شیعیان کاسب بوده و قشر کمی نیز فرهنگی و تاجر می‌باشند.
شیعیان در هلند سعی کرده‌اند روابط خوبی را با مردم آن کشور برقرار کنند و از هر فرصتی برای معرفی خود به مردم آن کشور استفاده می‌کنند. به عنوان مثال در ایام عاشورا، جوانان شیعی با توزیع بطری آب میان مردم، امام حسین(ع) را هم به آنان معرفی می‌کنند.
مراکز و مساجد شیعی
ساخت نخستین مسجد در هلند، در سال ۱۹۸۲ میلادی به همت شیخ حمزه گل علی آغاز شد. وی نقش مهمی در بسیج شیعیان برای همدلی و همراهی جهت ساختن نخستین مسجد در شهر دنهاگ داشت. اندکی بعد این مسجد توسط شیخ محمد القون به طور رسمی افتتاح شد. پس از آن مسجد چهارده معصوم(ع) و سپس مسجدی به نام «محفل علی» برای شیعیان هند و پاکستانی تأسیس گردید.
تشکل‌ها و مراکز شیعه در هلند
در حال حاضر تعداد زیاد مرکز شیعی در هلند وجود دارد که بدین ترتیب هستند:
| نام مرکز | نام شهر | سال تأسیس | مؤسس(مدیر یا امام جماعت) | فعالیت‌ها | توضیحات | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| مسجد اهل البیت (ع) | دنهاگ | ۱۹۸۲ | امام جماعت:شیخ مرتضی نامی دانش‌آموخته قم | اقامه نماز و برگزاری مناسبت‌های دینی | این مرکز متعلق به ترک‌ها است. | |
| مسجد چهارده معصوم(ع) | دنهاگ | ۱۹۹۹ | امام جماعت:شیخ محمد القون | اقامه نماز و آموزش‌های دینی | این مرکز متعلق به ترک‌ها است. | |
| حسینیه یا محفل علی(ع) | دنهاگ | ۱۹۹۷ | مؤسس و مدیر:سید روشن‌علی علی مهر؛امام جماعت:سید احمدرضا حسینی | این مرکز متعلق به پاکستانی‌ها و هندی‌هااست. | ||
| مؤسسه فرهنگی کوثر | دنهاگ | رئیس: شیخ ابوطه تمیمی | این مرکز متعلق به عراقی‌ها است. | |||
| حسینیه میشن پاکستانی‌ها | دنهاگ | ۱۹۷۵ | مؤسس: جمعی از مهاجران هندی و پاکستانی | فعالیت‌های مختصر دینی و حفظ ارتباط میان افراد | ||
| مسجد الهجره | روتردام | امام جماعت: شیخ اسرافیل دمرتکین | نماز جماعت و جمعه | این مسجد متعلق به ترک‌ها است اما شیعیان از هر قومی در آن مشارکت دارند. | ||
| مرکز فرهنگی ایمان | روتردام | ۲۰۰۵ | رئیس: سیدعبدالعظیم مبین | دارای سالن‌های مجزا برای آقایان وبانوان؛برگزاری مراسم در مناسبت‌های مختلف دینی؛دارای مدرسه برای تعلیم مسائل دینی به کودکان | این مرکز متعلق به افغانی‌ها است. | |
| مسجد اهل البیت(ع) | آیندهوون | امام جماعت: شیخ حسین آکای | این مرکز متعلق به ترک‌ها است. | |||
| اداره جعفریه | آمستردام | ۱۹۷۵ | امام جماعت: سیداحمدرضا حسینی | این مرکز متعلق به پاکستانی‌ها است. | ||
| جمعیت فرهنگی عراقی | دوردرخت | ۱۹۹۱ | رئیس:دکتر صلاح الدین عبدالرزاق | اقامه شعائر دینی، انتشار نشریه النخیل با مدیریت سید کفاح الحسینی در زمینه مسائل تبلیغی و مدیریت سایت الاضواء | محل نخست این جمعیت شهر برخن آپ شوم (Bergen op zoom) بود اما در سال ۱۹۹۳ میلادی به شهر زایندرخت (Zwijndrecht) منتقل شد و دو سال بعد این مرکز به شهر دوردرخت انتقال یافت و اکنون نیز در دوردخت به فعالیت خود ادامه می‌دهد. | |
| مرکز فرهنگی اسلامی هلند (CCIN) | اوترخت | ۱۹۹۵ | مؤسس: هیأت مؤسس؛مدیر:شیخ وصفی البدری | رسیدگی به امور دینی مهاجران عراقی؛ برگزاری مراسم‌های مذهبی؛ انتشار نشریه | آدرس سایت: | |
| سازمان جوانان اهل بیت(ع) هلند | مؤسس: تعدادی از جوانان | برگزاری نشست‌های نشست‌های علمی و فرهنگی؛ فعالیت در زمینه مناسبت‌های اسلامی؛ مشارکت در برنامه‌های تلویزیونی؛ برگزاری تظاهرات درباره مسائل مربوط به جهان اسلام |
آدرس سایت: | |||
| جمعیت الهدی | دوردرخت | ۱۹۹۵ | تعلیم زبان عربی و دروس اسلامی در روزهای تعطیل آخر هفته | آدرس سایت: | ||
| مجمع فرهنگی عراقی | ۱۹۹۹ | توزیع کتاب؛ حل و فصل مسائل حقوق خانوادگی؛ انتشار نشریه صراط | ||||
| جمعیت فرهنگی عراقی(جمعیة الرسول الاعظم(ص)) | ایجمودن | ۱۹۹۸ | رئیس: شیخ حیدر حب | تعلیم دروس اسلامی و زبان عربی؛ برگزاری مراسم اسلامی | ||
| مسجد و مؤسسه امام حسین(ع) | آسن | ۱۹۹۹ | رئیس: سیدمصطفی الموسوی | انجام کارهای فرهنگی در جهت شناسائی فرهنگ اسلامی به اروپاییان و ترویج روحیه تسامح و گفتگو میان تمدن‌های غربی و اسلامی می‌پردازد و توجه خاص به مسائل خانواده در اروپا براساس ضوابط و احکام شرعی | این مرکز مهم‌ترین مرکز شیعی در شمال هلند است. | |
| مؤسسه فاطمة الزهرا(س) | آمستردام | ۲۰۰۰ | رئیس:شیخ محمد ساعدی | آموزش زبان عربی و دروس اسلامی؛ برگزاری مراسم‌های مذهبی؛ دیگر برنامه‌های آموزشی و تبلیغی | ||
| دار آل البیت(ع) هلند | ۱۹۹۸ | مؤسس: شیخ محمدجواد طریحی | برنامه‌های مستمر دینی و مذهبی؛ انتشار نشریات مناسبتی | آدرس سایت: | ||
| مؤسسه امام مهدی(ع) | دنهاگ | ۲۰۰۰ | رئیس: شیخ رشاد الانصاری | برگزاری مراسم‌های مذهبی با همکاری دیگر مؤسسات؛ انتشار نشریه کوثر به زبان عربی | این مرکز با دفتر آیت الله سیستانی مرتبط است.
آدرس سایت: | |
| موکب جوانان العباس(ع) | دنهاگ | ۲۰۰۰ | رئیس: حیدر کاشی | تلاش در جهت تعمیق فرهنگ مذهبی و دینی | ||
| جمعیة السلام | ۲۰۰۰ | رئیس: سید سعد آل بهیه؛ مدیر:رعد جواد |
آدرس سایت: | |||
| تشکل اسلامی - عراقی | ۱۹۸۹ | رئیس:ابومهدی آل طعمه | ||||
| مؤسسه آل البیت(ع) | آرنهم | ۲۰۰۲ | رئیس: حسین عباس حسن و ابوعلی سماوی | |||
| جمعیت و مدرسه فرهنگی المصطفی(ص) | ۱۹۹۸ | مؤسس: سیدعادل آل طعمه، فلاح شروفی و سیدمحمدعلی آل طعمه |
تشکل‌های اصلی شیعه در هلند
در سال‌های اخیر با گسترش شیعه در هلند، دو تشکل به هدف متمرکز کردن فعالیت مراکز شیعه در هلند تأسیس شده است:
مجلس اسلامی شیعی (SIR)
مجلس اسلامی شیعی در هشتم سپتامبر ۲۰۰۴ میلادی در هلند به ثبت رسید. این تشکل با عنوان اینکه بتواند مراکز و جمعیت‌های شیعی را از اقوام مختلف اعم از عراقی، ترکی، افغانی، پاکستانی، ایرانی و حتی علویان ترکیه زیر پوشش بگیرد، فعالیت خود را آغاز کرده است. هدف آن رسیدگی به مسائل اجتماعی - فرهنگی و حقوقی پیروان اهل بیت(ع) در این کشور است. مجلس اسلامی شیعی شامل دوازده عضو از فعالان اسلامی، وکلای مراجع دینی، مبلغین و برخی از کادرهای اداری است.
پارلمان شیعی هلند (COV)
پارلمان شیعی هلند در سال ۲۰۰۴ میلادی با همکاری تعدادی از جمعیت‌های شیعی در هلند تأسیس شده و هدف آن معرفی شیعه به جامعه هلند است. این پارلمان مورد حمایت دولت هلند بوده و از سوی این دولت نیز به رسمیت شناخته شده است. ریاست آن با دکتر محمد سعید طریحی (مدیر مجله عربی الموسم) است. این پارلمان در زمینه مسائل فرهنگی و تبلیغی فعالیت کرده و به عنوان یک تشکل رسمی برای شیعیان عراقی در هلند به شمار می‌آید. سایت این تشکل فعال و غنی است.
پانویس
منابع
- منبع اصلی: کتاب اطلس شیعه، نوشته رسول جعفریان
پیوند به بیرون