مدرسه علمیه خلیلی (نجف)

مدرسه علمیه میرزا حسین خلیلی عبارت از دو مدرسه بزرگ و کوچک بوده که در نجف اشرف و در نزدیکی مدرسه سید یزدی قرار داشت. بانی این دو مدرسه، میرزا حسین خلیلی تهرانی (متوفای ۱۳۲۶ق) از مراجع تقلید شیعه بود. مدارس خلیلی تا سال‌ها محل تحصیل طلاب و فعالیت‌های مذهبی و سیاسی بود و سپس در سال ۱۳۶۷ش به دست بعثی‌های عراق تخریب شد.

تاریخچه مدرسه بزرگ (کبری)

میرزاحسین خلیلی تهرانی در سال ۱۳۱۶ق با هزینه نیکوکاری ایرانی به نام «معتمدالدوله امیرپنج»، زمین مدرسه را خریداری نموده و بخشی از مدرسه را ساختمان کرد و سپس بخش دیگری از ساختمان را با هزینه نیکوکار ایرانی دیگری به نام «امیر تومان صمصام المُلک» تکمیل نمود و در نهایت، قسمت باقی‌مانده را نیز با هزینه «مجدالدوله جهانگیرخان» به اتمام رسانید. این مدرسه در منتهی‌الیه بازار عماره قرار داشت و ۶۰۰ مترمربع مساحت داشت و دارای ۵۰ حجره بود. در شمال شرقی مدرسه آرامگاه خلیلی و خاندان او قرار داشت.

مدرسه خلیلی به جهت موقعیت و مدیریت آن همواره مورد توجه طلاب قرار داشت و دارای فعالیت‌های مذهبی و سیاسی چشمگیری بود. برای نمونه در این مدرسه پس از اعلان خلع و فرار محمدعلی شاه قاجار در سال ۱۲۲۷ق و زوال استبداد صغیر، مجلس جشن باشکوهی برگزار گردید. همچنین از این مدرسه، ماهنامه‌ای به‌نام «مختارات اسلامیه» به سرپرستی سید عبدالکریم قزوینی منتشر می‌شد.

مدرسه خلیلی کوچک (صغری)

میرزا حسین خلیلی در سال ۱۳۲۲ق با مساعدت نیکوکاری ایرانی به‌نام میرزا محمدعلی گرگانی، مدرسه دیگری کوچک‌تر از مدرسه قبلی و در شمال آن بنا نمود. این مدرسه در ۲۳۰ مترمربع مساحت از یک حیاط و دو طبقه ساختمان تشکیل شده بود و ۱۸ حجره داشت. بعدها به این مدرسه، مدرسه «الجزائری الأحمدیة» گفته شد.

تخریب

این دو مدرسه در سال ۱۳۶۷ش به دست عوامل حزب بعث عراق تخریب شد و کلیه موقوفات آن مصادره گردید.

پانویس

منابع

• جمعی از نویسندگان، نجف کانون تشیع، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۳۸۳ش.
• مدارس دینی و حوزه‌های علمیه، شبکة الامام علی(ع)، پایگاه رسمی آستان قدس علوی.