صفاح

گفتگوی امام حسین با فرزدق در مسیر مکه به کوفه
فرزدق:‌ای فرزند رسول خدا! پدر و مادرم به فدایت. انگیزه تو در این عجله و خارج شدن از مکه قبل از انجام مراسم چیست؟
امام حسین(ع): اگر تعجیل نکنم دستگیر می‌شوم. تو کیستی؟
مردی از قوم عرب.
نظر مردم (عراق) در مورد اوضاع چگونه است؟
دل‌های ایشان با شما و شمشیرهایشان علیه شما و مقدرات در دست خداست هر طور که بخواهد انجام می‌دهد.
درست گفتی. مقدرات در دست خداست. او هر روز فرمان تازه‌ای دارد که اگر پیشامدها بر طبق مراد باشد، در برابر نعمت‌های خداوند سپاسگزاریم و هموست مددکار در سپاس و شکرگزاری برای خودش. و اگر حوادث و پیشامدها در میان ما و خواسته هایمان مانع شد و کارها بر طبق مرام پیش نرفت بازهم آن کس که نیتش حق باشد و تقوا بر دلش حکومت کند، از مسیر صحیح خارج نگردیده است.
آری، گفتار شما درست است. خیر پیش.

صِفاح، از منزل‌گاه‌های راه قدیم مکه و کوفه. بیشتر منابع تاریخی، در واقعه کربلا دیدار و گفت‌وگوی امام حسین(ع) با فرزدق را در آنجا، گزارش کرده‌اند.

موقعیت

محلی در نزدیکی مکه است که بین «حُنَین» و انصاب حرم واقع شده است. این مکان در سمت چپ كسى است كه از مشاش به مكه وارد مى‌‏شود.

وقایع

در واقعه کربلا، امام حسین(ع) در این منزل با فرزدق دیدار و گفت‌و‌گو کرد. فرزدق، اوضاع کوفه را به امام گزارش کرد. فرزدق با شعری که با مصرع «لقیت الحسین بأرض الصفاح» شروع می‌شود به شرح این دیدار پرداخته است.

لقیت الحسین بأرض الصفاح علیه الیلامق و الدرق

دیدار امام با فرزدق در شقوق، نزدیکی مکه، ذات عرق و بستان بنی عامر نیز گزارش شده است.

پانویس

  1. مفید، الارشاد، ج۲، ص۶۷؛ قس: ابن‌اعثم، الفتوح، ج۵، ص۷۱.
  2. حموی، معجم‌البلدان، ج۳، ص۴۱۲.
  3. دینوری، اخبارالطوال، ص۲۴۵؛ طبری، تاریخ، ج۵، ص۳۸۶؛ ابن‌اثیر، الکامل، ج۴، ص۴۰؛ بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۳، ص۱۶۴.
  4. حموی، معجم‌البلدان، ج۳، ص۴۱۲.
  5. حموی، معجم‌البلدان، ج۳، ص۴۱۲.
  6. ابن‌اعثم، الفتوح، ج۵، ص۷۱.
  7. مفید، الارشاد، ج۲، ص۶۷.
  8. ذهبی، تاریخ‌الاسلام، ج۵، ص۱۰؛ بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۳، ص۱۶۵.
  9. جعفریان، اطلس شیعه، ص۶۶.

منابع

  • ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، دارصادر، بیروت، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م.
  • ابن اعثم کوفی، احمد بن اعثم، الفتوح، تحقیق: علی شیری، دارالأضواء، بیروت، ۱۴۱۱ق/۱۹۹۱م.
  • بلاذری، احمد بن یحیی، جمل من انساب الأشراف، تحقیق: سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م.
  • جعفریان، رسول، اطلس شیعه، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران، ۱۳۸۷ش.
  • حموی بغدادی، یاقوت، معجم البلدان، دارصادر، بیروت، ۱۹۹۵م.
  • دینوری، احمد بن داوود، الأخبارالطوال، تحقیق: عبدالمنعم عامر مراجعه جمال الدین شیال، منشورات الرضی، قم، ۱۳۶۸ش.
  • ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، تحقیق: عمر عبدالسلام تدمری، دارالکتاب العربی، ۱۴۱۳ق/۱۹۹۳م.
  • طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق: محمد أبوالفضل ابراهیم، دارالتراث، بیروت، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م.
  • مفید، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، کنگره شیخ مفید، قم، ۱۴۱۳ق.