سیاحت غرب (کتاب)
|
| |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | آقا نجفی قوچانی |
| تاریخ نگارش | اوایل سده چهاردهم هجری شمسی |
| موضوع | داستان مردی در جهان پس از مرگ |
| زبان | فارسی |
سیاحت غرب یا سرنوشت ارواح پس از مرگ کتاب داستانی نوشته آقا نجفی قوچانی(۱۲۹۵-۱۳۶۳ ه.ق) از عالمان شیعه. این کتاب ماجرای پس از مرگ و عالم برزخ را به صورت داستانی روایت می‌کند. نویسنده، داستان را بر اساس روایات امامان شیعه درباره عالم برزخ نگاشته است.
کتاب مزبور پس از چاپ مورد استقبال واقع شد و بارها از سوی ناشران مختلف منتشر شده است. بر اساس این کتاب فیلمی نیز در سال ۱۳۸۲ ساخته شده است.
نویسنده
سید محمد حسن ملقب به آقا نجفی فرزند محمد نجفی (۱۲۹۵-۱۳۶۳ق) از دانش‌آموختگان حوزه‌های علمیه مشهد و نجف است. وی هفت جلد کتاب نوشته که سیاحت شرق و سیاحت غرب معروف‌ترین آنها هستند. سیاحت شرق شرح زندگانی او و اوضاع و احوال ایران و عراق در دوران مشروطه است.
ویژگی‌های کتاب
نویسنده، کتاب را به عنوان گزارش‌های برزخی خود معرفی کرده و آن را از زبان اول شخص روایت کرده است. نثر کتاب متعلق به اوایل سده چهاردهم هجری شمسی بوده و در آن از عبارات عربی و دینی فراوانی استفاده شده است. در متن کتاب آیات و احادیث ترجمه نشده‌اند.
ماجرای عالم برزخ
ماجرا از زبان شخصی روایت می‌شود که از دنیا رفته است و از زمانی شروع می‌شود که راوی داستان می‌میرد. بعد از غسل میت و کفن و دفن، راوی ماجرای سوال قبر را تعریف می‌کند. و پس از آن به فشار قبر اشاره می‌کند.
بخش‌های مختلف کتاب براساس مطالبی تنظیم شده که در احادیث درباره عالم برزخ آمده است. مواردی مثل عذاب قبر، کیفر برخی از اعمال، ملاقات با بعضی از اموات،... در متن داستان گنجانده شده است.
استفاده از آیات و احادیث
در بخش‌های مختلف کتاب، آیات قرآن و یا احادیث متناسب با بحث از زبان راوی داستان نقل می‌شود. نویسنده تلاش کرده است در بین این داستان نقش باورهای شیعه به خصوص اعتقاد به ولایت اهل بیت و محبت به امام علی(ع) در جهان پس از مرگ را تبیین کند. به گونه‌ای که در بیشتر مسیر برزخ فردی به نام هادی راهنمای راوی است. نویسنده ، هادی را محبت امام علی(ع) معرفی می‌کند که در عالم برزخ به شکل جوانی زیبارو مجسم شده و فرد درگذشته را کمک و راهنمایی می‌کند. در لابلای داستان به تناسب خوشی‌ها و ناخوشی‌های مسیر توصیه‌های اخلاقی و شرعی متعددی نقل شده است.
تلفن تصویری در عالم برزخ
از نکات جالب کتاب آن است که در جایی از داستان حبیب بن مظاهر که از شهدای کربلا و یاران امام حسین(ع) است از طریق تلفن با راوی تماس می‌گیرد. راوی می‌گوید تلفن از تلفن‌هایی بود که هنگام مکالمه تصویر طرف مقابل را نیز نشان می‌داد.
چاپ و انتشار کتاب
انتشارات طباطبائی برای نخستین بار در سال ۱۳۴۹ کتاب سیاحت غرب را چاپ کرد. این کتاب همراه با توضیح و پاورقی احمد تدین و محمدرضا عطائی قوچانی بود. کتاب مزبور بلافاصله با استقبال مردم مواجه شد و در نتیجه ناشر در سال ۱۳۵۱ به چاپ دوم آن اقدام کرد.
کتاب سیاحت غرب از زمان چاپش تا کنون مورد استقبال بسیار مردم مواجه شده است و ناشران مختلفی به چاپ این کتاب همت گمارده‌اند. برخی از آنها عبارتند از:
- انتشارات ارمغان طوبی، دو بار چاپ در سال‌های ۱۳۸۱ و ۱۳۸۳، تهران.
- لوح محفوظ، ۱۳۷۹، تهران.
- حسام‌الدین، ۱۳۸۰، تهران.
- گلپا، ۱۳۸۱، تهران.
- آفرینه، ۱۳۷۶، قم.
- نوبخت، ۱۳۸۲، تهران.
- امیرمستعان، ۱۳۸۱، تهران.
- نشر فروغ، ۱۳۷۹، تهران.
- دانش‌پرور، ۱۳۷۹، تهران.
- علی، ۱۳۸۰، تهران.
- فرورتیش، ۱۳۸۵، گرگان.
- نشر هفت، ۱۳۷۹، تهران.
- امیدآرام کتابی با عنوان (سفربه مغرب کائنات )نوشته که روایتی است از "سیاحت غرب" نوشته محمد حسین نجفی قوچانی که طی آن شرح احوال برزخی مردگان با تکیه بر معارف دینی بازگو شده است.
فیلم سیاحت غرب
در سال ۱۳۸۲ ه.ش فیلمی براساس کتاب سیاحت غرب ساخته شد. این فیلم نیز همانند اصل کتاب مورد استقبال مردم واقع شد. سازندگان فیلم در بروشور تبلیغاتی فیلم آن را به معنای «معاد درمانی» تلقی کرده بودند. یکی از ویژگی‌های این فیلم آن است که به همراه گفت‌وگوهای بازیگران فیلم، آیاتی از قرآن کریم متناسب با آن دیالوگ‌ها زیرنویس می‌شود.
مقایسه سیاحت غرب با کمدی الاهی دانته
کتاب «کمدی الاهی» از کتاب‌های قدیمی غربی درباره عالم آخرت است که دانته آن را بر اساس اعتقادات مسیحی و به طور منظوم نوشت. این کتاب شامل سه بخش است: جهنم، محل پاک شدن(مطهر) و بهشت. این کتاب ماجرای سفری تخیلی است که دانته آن را درباره عالم بعد از مرگ نوشت. روح در مسیر خود به حیوانات وحشی برخورد می‌کند که کنایه از شهوت، غرور و طمع است. روح داخل جهنم می‌شود و به کمک حضرت مریم(س) پا به مطهر یا محل پاک‌شدن می‌گذارد. باید توجه کرد که مطهر همان مفهوم برزخ در اسلام نیست ولیکن برای رفتن به بهشت باید پای در مطهر گذاشت تا انسان بعد از پاک شدن روانه بهشت گردد.
بین سیاحت غرب آقای نجفی قوچانی و کمدی الاهی دانته وجه اشتراک و تفاوت‌هایی وجود دارد. وجه تشابه این است که هر دو خواننده را از ارتکاب گناه می‌ترسانند و به انجام اعمال شایسته ترغیب می‌کنند. اما وجه تفاوت این دو این در چند چیز است:
- سبک نگارش
- تکیه سیاحت غرب بر قرآن و احادیث بر خلاف کتاب کمدی الاهی
جستارهای وابسته
- سیاحت شرق
پانویس
منابع
- جوادزاده(جهانشاه‌لو)،علی‌رضا،«تأمّلاتی درباره دو کتاب تاریخی از آقا نجفی قوچانی: (بررسی خاطرات و تاریخ نگاری) شخصیت و دیدگاه‌های سیاسی- اجتماعی»، نشریه آموزه، تابستان ۱۳۸۳، شماره ۴.
- آقا نجفی قوچانی، «سیاحت غرب یا سرنوشت ارواح بعد از مرگ»، توضیح و پاورقی از: احمد تدین و محمدرضا عطائی قوچانی، انتشارات روحانی، چ اول، ۱۳۷۵، قم.
- النجفی القوجانی، محمدحسن، «سیاحة فی الغرب او مصیر الارواح بعد الموت»، ترجمة: جعفر صادق الخلیلی، قسم اعلام الخارجی لمؤسسةالبعثة، ۱۹۸۸، طهران.
پیوند به بیرون