سعید بن عبدالله حنفی
|
آرامگاه شهدای کربلا | |
| مشخصات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | سعید بن عبدالله حنفی |
| نسب/قبیله | بنی‌حنیفه |
| محل زندگی | کوفه |
| وفات | ۶۱ق ، کربلا |
| علت وفات | شهادت در واقعه عاشورا |
| مدفن | حرم امام حسین |
| مشخصات دینی | |
| از یاران | امام حسین (ع) |
| فعالیت‌ها | حامل نامه‌های کوفیان به امام حسین و بالعکس |
سعید (سعد) بن عبدالله حنفی،(شهادت ۶۱ق) از شهدای واقعه کربلا. او از شیعیان کوفه بود که برخی نامه‌های کوفیان و امام حسین را به یکدیگر می‌رساند. او همچنین نامه مسلم بن عقیل را به امام رساند و پس از آن با کاروان آن حضرت همراه شد. سعید در شب عاشورا در حمایت از امام حسین سخنرانی کرد و سوگند یاد کرد که اگر هفتاد بار سوزانده و سپس زنده شود باز هم از حمایت امام دست بر نخواهد برداشت.
نسب
او از بنی‌حنیفة بن لجیم، تیره بنی‌بکر بن وائل -از شاخه‌های قبیلۀ عدنان- و اهل کوفه بود که به شجاعت و عبادت شهرت داشت. در زیارت شهیدان کربلا نام او بجای سعید، سعد ذکر شده است.
واقعه کربلا
سعید بن عبدالله و هانی بن هانی سبیعی نامه سوم کوفیان را به سوی امام حسین بردند. نویسندگان این نامۀ شَبَثُ بن رِبعی، حَجّار بن اَبجَر، یزید بن حارث، یزید بن رویم، عزرة بن قیس، عمرو بن حجاج و محمد بن عمیر بودند. برخی معتقدند که این مأموریت به جهت وجاهت سعید بن عبدالله بوده، به امید آنکه این وجاهت، امام(ع) را به آمدن قانع کند.
السَّلامُ عَلَی سَعْدِ بْنِ عَبْدِ الله الْحَنَفِی الْقَائِلِ لِلْحُسَینِ وَ قَدْ أذِنَ لَهُ فِی الانْصِرَافِ لا نُخَلِّیک حَتَّی یعْلَمَ الله أنَّا قَدْ حَفِظْنَا غَیبَةَ رَسُولِ الله (ص) فِیک وَ اللهِ لَوْ أَعْلَمُ أنِّی أقْتَلُ ثُمَّ أحْیا ثُمَّ أحْرَقُ ثُمَّ أذْرَی وَ یفْعَلُ ذَلِک بِی سَبْعِینَ مَرَّةً مَا فَارَقْتُک حَتَّی ألْقَی حِمَامِی دُونَک وَ کیفَ لا أفْعَلُ ذَلِک وَ إِنَّمَا هِی مَوْتَةٌ أوْ قَتْلَةٌ وَاحِدَةٌ ثُمَّ هِی الْکرَامَةُ الَّتِی لا انْقِضَاءَ لَهَا أبَداً فَقَدْ لَقِیتَ حِمَامَک وَ وَاسَیتَ إِمَامَک وَ لَقِیتَ مِنَ اللهِ الْکرَامَةَ فِی دَارِ الْمُقَامَةِ حَشَرَنَا الله مَعَکمْ فِی الْمُسْتَشْهَدِینَ وَ رَزَقَنَا مُرَافَقَتَکمْ فِی أعْلَی عِلِّیینَ
بحارالانوار، ج۴۵، ص۷۰.
امام حسین(ع) به وسیلۀ سعید پاسخ مردم کوفه داد و نوشت که مسلم بن عقیل را به عنوان سفیر خود روانه کوفه کرده است. زمانی که مسلم وارد کوفه شد و برای مردم سخنرانی کرد. عابس بن ابی شبیب شاکری و حبیب بن مظاهر خطبه خواندند، پس از آن دو سعید بن عبدالله بپاخواست و سوگند خورد که مصمم است به یاری حسین(ع) برخیزد. مسلم در این مجلس، سعید بن عبدالله را مأمور کرد تا امام(ع) را برای ورود به کوفه دعوت کند. سعید به مکه بازگشت و نامۀ مسلم بن عقیل را به امام داد و از مکه با کاروان امام حسین همراه شد.
حضور در کربلا
در شب عاشورا که امام(ع) اصحاب را پشت خیمه‌ها جمع کرد و پس از سخنرانی معروف خود از آنان خواستند که هر یک دست دوست خود را گرفته و از تاریکی شب بهره گرفته و این ناحیه و سرزمین را ترک کنند. سعید از جای خود برخاست و گفت:
- یا ابن رسول الله(ص) به خدا سوگند ما دست از یاری شما بر نخواهیم داشت... به خدا سوگند اگر کشته شوم، سپس زنده گردم، هفتاد مرتبه مرا بسوزانند و خاکستر مرا به باد دهند باز هم از شما دست بر نخواهم داشت.
شهادت
برخی بر این عقیده‌اند که او در روز عاشورا پس از نماز ظهر به شهادت رسیده است. برخی دیگر از تاریخ‌نگاران، شهادت سعید را بعد از زوال آفتاب ظهر عاشورا و بعد از نماز ظهر نوشته‌اند. رجز ذیل به او منسوب است:
| أقدم حسین الیوم تلق أحمدا | و شیخک الخیر علیا ذا الندی |
(ای حسین پیش بیا که امروز هم جدّت را که برگزیده ی خداست وهم پدرت را که اهل جود وبخشش است دیدار خواهی کرد.)
ظهر عاشورا هنگامی که امام حسین(ع) نماز خوف به جا آورد، سعید بن عبدالله وزهیربن قین به امر امام (ع) مقابل حضرت ایستادند و با صورت، سینه، پهلوها و دست هایشان، از اصابت تیرها به امام(ع) جلوگیری می‌کردند. نقل کرده اند که زمانی که به زمین افتاد و در حال جان دادن بود این دعا را می‌خواند
سپس رو به امام(ع) کرد و گفت:ای فرزند رسول خدا، آیا به پیمانم عمل کردم؟ امام(ع) فرمود: آری؛ تو پیشاپیش من به بهشت خواهی رفت. نقل شده که هنگام شهادت، به جز زخم‌های شمشیر و نیزه، ۱۳ تیر بر بدنش بوده است.
پانویس
- ↑ .شمس الدین، انصارالحسین، ص۷۶.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ج۴۵، ص۷۰.
- ↑ طبری، تاریخ طبری، ج۴، ص۲۶۲؛ ابن شهرآشوب، مناقب، ج۴، ص۹۷؛ سماوی، ابصار العین، ص۲۱۶.
- ↑ کمره‌ای، عنصر شجاعت، ج۱، صص۱۵۸-۱۶۰.
- ↑ کمره‌ای، عنصر شجاعت، ج۱، ص۱۵۸.
- ↑ سماوی، ابصار العین، ص۲۱۶.
- ↑ طبری، تاریخ، ج۴، ص۳۱۸؛ تستری، قاموس الرجال، ج۵، ص۱۰۷؛ سماوی، ابصار العین، ص۲۱۶؛ مامقانی، تنقیح المقال، ج۲، ص۲۸؛ کمره‌ای، عنصر شجاعت، ج۱، ص۱۶۴؛ مقرم، مقتل الحسین(ع)، ص۸۹؛ ابی مخنف، وقعة الطف، ص۲۲۹؛ ابن شهر آشوب، مناقب، ج۴، ص۱۰۷؛ امین، اعیان الشیعه، ج۷، ص۲۴۱.
- ↑ طبری، تاریخ طبری، ج۴، ص۳۲۶.
- ↑ ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ج۴، ص۱۱۲.
- ↑ السيد بن طاووس، الملهوف على قتلى‌الطّفوف، ج۱، ص ۱۶۵. تستری، قاموس الرجال، ج۵، صص۱۰۷-۱۰۸؛ سماوی، ابصار العین، ص۲۱۷؛ ابی‌مخنف، وقعة الطف، ص۲۶۶؛ امین، اعیان الشیعه، ج۷، ص۲۴۱.
- ↑ تستری، قاموس الرجال، ج۵، صص۱۰۷-۱۰۸؛ سماوی، ابصار العین، صص۲۱۷-۲۱۸؛ مامقانی، تنقیح المقال، ج۲، ص۲۸.
- ↑ تستری، قاموس الرجال، ج۵، ص۱۰۸؛ سماوی، ابصار العین، ص۲۱۸؛ مامقانی، تنقیح المقال، ج۲، ص۲۸.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ج۷، ص۲۴۱.
- ↑ وحضرت صلاة الظهر ، فأمر الحسين (ع)زهير بن القين وسعيد بن عبدالله الحنفي أن يتقدما أمامه بنصف من تخلف معه ، ثم صلى بهم صلاة الخوف... فوصل إلى الحسين (ع)سهمٌ ، فتقدم سعيد بن عبدالله الحنفي ، ووقف يقيه بنفسه ما زال ، ولا تخطى حتى سقط إلى الأرض وهو يقول : اللهم العنهم لعن عادٍ وثمود ، اللهم أبلغ نبيك عني السلام ، وأبلغه ما لقيت من ألم الجراح ، فإني أردت ثوابك في نصر ذرية نبيك ، ثم قضى نحبه رضوان الله عليه .
- ↑ فوجد به ثلاثة عشر سهمأً سوى ما به من ضرب السيوف وطعن الرماح
منابع
- ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، تحقیق و فهرست یوسف البقاعی، دارالاضواء، ۱۴۲۱ق.
- ابن طاووس، ساحل خونین: ترجمه لهوف سید بن طاووس، مترجم محمدجواد مولوی نیا، سرور، قم، ۱۳۷۷ش.
- ابی‌مخنف، وقعة الطف، تحقیق محمد هادی یوسفی سماوی، المجمع العالمی لاهل بیت (علیهم السلام)، قم، ۱۴۲۷ق.
- امین عاملی، سید محسن، اعیان الشیعة، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۲۱ ق.
- تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، موسسه نشر الاسلامی، قم، ۱۴۱۴ق.
- سماوی، محمد بن طاهر، ابصار العین فی انصار الحسین علیه‌السلام، تحقیق محمد جعفر طبسی، مرکز الدراسات الاسلامیة لحرس الثورة، ۱۳۷۷ش/۱۴۱۹ق.
- شمس الدین، محمدمهدی، انصارالحسین، مؤسسه البعثه، تهران، ۱۴۰۷ق.
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، المعروف بتاریخ الامم و الملوک، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، بیروت، ۱۸۷۹م.
- کمره‌ای، خلیل، عنصر شجاعت یا هفتاد دو تن و یک تن، اصحاب سید الشهداء، دارالعرفان، قم، ۱۳۸۹ش.
- مامقانی، عبد الله، تنقیح المقال فی علم الرجال، مطبعه المرتضویه، نجف اشرف.
- موسوی مقرم، سید عبدالرزاق، مقتل الحسین(ع) او حدیث کربلاء، منشورات الشریف الرضی.