شبنم
شَبنَم قطرهای کوچک از آب است که در شبهای مرطوب بر روی گیاهان ظاهر میگردد.
ریشهشناسی
واژه شبنم به معنای نمی است که در شب ایجاد میشود. واژهٔ ژاله که امروزه مترادف شبنم به کار میرود، در قدیم علاوه بر شبنم به معنی تگرگ هم بود.
دلیل به وجود آمدن
علت پدید آمدن شبنم بدان جهت است ، که هوا غالباً شبها رو به سردی میرود مولکولهای هوا زودتر از ذرات بخار آب اشباع میگردند و دو عامل اشباع نسبی و برودت موجب میشوند که ذرات بخار آب تبدیل به قطرههای ریز آب شود و بر سطح گیاهان قرار گیرند.
اهمیت
شبنم باعث میشود تا گیاهان رطوبت خود را از دست نداده و شاداب بمانند .شبنم در روي گياهان به صورت قطرات آب تشكيل ميشود.
در ادبیات فارسی
در ادبیات فارسی شبنم معانی مختلفی را دارد، مانند این سرود سعدی:
چون شبنم اوفتاده بدم پیش آفتاب | مهرم به جان رسید و به عیوق برشدم |
یا مانند این سرود نظامی:
چو شب را گزارش درآمد بِزیست | بخندید خورشید و شبنم گریست |
منابع
- فرهنگ فارسی معین
- لغتنامه دهخدا*