ایلوکسادولین
ایلوکسادولین (انگلیسی: Eluxadoline) با نام تجاری «وایبرزی» (انگلیسی: Viberzi؛ /vaɪˈb[invalid input: 'ɜ:r']zi/ vy-BUR-zee) یک داروی خوراکی است که جهت درمان علائم اسهال و درد شکمی در مبتلایان به «سندرم روده تحریکپذیر با اسهال غالب» (IBS-D) بهکار میرود. این دارو در سال ۲۰۱۵ میلادی در ایالات متحده آمریکا تأیید شد. این دارو توسط شرکتهای دارویی «یانسن» و «اکتاویس» ساخته شد.
دادههای بالینی | |
---|---|
نامهای تجاری | Viberzi (US), Truberzi (Europe) |
نامهای دیگر | JNJ-27018966 |
دادهها | |
روش مصرف دارو | خوراکی |
کد ATC | |
وضعیت قانونی | |
وضعیت قانونی |
|
دادههای فارماکوکینتیک | |
پیوند پروتئینی | ۸۱٪ |
نیمهعمر حذف | ۳٫۷ تا ۶ ساعت |
دفع | ۸۲٫۲٪ (مدفوع), <۱٪ (ادرار) |
شناسهها | |
| |
شمارهٔ CAS | |
پابکم CID | |
IUPHAR/BPS | |
کماسپایدر | |
UNII | |
KEGG | |
CompTox Dashboard (EPA) | |
دادههای فیزیکی و شیمیایی | |
فرمول شیمیایی | C32H35N5O۵ |
جرم مولی | 569.6508 g/mol g·mol |
مدل سه بعدی (جیمول) | |
| |
|
موارد منع مصرف
مصرف دارو در موارد زیر قدغن است:
- هرگونه مشکل انسدادی در کیسه صفرا یا اشکال در عملکرد اسفنکتر اودی
- سوءمصرف الکل
- پانکراتیت
- مشکلات کبدی
- یبوست مرمن یا شدید
عوارض جانبی
عوارض جانبی شایع این دارو، یبوست و تهوع است اما در کارآزماییهای بالینی احتمال آنکه یبوست منجر به قطع دارو شود، برای هر دو گروهِ آزمایششونده و شاهد یکسان بود. عوارض جانبی نادر دارو شامل احساس خستگی، برونشیت و گاستروآنتریت ویروسی است. عوارض خطرناک اما نادر دارو عبارتند از: پانکراتیت (۰٫۳٪) که احتمالش با دوز ۱۰۰ میلیگرم (۰٫۳٪) بیشتر از دوز دارویی ۷۵ میلیگرم (۰٫۲٪) بودهاست. خطر این عارضه در کسانی که کیسه صفرا ندارند بیشتر است و مصرف این دارو در اینگونه افراد توصیه نمیشود. در واقع در ماه مارس ۲۰۱۷ میلادی، سازمان غذا و داروی آمریکا هشداری در ارتباط با خطر بروز پانکراتیت در افرادی که کیسه صفرا ندارند منتشر کرد. بررسیها نشان دادهاست که در این افراد، مصرف ایلوکسادولین موجب انقباض اسفنکتر اودی شده و خطر پانکراتیت را افزایش میدهد. سازمان غذا و داروی آمریکا گزارش داد که در برخی موارد، حتی مصرف یک یا دو قرص ۷۵ میلیگرمی در این افراد موجب بروز پانکراتیت شدهاست. هر دو مورد مرگی که تا تاریخ فوریهٔ ۲۰۱۷ میلادی در اثر مصرف این دارو گزارش شده، در کسانی بوده که کیسه صفرا نداشتهاند.
تداخلات دارویی
در صورت مصرف همزمان ایلوکسادولین با بازدارندههای پروتئین SLCO1B1 زیر، سطح خونی ایلوکسادولین افزایش مییابد:
- سیکلوسپورین
- جم فیبروزیل
- ریفامپین
- برخی داروهای درمان اچآیوی/ایدز
- الترومبوپگ
همچنین مصرف همزمان آن با داروهایی که موجب یبوست میشوند، توصیه نمیشود:
- مشتقات تریاک
- آلوسترون
- داروهای آنتی کولینرژیک
- بیسموت (احتمالِ بالقوهٔ همافزایی خطرناک وجود دارد)
ایلوکسادولین، غلظت داروهایی را که سوبسترای SLCO1B1 و ABCG2 هستند، افزایش میدهد. همچنین تجویز همزمان این دارو با روسواستاتین (رزوواستاتین)، خطرِ رابدومیولیز را بالا میبرد.
داروشناسی
مکانیسم اثر
ایلوکسادولین یک آگونیست گیرندههای اوپیوئیدی «کاپا» و «میو» و یک آنتاگونیست گیرندهٔ اوپیوئیدی «دلتا» است که به صورت موضعی در دستگاه عصبی رودهها عمل میکند و اثرات ناخواستهٔ دستگاه عصبی مرکزی بر روی رودهها را کم میکند.
فارماکوکینتیک
این دارو هیچگونه اثر تحریکی یا مهاری بر روی سیتوکروم پی ۴۵۰ ندارد. با تجویز یک دوز ۱۰۰ میلیگرمی، غلظت حداکثر سرمی (Cmax) در حدود ۲ تا ۴ نانوگرم در میلیلیتر است. ایلوکسادولین فارماکوکینتیک خطی دارد و مصرف همرمان آن با غذاهای پُرچرب، غلظت حداکثر سرمی را تا ۵۰٪ و سطحِ زیرنمودار (AUC) را تا ۶۰٪ کاهش میدهد.
جستارهای وابسته
- دیفنوکسیلات
- لوپرامید
- لیناکلوتید
- سندرم روده تحریکپذیر
منابع
- ↑ "Viberzi (eluxadoline) Tablets, for Oral Use, CIV. Full Prescribing Information". Actavis Pharma, Inc. Parsippany, NJ 07054 USA. Archived from the original on 27 December 2015. Retrieved 26 December 2015.
- ↑ «Eluxadoline for IBS». The Healthcare Channel.
- ↑ Fragkos, Konstantinos C (2017-09-25). "Spotlight on eluxadoline for the treatment of patients with irritable bowel syndrome with diarrhea". Clinical and Experimental Gastroenterology (به انگلیسی). 10: 229–240. doi:10.2147/ceg.s123621.
- ↑ "FDA approves two therapies to treat IBS-D". www.fda.gov. Retrieved 2015-06-01.
- ↑ "Viberzi Information from Drugs.com". www.drugs.com. Retrieved 2015-06-01.
- ↑ Limbo AJ, et al. Eluxadoline in Irritable Bowel Syndrome with Diarrhea. NEJM 2016;374:242-53
- ↑ Commissioner, Office of the (15 March 2017). "Safety Alerts for Human Medical Products - Viberzi (eluxadoline): Drug Safety Communication - Increased Risk of Serious Pancreatitis In Patients Without A Gallbladder". www.fda.gov (به انگلیسی). Retrieved 19 March 2017.
- ↑ Brooks, Megan (March 2017). "FDA: Avoid IBS Drug Viberzi in Patients With No Gallbladder". www.medscape.com. Retrieved 2017-09-18.
- ↑ Commissioner, Office of the. "Safety Alerts for Human Medical Products - Viberzi (eluxadoline): Drug Safety Communication - Increased Risk of Serious Pancreatitis In Patients Without A Gallbladder". www.fda.gov (به انگلیسی). Retrieved 2017-09-18.
- ↑ "bismuth subsalicylate". reference.medscape.com. Retrieved 2016-05-10.
- ↑ Levy-Cooperman, N; McIntyre, G; Bonifacio, L; McDonnell, M; Davenport, JM; Covington, PS; Dove, LS; Sellers, EM (December 2016). "Abuse Potential and Pharmacodynamic Characteristics of Oral and Intranasal Eluxadoline, a Mixed μ- and κ-Opioid Receptor Agonist and δ-Opioid Receptor Antagonist". The Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics. 359 (3): 471–481. doi:10.1124/jpet.116.236547. PMC 5118645. PMID 27647873.
- ↑ "Actavis Announces FDA Acceptance for Filing of NDA for Eluxadoline". www.drugs.com. Retrieved 2015-06-01.
- ↑ "FDA Approves Viberzi (eluxadoline) for Irritable Bowel Syndrome with Diarrhea (IBS-D) in Adults". www.drugs.com. Retrieved 2015-06-01.
- ↑ Davenport, J. Michael; Covington, Paul; Bonifacio, Laura; McIntyre, Gail; Venitz, Jürgen (2015). "Effect of uptake transporters OAT3 and OATP1B1 and efflux transporter MRP2 on the pharmacokinetics of eluxadoline". The Journal of Clinical Pharmacology. 55 (5): 534–542. doi:10.1002/jcph.442. ISSN 0091-2700. PMC 4402028.