الفبای گعز
الفبای گعزی برای نوشتن گعزی، امهری، تیگرینیایی، تجری و بلینی به کار میرود.
الفبای گعز | |
---|---|
نوع | آبوگیدا |
زبانها | زبانهای سامی اتیوپیایی (مانند زبان گعز، زبان امهری، زبان تیگرینیا، زبان تیگره، زبان هراری, etc.), Bilen، Meʼen, as one of two scripts in Anuak, and unofficially in some contexts of other languages. |
دورهٔ زمانی | ح. AD ۱۰۰ to present |
سامانهٔ مادر | |
سامانهٔ فرزند | زبان امهری، زبان تیگرینیا various other alphabets of Ethiopia and Eritrea |
ایزو ۱۵۹۲۴ | Ethi, 430 |
جهت | چپ به راست |
مخفف یونیکد | Ethiopic |
دامنه یونیکد |
|
حروف
ـَ!!ـُ (و)!!ـِ (ی)!!ـَ (ا)!!ـِ (ی)!!ـَ!!ـُ (و)!!وَ!!یَ | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
هُی | ه | ሀ | ሁ | ሂ | ሃ | ሄ | ህ | ሆ | ||
لَوِ | ل | ለ | ሉ | ሊ | ላ | ሌ | ል | ሎ | ሏ | |
حَوت | ح | ሐ | ሑ | ሒ | ሓ | ሔ | ሕ | ሖ | ሗ | |
مَی | م | መ | ሙ | ሚ | ማ | ሜ | ም | ሞ | ሟ | ፙ |
شَوت | ش | ሠ | ሡ | ሢ | ሣ | ሤ | ሥ | ሦ | ሧ | |
رَأس | ر | ረ | ሩ | ሪ | ራ | ሬ | ር | ሮ | ሯ | ፘ |
سَت | س | ሰ | ሱ | ሲ | ሳ | ሴ | ስ | ሶ | ሷ | |
قَف | ق | ቀ | ቁ | ቂ | ቃ | ቄ | ቅ | ቆ | ቋ | |
بِت | ب | በ | ቡ | ቢ | ባ | ቤ | ብ | ቦ | ቧ | |
تَو | ت | ተ | ቱ | ቲ | ታ | ቴ | ት | ቶ | ቷ | |
خَرْم | خ | ኀ | ኁ | ኂ | ኃ | ኄ | ኅ | ኆ | ኋ | |
نَهَس | ن | ነ | ኑ | ኒ | ና | ኔ | ን | ኖ | ኗ | |
أَلف | ء | አ | ኡ | ኢ | ኣ | ኤ | እ | ኦ | ኧ | |
[ɛ] [æ] [ə] | [u(:)] | [i(:)] | [a(:)] | [e(:)] | [ə] [ɨ] | [o(:)] | [wə] [wa] | [jɛ] [jə] |
ـَ!!ـُ (و)!!ـِ (ی)!!ـَ (ا)!!ـِ (ی)!!ـَ!!ـُ (و)!!وَ!!یَ | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
کَف | ک | ከ | ኩ | ኪ | ካ | ኬ | ክ | ኮ | ኳ | |
وَوِ | و | ወ | ዉ | ዊ | ዋ | ዌ | ው | ዎ | ||
عَین | ع | ዐ | ዑ | ዒ | ዓ | ዔ | ዕ | ዖ | ||
زَی | ز | ዘ | ዙ | ዚ | ዛ | ዜ | ዝ | ዞ | ዟ | |
یَمَن | ی | የ | ዩ | ዪ | ያ | ዬ | ይ | ዮ | ||
دَنْت | d | ደ | ዱ | ዲ | ዳ | ዴ | ድ | ዶ | ዷ | |
جَمْل | ج (گ) | ገ | ጉ | ጊ | ጋ | ጌ | ግ | ጎ | ጓ | |
طَیْت | ط | ጠ | ጡ | ጢ | ጣ | ጤ | ጥ | ጦ | ጧ | |
بَیْت | ب (پ) | ጰ | ጱ | ጲ | ጳ | ጴ | ጵ | ጶ | ጷ | |
صَدَی | ص | ጸ | ጹ | ጺ | ጻ | ጼ | ጽ | ጾ | ጿ | |
صَبَّ | ص | ፀ | ፁ | ፂ | ፃ | ፄ | ፅ | ፆ | ||
أَف | ف | ፈ | ፉ | ፊ | ፋ | ፌ | ፍ | ፎ | ፏ | ፚ |
بسَ | ب (پ) | ፐ | ፑ | ፒ | ፓ | ፔ | ፕ | ፖ | ፗ | |
[ɛ] [æ] [ə] | [u(:)] | [i(:)] | [a(:)] | [e(:)] | [ə] [ɨ] | [o(:)] | [wə] [wa] | [jɛ] [jə] |
حروف مشتق
Diplophonia
حرف اصل | ق | خ||ک | گ |
---|---|---|---|
ቀ | ኀ | ከ | ገ |
q | x | k | ɡ |
حرف مشتق | قۥ | خۥ||کۥ | گۥ |
ቈ | ኈ | ኰ | ጐ |
qʷ | xʷ | kʷ | ɡʷ |