الفبای اردو
حروف الفبای زبان اردو
الفبای اردو، الفبایی است که از راست به چپ نوشته میشود و برای نوشتار زبان اردو کاربرد دارد. این الفبا از الفبای پارسی که آن را با نام الفبای پارسی-عربی نیز میشناسند گرفتهشده که خود از الفبای عربی گرفتهشده است. الفبای اردو تا ۵۸ حرف دارد که ۳۹ حرف از آنان، ریشه هستند و دیگر حروف، تغییریافتهٔ این حروف هستند.
| الفبای اردو اردو تہجی | |
|---|---|
نمونهای از نوشتار در الفبای اردو: اردو | |
| نوع | ابجد |
| زبانها | اردو، بلتی، بروشسکی، دیگر |
| سامانهٔ مادر | |
| دامنه یونیکد | U+0600 to U+06FF U+0750 to U+077F |
الفبا
| # | نام | اِیاِلاِی-اِلسی | نویسهگردانی شکارچی | آوا | علامت مشتق | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | الف | alif | ā, ʾ, – | /ɑ:, ʔ, ∅/ | ا | |
| 2 | با | ba | b | /b/ | ب | |
| 3 | پا | pa | p | /p/ | پ | |
| 4 | تا | ta | t | /t/ | ت | |
| 5 | ٹا | ṭa | ṭ | t | /ʈ/ | ٹ |
| 6 | ثا | sa | s | s | /s/ | ث |
| 7 | جيم | jīm | j | /d͡ʒ/ | ج | |
| 8 | چيم | cīm | c | ch | /t͡ʃ/ | چ |
| 9 | بڑی حا | baṛī ḥa | ḥ | h | /ɦ/ | ح |
| 10 | خا | kha | kh | kh | /x/ | خ |
| 11 | دال | dāl | d | /d/ | د | |
| 12 | ڈال | ḍāl | ḍ | d | /ɖ/ | ڈ |
| 13 | ذال | zāl | z | z | /z/ | ذ |
| 14 | را | ra | r | /r/ | ر | |
| 15 | ڑا | ṛa | ṛ | r | /ɽ/ | ڑ |
| 16 | زاين | zain | z | /z/ | ز | |
| 17 | ژاين | zhain | zh | zh | /ʒ/ | ژ |
| 18 | سین | sīn | s | /s/ | س | |
| 19 | شین | shīn | sh | sh | /ʃ/ | ش |
| 20 | صاد | slād | sl | sl | /ɬ/ | ص |
| 21 | ضاد | dzād | dz | dz | /d͡z/ | ض |
| 22 | طو | tsā | ts | ts | /t͡s/ | ط |
| 23 | ظو | zlā | zl | zl | /ɮ/ | ظ |
| 24 | عین | ʿain | ā, o, e, ʿ, – | /ɑ:, o:, e:, ʔ, ʕ, ∅/ | ع | |
| 25 | غین | ghain | gh | gh | /ɣ/ | غ |
| 26 | فا | fa | f | /f/ | ف | |
| 27 | قاف | qāf | q | /q/ | ق | |
| 28 | کاف | kāf | k | /k/ | ک | |
| 29 | گاف | gāf | g | /ɡ/ | گ | |
| 30 | لام | lām | l | /l/ | ل | |
| 31 | میم | mīm | m | /m/ | م | |
| 32a | نون | nūn | n | /n, ɲ, ɳ, ŋ/ | ن | |
| 32b | نون غنّه | nūn ghunnah | ṉ | n | /◌̃/ | ں |
| 34 | واؤ | wāʾo | v, ū, o, au | w, ū, o, au | /ʋ, u:, o:, ɔ:/ | و |
| 33 | چھوٹی هاگول ها | choṭī hagol ha | h | /ɦ/ or /∅/ | ہ | |
| 35 | دو چشمی ها | do-cashmī ha | h | /ʰ/ or /ʱ/ | ھ | |
| 36 | ہمزة | hamzah | ʾ, – | /ʔ/، /∅/ | ء | |
| 37 | چھوٹی يا | choṭī ya | y, ī, á | /j, i:, ɑ:/ | ی | |
| 38 | بڑی يا | baṛī ya | ai, e | /ɛ:, e:/ | ے | |
دونگارههای همسان نازک از این قبیلاند:
| دونگاره | رونوشت | آوا |
|---|---|---|
| بھ | bh | [bʱ] |
| پھ | ph | [pʰ] |
| تھ | th | [tʰ] |
| ٹھ | ṭh | [ʈʰ] |
| جھ | jh | [d͡ʒʰ] |
| چھ | ch | [t͡ʃʰ] |
| دھ | dh | [dʱ] |
| ڈھ | ḍh | [ɖʱ] |
| رھ | rh | [rʱ] |
| ڑھ | ṛh | [ɽʱ] |
| کھ | kh | [kʰ] |
| گھ | gh | [ɡʱ] |
| لھ | lh | [lʱ] |
| مھ | mh | [mʱ] |
| نھ | nh | [nʱ] |
| هھ | hh | [hʱ] |
| وھ | wh | [ʋʱ] |
| یھ | yh | [jʱ] |
منابع
- ↑ Delacy 2003, p. XV–XVI.
- ↑ "Urdu romanization" (PDF). The Library of Congress.
- ↑ Geographical Names Romanization in Pakistan. UNGEGN, 18th Session. Geneva, 12–23 August 1996. Working Papers No. 85 and No. 85 Add. 1.