آسمان (ایزد)
ایزد آسمان آسمان نخستین آفریدهی اهورامزدا پیش از جهان مادی است. آسمان در اوستا ستوده شده است و آفرینش دیگر پدیدهها با آسمان در پیوند است. به این معنی که اهورامزدا از گوهر آسمان آب و از آب زمین را آفرید. و به یاری آسمان شادی را آفرید.
ایرانیان باستان چهارعنصر یا چهار آخشیج آب، باد، خاک و آتش را بسیار گرامی و مقدّس میشمردند و آنها را بهوجودآورندهٔ هستی و گردانندهٔ جهان میدانستند؛ تا آنجا که مذهب بیشتر اقوام کهن ایرانی نیز همین عناصر طبیعت بودهاست. در میان این خدایان، الههٔ آب، آتش، خورشید و آسمان، اهمیت بیشتری داشتند.
در اساطیر ایرانی اهریمن در نخستین نبرد با اهورمزدا سه هزار سال مدهوش بود. پس اهورمزدا، آفرینش مینوی هستی را صورت مادی بخشید و از گوهر بنیادین خود که روشنی بود، چهار آخشیج (آخشیجان) را آفرید و به ترتیب، آتش، باد، آب و خاک؛ یکی را از دیگری زایاند. آنگاه نخستین چیزی که دیدنی بود آمد، یعنی قطرهای مایع، مانند دانه اشکی زلال و بزرگ به پهنای همه آبهای جهان. از این اشک، آسمان آفریده شد که نخستین آفریده از آفریدههای ششگانه است. ایزد آسمان وظیفه دارد که در نبرد با اهریمن، دیوان را زندانی کند. این مرد (آسمان ایزد) صاحب دختر یا همسری است که آرمیتی ـ به معنای مادر زمین ـ نام دارد. در تعبیرات کهنتر او را دختر خود هرمز دانسته اند.
جستارهای وابسته
- فهرست ایزدان ایرانی
پانویس
- ↑ نشریه امرداد https://amordadnews.com/10855/
- ↑ سوسن پورشهرام. «پژوهشی بر عنصر آب در روش نقد ادبی گاستون باشلار (با نگرشی بر شعر کسایی مروزی)». ادبیات تطبیقی سال سوم ـ شماره 10 فصلنامة علمی ـ پژوهشی. دریافتشده در ۲۰۲۱-۱۰-۰۳.
- ↑ «افسانه های آفرینش». پرتال جامع علوم انسانی. دریافتشده در ۲۰۲۱-۱۰-۰۵.