حضورحضور مقابل غیبت است. از آن در بابهای طهارت، صلات، حج، جهاد، طلاق، قضاء و حدود سخن گفتهاند. ۱ - معنای حضورحضور حاضر شدن یا بودن در مکانی یا زمانی میباشد. ۲ - احکام حضور۲.۱ - احکام حضور در طهارتحضور جنب و حائض نزد محتضر مکروه است.اعلام مؤمنان به مرگ مؤمن جهت حضور در تشییع جنازه و نماز میت، بر اولیای وی مستحب است. چنان که بر مؤمنان نیز شتاب در حضور استحباب دارد. ۲.۲ - احکام حضور در صلاتنماز جمعهو نیز نماز عید فطر و قربان در زمان حضور امام علیه السّلام و حاکمیت وی واجب است. ۲.۳ - احکام حضور در حجبیمار ناتوان از رمی جمره میتواند برای رمی نایب بگیرد؛ لیکن در صورت امکان مستحب است او را نزد جمره بَرَند و نایب در حضور وی رمی کند. [۵]
مناسک حج (مراجع) ص۳۹۴-۳۹۵.
۲.۴ - احکام حضور در جهادغنایم جنگی به کسانی داده میشود که برای جهاد به جبهه رفتهاند؛ هرچند نجنگیده باشند، مانند نوزاد رزمندهای که قبل از تقسیم غنایم به دنیا آمده است. به کسانی که برای غیر جنگیدن حضور یافتهاند، سهمی تعلّق نمیگیرد. ۲.۵ - احکام حضور در طلاقبنابر مشهور، وکیل گرفتنِ شخص حاضر برای اجرای صیغه طلاق همچون غایب، صحیح و جایز است. از شرایط صحّت طلاق، شنیدن صیغه طلاق توسط دو شاهد عادل است. در اینکه حضور در مجلس طلاق نیز شرط صحت آن است یا نه، اختلاف است. [۸]
مجمع المسائل ج۲، ص۲۴۱.
[۹]
کلمة التقوی ج۷، ص۱۷۷.
از شرایط صحّت طلاق پاکی زن از حیض است و طلاق دادن در ایام حیض باطل است؛ لیکن این شرط منوط به حضور زوج در منطقه سکونت زوجه است؛ امّا اگر زوج، غایب و در شهری دیگر باشد، چنانچه پس از مدّتی درنگ- که به طور معمول، علم به انتقال همسرش از طُهر مواقعه به طهر پس از آن حاصل میشود- او را طلاق دهد و سپس معلوم شود که حیض بوده، طلاق صحیح است. ۲.۶ - احکام حضور در قضاءاگر طرف دعوا خواهان حضور طرف دیگر در دادگاه باشد و قاضی او را احضار کند، حضور بر وی واجب است؛ لیکن برخی نه احضار را بر حاکم واجب دانستهاند و نه حضور را بر مدّعی علیه. [۱۱]
تكملة العروة الوثقى ج۳، ص۳۰-۳۱.
در شنیدن ادّعای خواهان، حضور خوانده در شهری که دعوا علیه او صورت گرفته شرط نیست.
۲.۷ - احکام حضور در حدوداقامه حدود مشروط به حضور گواهان نیست؛ بنابر این، در صورت غیبت یا مرگ آنان نیز حد اقامه میشود؛ لیکن در صورت فرار ایشان- به جهت شبهه- حد اقامه نمیشود. ۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۳، ص۳۱۲-۳۱۳. |