تبازخپشت را مانند زین اسب قرار دادن تبازُخ نامیده می شود و از این عنوان در باب صلات سخن رفته است. ۱ - رکوع نمازدر هر رکعت از نمازهای واجب یومیّه، یک رکوع واجب است و آن رکن است که نماز با کم‌وزیاد کردن آن - عمداً و سهواً - باطل می‌شود، مگر در نماز جماعت به‌عنوان متابعت به تفصیلی که در جای خود می‌آید. و در رکوع باید به‌اندازه متعارف خم شود به‌طوری که دستش به زانویش برسد و احتیاط (مستحب) آن است که به‌طوری باشد که کف دست به زانو برسد، بنابراین مسمّای خم شدن، کفایت نمی‌کند. و «در خم شدن شرط است که به قصد رکوع باشد، بنابراین اگر مثلاً به‌قصد گذاشتن چیزی بر زمین خم شود، کفایت نمی‌کند که آن را رکوع قرار دهد، بلکه چاره‌ای نیست که بایستد، سپس به‌قصد رکوع خم شود.» ۱.۱ - واجبات رکوعدر رکوع نماز اموری واجب است. مثلاً «گفتن ذکر در رکوع واجب است.» و «هنگام گفتن ذکر واجب، باید بدن در حال طمانینه و آرامش باشد» و «اگر به جهت بیماری یا غیر آن، بر طمانینه قدرت نداشته باشد، طمانینه ساقط می‌شود، لیکن بر او واجب است که ذکر واجب را قبل از آنکه از مسمّای رکوع خارج شود تمام کند.» ۱.۲ - مستحبات و مکروهات رکوعبرای رکوع علاوه بر واجبات، مستحباتی است. مثلاً «مستحب است زانوها را به عقب کشیده کمر را صاف نگاه دارد و گردن را بکشد، و آرنج دست‌ها را مانند دو بال قرار دهد و زن دست‌هایش را روی ران‌ها، بالای زانوها بگذارد.» همچنین آن را مکروهاتی است. که در منابع فقهی از تبازخ به عنوان یکی از مکروهات سخن به میان آمده است. ۲ - تعریف تبازختبازخ آن است که انسان سینه خود را به سمت جلو و پشتش را به داخل برد و کمانه کند، به گونه اى که پشتش، همچون زین اسب گردد. ۳ - احکام تبازختسویه پشت (کشیدن گردن و موازى قرار دادن پشت با آن) در رکوع مستحب و تبازخ، مکروه است. [۷]
مسالک الافهام ج۱، ص۲۲۸.
[۸]
کشف الغطاء ج۳، ص۵۰۱.
۴ - پانویس۵ - منبع• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۳۲۶. • ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی |