باقرگنجباقَرگَنج، ناحیه‌ای در بنگلادش است، سابقاً مرکز اداری آن در باریسال بود (اکنون باریسال خود ناحیه‌ای است که باقرگنج نیز جزو آن است). ۱ - موقعیت جغرافیایی باقرگنجاین ناحیه در ۲۱ درجه و ۵۴ دقیقه عرضِ شمالی و ۹۱ درجه و ۲ دقیقه طولِ شرقی واقع شده و ۵۰۰، ۱۰ کیلومتر مربع وسعت دارد که ۱۳۰ کیلومترمربع آن را آب فراگرفته است. ۲ - جمعیت باقرگنجدر ۱۳۳۰ش /۱۹۵۱ جمعیت آن ۱۸۵، ۶۴۲، ۳ نفر بود که ۷۶۹، ۸۶۷، ۲ نفر از آنان مسلمان بودند. ۳ - وجه نام‌گذاری باقرگنجاین ناحیه باکلا (اسماعیلی پور) نام داشت و در دورانِ حکومت بابریان، «سرکار» ی مستقل بود، تا این‌که یکی از رجال معتبر بابری در دربارِ داکا، به نام آغاباقر، که تابع نوابِ مرشدآباد بود و اراضی وسیعی در بزرگ امیدپور داشت، در ۱۱۵۴/۱۷۴۱ شورش زمینداران هند و مذهبِ محلی را سرکوب کرد و آن‌جا را به تصرف خویش درآورد. آغاباقر شهرکی را که مرکز داد و ستد و بازار محلی پررونقی بود و در ۲۱ کیلومتری جنوبِ شرقی باریسال قرار داشت مرکز اداره حکومت خود ساخت و آن را باقرگنج (= باقربازار) نامید. پس از مرگ آغاباقر در ۱۱۶۷/۱۷۵۳، تمامی این منطقه به راجه بَلّبْهوْ رایِ بِکْرَم پوری منتقل شد که «دیوانِ » نایب ناظم داکا بود. ۴ - حمله قبیله تاراجگر مگه به باقرگنجبه این ناحیه بارها در قرن دوازدهم/ هیجدهم قبیله تاراجگر مگه، که اصل‌شان از برمه بود، تاخت و تاز کردند. مَراته‌ها در ۱۱۶۲/۱۷۴۸ـ۱۷۴۹ به این ناحیه رخنه کردند، اما مسئولانِ محلی آن‌ها را با کمک مهاجران پرتغالی بیرون راندند. ۵ - باقرگنج از نظر آبادانیباقرگنج از نظر کشاورزی بسیار غنی است و در قحطی بزرگ ۱۱۸۴/۱۷۷۰، خوراک مردم مرشدآباد از برنج این ناحیه تأمین شد. باغ‌های میوه این منطقه نیز شهرت فراوان دارد. ۶ - وقایع اتفاقیه باقرگنجدر ۱۲۳۸/ ۱۸۲۲ـ۱۸۲۳، کرامت علی جونپوری که از پیروان سیداحمد بریلْوی بود، همراه با حاجی شریعت اللّه و پسرش دودومیا، برای دعوت مردم به جهاد با «فرنگیان» به این ناحیه آمد، ولی مرگ دودومیا در ۱۲۷۹/۱۸۶۲ این جنبش را متوقف ساخت. ۷ - زبان مردم باقرگنجعامه مردم این ناحیه به لهجه‌ای از زبان بنگالی معروف به «مسلمانی» تکلم می‌کنند و لغات عربی و فارسی در آن فراوان است. ۸ - وجود سیل زیاد در باقرگنجاین منطقه در معرض سیل و طوفان‌های شدید قرار دارد، و علاوه بر این، هنگام وقوع این طوفان‌ها، صداهای مهیبی با فواصل منظم شبیه به صدای شلیک توپ شنیده می‌شود که به «گُندِباریسال» معروف است. هنوز علت این پدیده جوّی معلوم نشده است. ۹ - منبعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «باقرگنج»، شماره۲۸۱. رده‌های این صفحه : بنگلادش | جغرافیای اسلامی
|