زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

آذوقه




آذوقه، غلات، حبوبات و دیگر موادّ غذایی گردآوری شده در منزل جهت مصرف سالانه بوده و از آن به مناسبت در باب‌های خمس، تجارت و حدود سخن رفته است.


۱ - احکام آذوقه


آذوقه‌ای که در طول سال مورد نیاز است، جزء مؤونه به شمار می‌رود. از این رو، خمس به آن تعلّق نمی‌گیرد، مگر آن که زیاده بر سال بماند.
[۱] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۶، ص۵۹.    

اگر سرمایه‌اش کمتر شده اما مقداری آذوقه‌ که از ربح سال خریده است باقی مانده باشد، پس «اگر باقیمانده به مقدار ضرر است یا کمتر خمس ندارد.»
[۲] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۹، رساله توضیح المسائل، ص۵۵۳، س ۵۷، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    

و در وجوب حج استطاعت شرعی معتبر است. استطاعت شرعی توشه‌ (آذوقه) سفر و مرکب و سایر چیزهایی که در آن اعتبار دارد می‌باشد، و با نبودن چنین استطاعتی، حج واجب نیست و کفایت از حجة الاسلام نمی‌کند؛ بدون اینکه بین کسی که با پیاده رفتن و کسب کردن در راه بتواند حج کند و غیر او فرقی باشد؛ خواه چنین کاری مخالف شان و شخصیت او باشد یا نباشد. و (همچنین) بین دور و نزدیک فرقی نیست.
[۳] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۳۹۲، کتاب الحج، القول فی شرائط وجوب حجة الاسلام، مسالة۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
بودن عین زاد (آذوقه) و راحله نزد او شرط نیست؛ بلکه وجود مالی که جهت تحصیل زاد و راحله امکان صرفش باشد، کفایت می‌کند؛ نقد باشد یا کالاهای غیرنقدی.
[۴] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۳۹۲، کتاب الحج، القول فی شرائط وجوب حجة الاسلام، مسالة۱۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
و مقصود از توشه و مرکب آن چیزی است که به‌حسب حال او از نظر توانمندی و ناتوانی (جسمی) و بالا و پایین بودن شان (اجتماعی او) در سفر حج به آن نیازمند است و کمتر از آن کفایت نمی‌کند و (تشخیص در) همه این موارد واگذار به عُرف است. و اگر با نبود چنین زاد و راحله‌ای، با تکلّف، حج به جا آورد کفایت از حجة الاسلام نمی‌کند، چنان که اگر کاسبی باشد که بتواند در راه، توشه و مرکب را تحصیل کند، واجب نمی‌باشد و کفایت از حجة الاسلام نمی‌کند.
[۵] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۳۹۲، کتاب الحج، القول فی شرائط وجوب حجة الاسلام، مسالة۱۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
و برای کسی که توشه‌ و مرکب ندارد مستحب است که قرض کند و حج (استحبابی) نماید درصورتی‌که اطمینان داشته باشد که می‌تواند آن را ادا نماید.
[۶] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۴۲۳، کتاب الحج، القول فی الحج المندوب، مسالة۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    

احتکار برخی انواع آذوقه مانند گندم در صورتی که موجب زیان‌رساندن به مردم و در تنگنا قراردادن آنان باشد، حرام است و در غیر این صورت، حرمت آن مورد اختلاف است.
[۷] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۲، ص۴۸۱.    

دزدیدن آذوقه در شرایط قحطی و خشکسالی موجب ثبوت حد سرقت یعنی بریدن انگشتان نمی‌شود.
[۸] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهرالکلام، ج۴۱، ص۵۰۷.    

۲ - پانویس

 
۱. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۶، ص۵۹.    
۲. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۹، رساله توضیح المسائل، ص۵۵۳، س ۵۷، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
۳. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۳۹۲، کتاب الحج، القول فی شرائط وجوب حجة الاسلام، مسالة۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
۴. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۳۹۲، کتاب الحج، القول فی شرائط وجوب حجة الاسلام، مسالة۱۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
۵. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۳۹۲، کتاب الحج، القول فی شرائط وجوب حجة الاسلام، مسالة۱۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
۶. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۴۲۳، کتاب الحج، القول فی الحج المندوب، مسالة۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
۷. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۲، ص۴۸۱.    
۸. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهرالکلام، ج۴۱، ص۵۰۷.    


۳ - منبع


• فرهنگ فقه مطابق با مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۱، ص۱۲۶.    
• ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر)    ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    


رده‌های این صفحه : احتکار | احکام خوردنی و آشامیدنی ها | خمس | دیدگاه های فقهی امام خمینی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.