چشمه‌های قوم عاد (قرآن)قوم عاد دارای باغ های سرسبز و پوشیده از درخت بودند که با چشمه های پر آب آبیاری می‌شد که این نعمت از الطاف خداوند به آنان بود. ۱ - قوم عاد و نعماتاستفاده قوم عاد از چشمه سارها، نعمتی از سوی خدا به آنان بوده است. ۱.۱ - اعمال قومکذبت عاد المرسلین• اذ قال لهم اخوهم هود (عاديان پيامبران (خدا) را تکذیب كردند •آنگاه كه برادرشان هود به آنان گفت آيا پروا نداريد.) «قوم عاد مردمى از عرب بسیار قدیم و عرب اوائل (یعنى اوائل پیدایش این نژاد ) بودند، که در احقاف از جزیرة العرب زندگى مى کردند و داراى تمدنى مترقى و سرزمینهایى خرم و دیارى معمور بودند، به جرم اینکه پیامبران را تکذیب کرده ، به نعمتهاى الهى کفران ورزیده و طغیان کردند، خداى تعالى به وسیله بادى عقیم هلاکشان ساخته و دیارشان را ویران و دودمانشان را خراب کرد. و به طورى که مى گویند عاد اسم پدر بزرگ ایشان بوده و اگر خود آنان را عاد خوانده اند، از قبیل تسمیه قوم به اسم پدر بزرگ است ، همچنان که بنی تمیم و بنى بکر و بنى تغلب، را تمیم و بکر و تغلب، مى‌نامند. در سابق در آیه اى که نظیر این آیه در داستان نوح بود گفتیم که : چرا قوم نوح را تکذیب کننده همه انبیاء خوانده، با اینکه بیش از یک پیامبر را تکذیب نکرده بودند.» ۱.۲ - نعمت و کفرانواتقوا الذی امدکم بما تعملون• امدکم... • وجنـت وعیون (و از آن كس كه شما را به آنچه مى‌دانيد مدد كرد پروا داريد •شما را به (دادن) دامها و پسران مدد كرد •و به (دادن) باغها و چشمه ساران.) «سپس به بخش سوم از بيان هود عليه السلام مى‌رسيم كه: تشريح نعمتهاى الهى بر بندگان است، تا از اين راه، حس شكرگزارى آنها را تحريك كند، شايد به سوى خدا آيند. و در اين زمينه، از روش اجمال و تفصيل كه براى دلنشين كردن بحث‌ها بسيار مفيد است استفاده مى‌كند: نخست روى سخن را به آنها كرده مى‌گويد: «از خدائى بپرهيزيد كه شما را به نعمت‌هائى كه مى‌دانيد امداد كرد» و به طور مداوم و منظم آنها را در اختيار شما نهاد.. از يكسو سرمايه‌هاى مادى كه قسمت مهمى از آن- مخصوصاً در آن عصر- چهارپايان و دامها بودند در اختيار شما گذاشت، و از سوى ديگر، نيروى انسانى كافى كه بتواند آن را حفظ و نگاهدارى كند، و پرورش دهد. اين تعبير، در آيات مختلف قرآن، تكرار شده است كه: به هنگام برشمردن نعمتهاى مادى، نخست به «اموال» اشاره مى‌كند، بعد به «نيروى انسانى» كه حافظ، نگاهبان و پرورش دهنده اموال است، و اين، يك ترتيب طبيعى به نظر مى‌رسد نه اين كه اموال، از اهميت بيشترى برخوردار باشد... و مى‌افزايد: «باغ‌هاى خرم و سرسبز و چشمه‌هاى آب جارى در اختيارتان قرار داديم» «وَ جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ». و به اين ترتيب، زندگی شما را هم از نظر نيروى انسانى، هم کشاورزی و باغدارى، و هم دامداری و وسائل حمل و نقل پر بار ساختيم، به گونه‌اى كه در زندگى خود احساس كمترين كمبود و ناراحتى نداشته باشيد. ولى چه شد كه: بخشنده اين همه نعمت‌ها را فراموش كرديد؟ شب و روز بر سر سفره او نشستيد و او را نشناختيد؟.» «جمله (و اتقوا الذى امدکم ...) در معناى تعلیق حکم به وصف است ، که خود علیت آن وصف را مى رساند و معنایش این است که بپرهیزید از خدایى که شما را با نعمتهاى خود مدد مى‌دهد، چرا بپرهیزید؟ براى همین که شما را مدد مى‌دهد، پس بر شما واجب است که شکرش را به جاى آرید و نعمتهایش را در آنجا که باید مصرف کنید، مصرف نمایید، نه اینکه به آن اتراف و استکبار بورزید، چون کفران نعمت ، غضب و عذاب خداى را به دنبال دارد..» ۲ - پانویس۳ - منبعفرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «چشمه‌های قوم عاد». |