پژوهشی پیرامون تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)«پژوهشی پیرامون تاریخ تفسیر قرآن کریم» تالیف سهراب مروتی پیرامون یکی از موضوعات مهم و اساسی علوم قرآن ، یعنی مساله تاریخ تفسیر قرآن نوشته شده است. ۱ - معرفی کتابمؤلف که یکی از قرآن پژوهان معاصر می‌باشد در این کتاب مساله تفسیر و تاریخ آن را در سده نخست مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. وی مطالب کتاب را در پنج فصل بیان نموده که در فصل اول به کلیات پرداخته و در آن تفسیر و اهمیت آن را تشریح نموده، در فصل دوم پیدایش تفسیر که مربوط به زمان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم می‌باشد را بررسی، و در فصل سوم تفسیر در زمان صحابه و ویژگیهای تفسیر آنان و در فصل چهارم، تفسیر در دوران تابعین که دوره گسترش تفسیر می‌باشد را توضیح داده است. وی در فصل پنجم که فصل آخر می‌باشد به تحلیل نهایی از مباحث گذشته پرداخته، علل عدم دسترسی مردم به روایات تفسیری را بیان می‌نماید. با توجه به محدوده تحقیق کتاب که مربوط به صد سال اول هجرت می‌باشد و توضیحات ارائه شده درباره دوره تفسیر صحابه و تابعین و بررسی اوضاع سیاسی اجتماعی هردوره که نقش مهمی در پیدایش شیوه‌های تفسیری داشته، کتاب می‌تواند منبع خوبی برای بحث تفسیر در سده نخست باشد. ۲ - ساختار کتابکتاب دارای پنج فصل می‌باشد که فهرست مطالب آن به قرار زیر است: فصل اول: کلیات شامل: تعریف تفسیر، اهمیت تفسیر و نقد و بررسی تاریخ تفسیر. فصل دوم: دوره پیدایش تفسیر شامل: اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، پیامبر و تفسیر قرآن و نمونه‌هایی از تفسیر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم فصل سوم: دوره شکل گیری تفسیر شامل: اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، صحابه و تفسیر قرآن، اهمیت تفسیر صحابه، ویژگیهای تفسیر در عصر صحابه، جریان متصل به وحی و نبوت و جریان عمومی تفسیر. فصل چهارم: دوره گسترش تفسیر شامل: اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، تابعین و تفسیر قرآن، منابع و مصادر تفسیر تابعین، ویژگیهای تفسیر تابعین و پیدایش مکاتب تفسیری. فصل پنجم: تحلیل نهایی شامل: تحلیل نهایی تاریخ تفسیر در دوره پیدایش، علل عدم دسترسی مردم به روایات تفسیری و تحلیل تاریخ تفسیر در دوره‌های شکل گیری و گسترش. [۱]
پژوهشی پیرامون تاریخ تفسیر قرآن، سهراب مروتی، ۱۱-۲۵۷.
۳ - ویژگی‌ها۱- در هردوره از دورانهای تفسیر، ابتدا اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن دوره را مورد بررسی قرار می‌دهد. ۲- در هردوره‌ای، پس از ذکر افراد معروف و مفسرین شایسته آن دوره، نمونه‌های از آیات تفسیر شده را ذکر می‌نماید. ۳- در فصل چهارم: پیرامون گسترش تفسیر بحث نموده و می‌گوید این دوره مربوط است به دوره تابعین، لذا منابع و مصادر تفسیری و ویژگیهای تفسیر آنها را بیان می‌نماید. ۴- در همین فصل مکاتب تفسیری بوجود آمده در عصر تابعین را که عبارتند از مکتب تفسیری مکه ، مدینه ، کوفه و بصره ذکر و مهمترین و معروفترین مفسران هرکدام از مکاتب را همراه با شرح مختصری از زندگی آنان نام می‌برد. ۵- در فصل سوم: به دوره شکل گیری تفسیر که دوران صحابه می‌باشد پرداخته که پس از ذکر ویژگیهای تفاسیر این دوره، نمونه‌های از آیات تفسیر شده توسط حضرت علی علیه‌السّلام و امام حسن علیه‌السّلام و امام حسین علیه‌السّلام و امام سجاد علیه‌السّلام را ذکر می‌نماید. ۶- در فصل دوم: پیرامون دوره پیدایش تفسیر سخن گفته، نقش پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم در تفسیر قرآن و مقدار آیات تفسیر شده توسط آن حضرت را توضیح می‌دهد. ۴ - نسخه شناسیکتاب یک جلد و متن آن فارسی و دارای ۳۰۴ صفحه می‌باشد که مشخصات آن به قرار زیر است: ۱- نوع کاغذ: اعلا ۲- چاپ: کامپیوتری ۳- جلد: شومیز ۴- نوبت چاپ: اول ۵- ناشر: انتشارات نشر رمز ۶- تاریخ انتشار: سال ۱۳۸۱ ۷- تیراژ: ۱۲۰۰ نسخه ۸- دارای فهرست موضوعات کتاب ۹- نام کتاب: پژوهشی پیرامون تاریخ تفسیر قرآن کریم ۱۰- نام مولف: سهراب مروتی ۵ - پانویس
۶ - منبعنرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. |