مناسک الحج (لصاحب الحدائق)کتاب مناسک الحج نوشته یوسف بن احمد بن ابراهیم مشهور به صاحب حدائق و محدث بحرانی از علمای شیعه در قرن دوازدهم و متوفای سال ۱۱۸۶ هجری قمری به زبان عربی و در موضوع فقه استدلالی می باشد. ۱ - شیوه نگارشاین کتاب رساله‌ای مختصر در احکام حج می‌باشد و شامل واجبات ، مستحبات و ادعیه سفر حج است. مصنف در برخی موارد به ادله مساله نیز اشاره دارد و نظرات برخی فقهاء ، مشهور و گاهی روایات مساله را نیز مطرح می‌نماید. حال یا به این دلیل که شخصی که مؤلف رساله را به درخواست ایشان نوشته، اهل علم و فضل بوده و مطابق آشنایی وی با مسائل علمی این رساله نگاشته شده و یا اینکه عادت نگارش مصنف این گونه است. به هر حال مؤلف در آغاز، روزهای مستحب و مکروه برای آغاز سفر را بیان می‌کند، سپس استحباب وصیت کردن قبل از سفر، خداحافظی با عیال، چهار رکعت نماز مستحبی و دعای پس از آن، صدقه دادن، تحنک در عمامه ، احکام احرام ، محرمات احرام و دیگر مباحث حج را مطرح می‌نماید. ۲ - ارزش و اعتبار کتاباین کتاب اثری ارزشمند برای آگاهی از مبانی فقهی محدث بحرانی در احکام حج می‌باشد. ۳ - انگیزه نگارشمؤلف در آغاز کتاب می‌فرماید: علت نگارش این کتاب درخواست یکی از دوستان عزیز وی که عازم سفر حج بوده از وی برای نگارش کتابی که شامل احکام حج و راهنمای وی در سفر باشد. مؤلف در آغاز کتاب می‌فرماید: «قد التمس منی بعض الاخلاء الاجلاء الخلان النبلاء، تحریر مختصر یشتمل علی ضروریات مسائل الحج حیث کان سلمه الله عازما علی الحج الی بیت الله الحرام و قاصدا للتشرف بتلک المشاهد العظام، فتعللت عن اجابته مرارا لما انا فیه من ضیق المجال و توزع البال و ترادف الاشتغال، فما رایت الحاجة و تکراره فی الخطابات، قابلت التماسه سلمه الله تعالی بالاسعاف و اردفته بالجواب رجاء لنیل الثواب».برخی از دوستان گرامی و عزیز از من درخواست نموده بود تا رساله‌ای مختصر در احکام حج و واجبات آن به رشته تحریر درآورم، چرا که وی عازم سفر حج به بیت الله الحرام بود و قصد تشرف به آن مشاهد گرامی را داشت. من نیز بارها از درخواست وی عذرخواهی می‌کردم. چرا که اشتغالات فراوانی داشتم و فرصت و مجالی برای انجام آن درخواست نداشتم تا آنکه بر اثر اصرارهای فراوان ایشان پذیرفتم تا بلکه من نیز در ثواب آن شریک گردم. ۴ - مباحث کتاباین کتاب در دو مقدمه و یک باب است. مقدمه اول در آداب سفر [۱]
مناسك الحج، محدث بحرانی، ص۱.
و مقدمه دوم در احرام و احکام آن و احکام وارد شدن در شهر مکه و باب اول نیز در محرمات احرام است.۵ - عناوین مرتبطیوسف بن احمد بن ابراهیم؛ صاحب حدائق. ۶ - پانویس
۷ - منبعنرم افزار جامع فقه اهل البيت۲، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. رده‌های این صفحه : کتاب شناسی | کتب فقهی شیعه
|