مسجد ردم الاعلیمسجد رَدْمُ الأعلی یا مسجد الرایه یکی از مساجد مکه محسوب می شود. تلفظ واژه، به فتح راء و سکون دال و ضم میم می باشد (رَدْمُ الأعلی). ۱ - واژه شناسی نام مسجدفاکهی در کتاب اخبار مکه‌اش، از مسجدی با این نام یاد کرده است. ردْم به معنای سد است. اعلی هم قسمت عالی و بالای مکه (المَعْلاة) یعنی همین خیابان مسجدالحرام (مسیر منا) است. در برابر آن، مَسْفله، در این سوی مسجد الحرام بخش جنوبی مکه است که از اجیاد به آن سو را شامل می شود. ۲ - موقعیت جغرافیایی مسجدمسجد رَدْم، در بخش معلاة و در آغاز بازار جَودریه قرار دارد؛ جایی که ایرانیان به اشتباه آن را بازار ابوسفیان می خوانند. تمامی مشاعر مقدسه در قسمت معلاة قرار دارد و به همین دلیل آن بخش بر بخش مسفله برتری و فضیلت دارد. [۱]
اخبار مکه فاکهی، ج۳، ص۹۹.
فاکهی می نویسد: این مسجد در قسمت بالای مکه، در کنار الردم الأعلی و در نزدیکی چاه جُبَیر بن مطعم بن عدی بن نوفل قرار داشته است. نام این چاه را بئر العلی هم گفته اند. ۳ - اهمیت مسجد ردم الاعلیفاکهی می افزاید: گفته شده که رسول خدا(صلی الله علیه وآله) در اینجا نماز خوانده است. از یکی از صحابه نقل شده که گفت: رسول خدا(صلی الله علیه وآله) را دیدم که نماز ظهر و عصر خویش را در نزدیکی بئر علیا می خواند. ۴ - وقایع مهم مسجد ردم الاعلیعبدالله بن عباس بن محمد در این محل مسجدی بنا کرد و در کنارش حوضی ساخت که در آن آب ریخته می شد. برخی از فقهای مکه می گفتند: خانه های مکه در قدیم تا اینجا بوده وهمه خانه ها در حدّ فاصل مسجدالحرام تا بئر علیا بوده است. [۲]
فاکهی، اخبار مکه، ج۴، ص۱۹.
در باره ورود پیامبر(صلی الله علیه وآله) به مکه در جریان فتح مکه آمده است: حضرت از ثنیّة اذاخر در نزدیکی معابده وارد مکه شدند و دستور دادند تا پرچم ایشان را در محل مسجد الرایه فعلی، در آغاز سوق جَوْدریه ـ یا به قول ایرانی ها بازار ابوسفیان ـ برپا کنند. [۳]
التاریخ القویم، ج۲، ص۶۷.
بئر جبیر بن مطعم نیز که تا این اواخر موجود بوده، طبق اظهار نظر محقق کتاب ازرقی، در نزدیکی مسجدالحرام قرار داشته است. در اینجا سیل بندی بوده که در مسیر وادی ابراهیم قرار داشته است. مسیر این مَسیل، درست در راه مسجدالحرام بوده و از کنار کعبه می گذشته و به سمت اجیاد می رفته است. ایجاد این سدّ، برای حفاظت از خانه های مردم و خانه خدا بوده است. فاسی در ذیل حوادث سال ۶۰۱ نوشته است: در این سال مسجد الرایه تعمیر شد. [۴]
شفاء الغرام، ج۱، ص۲۶۱.
[۵]
العقد الثمین، ج۵، ص۲۹۰.
و ابن فهد در ذیل حوادث سال ۸۰۱ می نویسد: در این سال مسجد الرایه مرمّت گردید. [۶]
اتحاف الوری، ج۳، ص۴۱۶.
[۷]
العقد الثمین، ج۷، ص۷۶.
در سال ۸۵۲ نیز طی مراسمی، محل مسجد الرایه را تا مسعی شمع روشن کردند. [۸]
اتحاف الوری، ج۴، ص۲۷۸.
۵ - پانویس
۶ - منبعآثار اسلامی مکه و مدینه،رسول جعفریان. رده‌های این صفحه : مساجد مکه
|