مزار عمرو بن معدیکربابوثور عمرو بن معدی‌کرب مذحجی، از جنگاوران بنام سرزمین یمن در دوران جاهلیت بود که در سال نهم هجرت مسلمان شد و جزء صحابه پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) است. درباره قبر و محل دفن وی اختلاف است ولی زیارتگاهی، بالای کوه مندان، میان دو استان کرکوک و اربیل قرار دارد که به وی منسوب است. ۱ - موقعیت جغرافیاییزیارتگاه، بالای کوه مندان، میان دو استان کرکوک و اربیل قرار دارد و به عَمرو بن معدی‌کرب، از صحابه پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) منسوب است، اما نزد اهالی، به نام «عمر مندان» شناخته می‌شود. [۱]
عامری، ثامر عبدالحسن، المراقد والمزارات فی العراق، ص۴۱۵.
۲ - توصیف بناساختمان زیارتگاه، شامل بنایی است که در بخشی از آن، اتاق مقبره قرار دارد و بر فراز آن، گنبد مخروطی ترک‌دار، به شیوه گنبدهای اسلامی شمال عراق، وجود دارد. ۳ - معرفی اجمالیعمرو بن معدی‌کرب، از قبیله زبید یمن و کنیه‌اش، «ابوثور» بود، او در سال نهم هجرت (عام الوفود)، به همراه ده تن از افراد قبیله‌اش، به محضر پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) رسید و مسلمان شد و مدتی ساکن مدینه گشت. او از دلاوران و شجاعان عرب و یمن بود. [۵]
مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب، ج۲، ص۳۳۱.
او یک‌بار در زمان پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) مرتد شد و دوباره مسلمان شد و به گزارشی، وی پس از رحلت پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، مرتد شد، اما پس از شکست سپاهش از سپاه اسلام، مسلمان شد. [۶]
السیرة النبویه، ج۲، ص۵۸۵.
۴ - اختلاف در محل دفنعَمرو پس از پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در فتوحات اسلامی، شرکت داشت و در نبرد قادسیه به شهادت رسید. برخی گزارش‌ها، مرگ وی را در واقعه نهاوند، در سال ۲۱ ه. ق می‌دانند که پس از جراحت‌های بسیار، به «روزده»، یکی از روستاهای نهاوند انتقال یافت و در همانجا مرد و به خاک سپرده شد. برخی، نام این روستا را «بندسیان» خوانده‌اند. [۱۱]
اعتمادالسلطنه، محمدحسن خان، مرآة البلدان، ج۱، ص۴۷۵.
اما در گزارش دیگری، «روذه»، روستایی میان ری و قم، دانسته شده است. با این حال، برخی نیز مدفن وی را کرمانشاه می‌دانند و علی بن ابی‌بکر هروی نیز از قبر وی در روستای روذه، در شوش خوزستان، سخن گفته است.با توجه به این اختلاف‌نظر در محل دفن عمرو بن معدی‌کرب، باید درباره زیارتگاه منسوب به وی در عراق، به دیده تردید نگریست و در انتساب آن به وی، احتیاط ورزید. ۵ - پانویس
۶ - منبعزیارتگاههای عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم، برگرفته از مقاله «مزار عمر مندان»، ج۲، ص۳۳۲. رده‌های این صفحه : زیارتگاههای استان کرکوک | مزار صحابه پیامبر
|