زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
 

عنوان اولی (اصول)





وصف ثابت برای شیء صرف نظر از عوارض خارجی را عنوان اولی گویند.


۱ - تعریف عنوان اولی



عنوان اولی، مقابل عنوان ثانوی بوده و عبارت است از وصفی که برای ذات اشیا و موضوعات صرف نظر از عوارض خارجی ثابت است، مانند: عنوان بیع و ربا در «احل الله البیع و حرم الربا». بدیهی است، بیع و ربا از عناوینی محسوب می‌گردند که به خودی خود حکم حلیت و حرمت را برای ذات معامله به ارمغان می‌آورند، نه به ملاحظه عوارض خارجی.

۲ - تفاوت عنوان اولی و عنوان ثانوی



هنگامی که شارع مقدس می‌خواهد حکمی را بر موضوعی (افعال و ذوات) بار نماید، گاهی فقط ذات و طبیعت موضوع را، صرف نظر از عوارض خارج از ذات هم چون شک در حکم واقعی موضوع در نظر می‌گیرد و حکم را بر آن بار می‌کند؛ یعنی موضوع را به عنوان اولی لحاظ کرده و حکم را بر آن حمل می‌کند؛ بنابراین، عنوان اولی عنوانی است که به لحاظ ذات و طبیعت موضوع و صرف نظر از عوارض خارج از ذات و لحاظ شک در حکم واقعی، بر موضوع بار می‌شود، چنان که خداوند متعال می‌فرماید: «حرّمت علیکم المیتة»؛ یعنی حرمت خوردن گوشت را متوجه عنوان اولی (میته) می‌نماید، هر چند به لحاظ اضطرار و ناچاری، ممکن است عنوان ثانوی پیدا کند و خوردن میته جایز شود.
[۴] شیرازی، محمد، الوصول الی کفایة الاصول، ج۱، ص۵۴۱.
[۵] رشاد، محمد، اصول فقه، ج۱، ص۴۴۹.
[۷] فاضل لنکرانی، محمد، کفایة الاصول، ج۵، ص۸۳.
[۹] مختاری مازندرانی، محمد حسین، فرهنگ اصطلاحات اصولی، ص۱۸۶.


۳ - پانویس


 
۱. بقرة/سوره۲، آیه۲۷۵.    
۲. مائده/سوره۵، آیه۳.    
۳. مشکینی، علی، اصطلاحات الاصول، ص۱۲۴.    
۴. شیرازی، محمد، الوصول الی کفایة الاصول، ج۱، ص۵۴۱.
۵. رشاد، محمد، اصول فقه، ج۱، ص۴۴۹.
۶. خویی، ابوالقاسم، محاضرات فی اصول الفقه، ج۲، ص۲۴۴.    
۷. فاضل لنکرانی، محمد، کفایة الاصول، ج۵، ص۸۳.
۸. مکارم شیرازی، ناصر، انوار الاصول، ج۳، ص (۵۰۷-۵۰۶).    
۹. مختاری مازندرانی، محمد حسین، فرهنگ اصطلاحات اصولی، ص۱۸۶.


۴ - منبع



فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «عنوان اولی».



آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.