زمان تقریبی مطالعه: 6 دقیقه
 

عمره تحلل




عمره تحلّل به معنای عمره موجب خروج از احرام حج یا عمره تمتّع است.


۱ - احکام مرتبط


از احکام آن در باب حج سخن گفته‌اند.

۲ - منظور از عمره تحلّل


چنانچه حاجی پس از احرام بستن، به سببی چون عدم درک وقوف اختیاری و اضطراری عرفه و مشعر نتواند حج خود را به انجام رساند، به جا آوردن افعال آن از او ساقط می‌شود و باید با گزاردن عمره از احرام خارج گردد. این عمره از این جهت که موجب خروج از احرام و حلال شدن محرّمات ناشی از احرام می‌شود، عمره تحلّل و از این جهت که به سبب فوت حج یا عمره تمتّع واجب گردیده، عمره فوات نامیده شده است.
[۱] مقدس اردبیلی، احمد، مجمع الفائدة، ج۷، ص۲۳۹ - ۲۴۰.    
[۲] حلی، مقداد بن عبدالله، التنقیح الرائع، ج۱، ص۵۲۴.    
[۳] حلی، حسن بن یوسف، منتهی المطلب، ج۱۳، ص۵۳-۵۵.    


۳ - نبودن طواف نساء در عمره تحلّل


از اعمال عمره مفرده به قول مشهور، طواف نسا است؛ لیکن به قول برخی در عمره تحلّل طواف نسا نیست؛ هرچند احتیاط در به جا آوردن آن است.
[۴] مقدس اردبیلی، احمد، مجمع الفائدة، ج۷، ص۲۳۲.    
[۵] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۹، ص۹۱.    
[۶] محقق داماد، کتاب الحج، ج۳، ص۹۴.
مفاد کلمات برخی وجوب به جا آوردن آن است.
[۷] فغعانی، علی بن علی، الدر المنضود، ص۹۰.    

امام خمینی در مناسک حج به وجوب طواف نساء تصریح نموده و می‌نویسد: «... و باید به همان احرام حج، عمره مفرده که عبارت است از طواف و نماز آن و سعی و تقصیر و طواف نساء و نماز آن به‌جا آورد و از احرام مُحل شود.»
[۸] موسوعة الامام الخمینی، ج۳۱، مناسک حج، ص۲۰۹، مساله ۱۰.    
در اینکه احرام حج در صورت فوت آن به طور قهری به احرام عمره تبدیل می‌شود یا منوط به نیت عمره گزار است، اختلاف می‌باشد.
[۹] حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء، ج۸، ص۴۱۰.    
[۱۰] عاملی، محمد بن مکی، الدروس الشرعیة، ج۱، ص۴۲۷.    
[۱۱] حلی، ابن فهد، الرسائل العشر، ص۲۷۰.    
[۱۲] سداد العباد، ص۳۴۷.
[۱۳] سبزواری، محمدباقر، ذخیرة المعاد، ج۳، ص۵۷۱.    
[۱۴] طباطبایی، علی، ریاض المسائل، ج۶، ص۴۰۱.    
[۱۵] نجفی جواهری، محمد حسن، جواهر الکلام، ج۱۹، ص۸۷ - ۸۸.    
ظاهر روایات وارد شده در این باره مختلف است. دسته‌ای از آن‌ها ظاهر در نیت است و دسته‌ای دیگر ظاهر در انقلاب قهری.
[۱۶] فاضل، محمد، تفصیل الشریعة فی شرح تحریرالوسیلة، ج۱۵، ص۱۵۰، قم، مرکز فقه الائمه الاطهار (علیه‌السّلام)، ۱۳۸۱.
امام خمینی در تحریرالوسیله بعد از ذکر این‌که در صورت نرسیدن به وقوف‌ اختیاری‌ و اضطراری عرفات و مشعر بدون اشکال حج باطل است چه از روی عمد باشد یا از روی جهل و یا فراموشی، می‌فرماید: «فیجب علیه الاتیان بعمرة مفردة مع احرامه الذی للحجّ، والاولی قصد العدول الیها.»
[۱۷] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۶۸، کتاب الحج، القول فی الوقوف بالمشعرالحرام، الثانی.    
بنابر این به عقیده ایشان حج چنین شخصی بعد از بطلان و فوات، تبدیل به عمره مفرده می‌شود، پس با همان احرام که برای حج بسته عمره مفرده به جا می‌آورد. هرچند که بهتر است قصد عدول به عمره مفرده نماید.

۴ - بودن عمره تحلّل پس از ایام تشریق


عمره تحلّل پس از ایام تشریق انجام می‌شود
[۱۸] عاملی، محمد بن مکی، الدروس الشرعیة، ج۱، ص۳۳۳ - ۳۳۴.    
[۱۹] بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة، ج۱۶، ص۳۲۵.    
و مستحب است حاجی در منی بماند و پس از سپری شدن ایام تشریق، عمره تحلّل را به جا آورد.
[۲۰] عاملی، محمد بن مکی، الدروس الشرعیة ۱، ص۴۲۶.    
[۲۱] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۹، ص۹۱.    


۵ - ذبح قربانی


کسی که با عدم درک وقوف اختیاری و اضطراری عرفات و مشعر، حجش را باطل کرده است، علاوه بر انجام عمره مفرده باید درصورتی‌که «قربانی همراه او است به احتیاط (واجب) آن را ذبح کند.»
[۲۲] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۶۸، کتاب الحج، القول فی الوقوف بالمشعرالحرام، الثانی.    


۶ - عدم کفایت از حج


درباره این‌که در صورت وجوب عمره مفرده به سبب ترک وقوفین و افساد حج، آیا حج مستقر می‌شود یا نه؟ امام خمینی در تحریرالوسیله می‌فرماید: «ولو کان عدم الادراک من غیر تقصیر لا یجب علیه الحجّ، الّامع حصول شرائط الاستطاعة فی القابل. و ان کان عن تقصیر یستقرّ علیه الحجّ، ویجب من قابل ولو لم یحصل شرائطها.»
[۲۳] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۶۸، کتاب الحج، القول فی الوقوف بالمشعرالحرام، الثانی.    
اگر نرسیدن (به وقوف‌ها) بدون تقصیر باشد حج بر او واجب نیست، مگر اینکه در آینده شرایط استطاعت برایش پیدا شود. و اگر (نرسیدنش) از روی تقصیر باشد حج بر او مستقر می‌شود و واجب است سال آینده به جا آورد؛ اگرچه شرایط استطاعت را نداشته باشد.

۷ - عدم کفایت از عمرة الاسلام


عمره تحلّل از عمرة الاسلام کفایت نمی‌کند.
[۲۴] حلی، حسن بن یوسف، تحریر الاحکام، ج۲، ص۸۲.    
[۲۵] عاملی، محمد بن مکی، الدروس الشرعیة، ج۱، ص۴۲۷.    
[۲۶] سبزواری، محمدباقر، ذخیرة المعاد، ج۳، ص۵۷۱-۵۷۲.    


۸ - پانویس

 
۱. ↑ مقدس اردبیلی، احمد، مجمع الفائدة، ج۷، ص۲۳۹ - ۲۴۰.    
۲. ↑ حلی، مقداد بن عبدالله، التنقیح الرائع، ج۱، ص۵۲۴.    
۳. ↑ حلی، حسن بن یوسف، منتهی المطلب، ج۱۳، ص۵۳-۵۵.    
۴. ↑ مقدس اردبیلی، احمد، مجمع الفائدة، ج۷، ص۲۳۲.    
۵. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۹، ص۹۱.    
۶. ↑ محقق داماد، کتاب الحج، ج۳، ص۹۴.
۷. ↑ فغعانی، علی بن علی، الدر المنضود، ص۹۰.    
۸. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۳۱، مناسک حج، ص۲۰۹، مساله ۱۰.    
۹. ↑ حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء، ج۸، ص۴۱۰.    
۱۰. ↑ عاملی، محمد بن مکی، الدروس الشرعیة، ج۱، ص۴۲۷.    
۱۱. ↑ حلی، ابن فهد، الرسائل العشر، ص۲۷۰.    
۱۲. ↑ سداد العباد، ص۳۴۷.
۱۳. ↑ سبزواری، محمدباقر، ذخیرة المعاد، ج۳، ص۵۷۱.    
۱۴. ↑ طباطبایی، علی، ریاض المسائل، ج۶، ص۴۰۱.    
۱۵. ↑ نجفی جواهری، محمد حسن، جواهر الکلام، ج۱۹، ص۸۷ - ۸۸.    
۱۶. ↑ فاضل، محمد، تفصیل الشریعة فی شرح تحریرالوسیلة، ج۱۵، ص۱۵۰، قم، مرکز فقه الائمه الاطهار (علیه‌السّلام)، ۱۳۸۱.
۱۷. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۶۸، کتاب الحج، القول فی الوقوف بالمشعرالحرام، الثانی.    
۱۸. ↑ عاملی، محمد بن مکی، الدروس الشرعیة، ج۱، ص۳۳۳ - ۳۳۴.    
۱۹. ↑ بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة، ج۱۶، ص۳۲۵.    
۲۰. ↑ عاملی، محمد بن مکی، الدروس الشرعیة ۱، ص۴۲۶.    
۲۱. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۹، ص۹۱.    
۲۲. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۶۸، کتاب الحج، القول فی الوقوف بالمشعرالحرام، الثانی.    
۲۳. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۶۸، کتاب الحج، القول فی الوقوف بالمشعرالحرام، الثانی.    
۲۴. ↑ حلی، حسن بن یوسف، تحریر الاحکام، ج۲، ص۸۲.    
۲۵. ↑ عاملی، محمد بن مکی، الدروس الشرعیة، ج۱، ص۴۲۷.    
۲۶. ↑ سبزواری، محمدباقر، ذخیرة المعاد، ج۳، ص۵۷۱-۵۷۲.    


۹ - منبع


• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۵، ص۴۷۴.    
• ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر)    ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    


رده‌های این صفحه : دیدگاه های فقهی امام خمینی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.