زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

عمر بن محمد نسائی




عمر بن محمد نسائی، از عابدان و زاهدان و صوفیان قرن سوم هجری قمری بود.


۱ - معرفی اجمالی


ابوحفص عمر بن محمد بن الحکم (عبدالحکم) نسائی، آگاهی ما درباره وی‌ اندک و پراکنده است. ابوحفص منسوب به نَسا، از شهرهای خراسان قدیم (ترکمنستان کنونی) است، ولی ابن ندیم به اشتباه او را یمانی نامیده است.
[۱] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۳۵.    
شاید این اشتباه از نُسّاخ باشد. همچنین ابن ندیم به نقل از کتاب ابومحمد جعفر خلدی، وی را در شمار عابدان و زاهدان و صوفیان آورده و می‌گوید که کتابی در این زمینه با عنوان قیام اللیل و التهجد دارد.
[۲] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۲۹.    
خطیب بغدادی هم ابوحفص نسائی را صاحب اخبار، حکایات و اشعار می‌داند، اما بدانها اشاره نمی‌کند
[۳] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۱، ص۲۱۳.    
و ذهبی او را مورخ و در دانش، علامه توصیف می‌کند.
[۴] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۰، ص۴۰۸.    


۲ - اساتید و شاگردان


منابع درباره شخصیت و زندگی‌نامه او بیش از این اطلاعی به‌دست نمی‌دهند، اما در ضمن یادکرد از اساتید و شاگردانش گفته شده که به گرگان، بغداد و شام سفر کرده است. حمزة بن یوسف سهمی می‌گوید: ابوحفص در گرگان از منصور بن محمد بن‌ هارون زاهد بهره برده و علی بن احمد بن عبدالعزیز جرجانی از او روایت کرده است.
[۵] سهمی، حمزة بن یوسف، تاریخ جرجان، ص۲۹۸.    

ابن عساکر هم شماری از استادان و شاگردان او در دمشق و غیر آن را جداگانه ذکر می‌کند. برخی از اساتیدش عبارت‌اند از: احمد بن عبدالله بن ابی الحواری دمشقی (۱۶۴-۲۴۶ق) اسماعیل بن ابی کریمه حرانی، ابوحاتم رازی
[۶] ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۵، ص۳۲۱-۳۲۲.    
خلیفة بن خیاط (م ۲۴۰ق) عبدة بن عبدالرحیم بن حسان مروزی (م ۲۴۴ق) حمید بن ربیع لخمی
[۷] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۱، ص۲۱۳.    
(م ۲۵۸ق) و محمد بن حسین برجلانی (م ۲۳۸ق).
[۸] آجری، محمد بن حسین، الغرباء، ص۴۵.    
همچنین ابوالعباس احمد بن محمد بن مسروق طوسی (۲۱۵-۲۹۹ق)، عبدالله بن محمد بن عبدوس عطشی (م ۳۱۷ق)، محمد بن مخلد عطار (۲۳۳-۳۳۱ق)،
[۹] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۱، ص۲۱۳.    
سعید بن جعفر تستری،
[۱۰] ابن حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۹، ص۲۷۹.    
حسن بن ولید کلاعی و محمد بن عبدالله بن محمد شلحویه در شمار شاگردان و راویان اویند.
[۱۱] ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۵، ص۳۲۲.    


۳ - وفات


تاریخ درگذشت ابوحفص نسائی به دست نیامد، ولی با توجه به اساتید و شاگردانش روشن است که در قرن سوم می‌زیسته و به احتمال قریب به یقین در همین قرن دار دنیا را وداع گفته است.
[۱۲] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۶، ص۱۷۸.    
[۱۳] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۰، ص۹۰.    
[۱۴] مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۲۶، ص۳۱۴.    
[۱۵] خطیب بغدادی، احمد بن علی، الکفایه فی علم الروایه، ص۱۷۴.    


۴ - پانویس

 
۱. ↑ ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۳۵.    
۲. ↑ ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۲۹.    
۳. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۱، ص۲۱۳.    
۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۰، ص۴۰۸.    
۵. ↑ سهمی، حمزة بن یوسف، تاریخ جرجان، ص۲۹۸.    
۶. ↑ ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۵، ص۳۲۱-۳۲۲.    
۷. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۱، ص۲۱۳.    
۸. ↑ آجری، محمد بن حسین، الغرباء، ص۴۵.    
۹. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۱، ص۲۱۳.    
۱۰. ↑ ابن حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۹، ص۲۷۹.    
۱۱. ↑ ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۵، ص۳۲۲.    
۱۲. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۶، ص۱۷۸.    
۱۳. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۰، ص۹۰.    
۱۴. ↑ مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۲۶، ص۳۱۴.    
۱۵. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، الکفایه فی علم الروایه، ص۱۷۴.    


۵ - منبع


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۵۷۲-۵۷۳، برگرفته از مقاله «عمر نسائی».


رده‌های این صفحه : زاهدان قرن 3 (قمری) | شخصیت‌های قرن 3 (قمری) | صوفیان قرن 3 (قمری) | مولفان قرن سوم




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.