عرایاعَرَایا جمع عَریه است و معنای آن نزد امامیه و شافعیه فرق می‌کند. ۱ - معنای عرایا در نظر امامیهعرایا در نظر امامیه درخت خرمایی که از آن شخصی و در خانه یا باغ شخص دیگر باشد و آمد و شد وی پیوسته برای رسیدگی درخت موجب زحمت صاحب خانه یا باغ گردد. در این صورت جائز است که رطب آن را به طور تخمین در مقابل خرمای خشک به صاحب خانه یا باغ بفروشد. و این مورد از حرمت مزابنه مستثنی و خارج شده است. خرما بنی که میوه آن را به محتاجی دهند. [۱]
الخلاف (شیخ طوسی)، چاپ مطبعه الحکمه، قم، ج۲، ص۴۳.
[۲]
حدائق الناضره، ج۵، ص۱۶۶.
گفته می شود: «أعراه النخلة: وهب له ثمرة عامها و العریة النخلة المعراة». و ازهری معتقد است که عریه از «عری یعری» مشتق است و اضافه می کند: «کانها عربت من جملة التحریم أی حلت و خرجت منها»؛یعنی چون از حرمت مزابنه خارج و مستثنی گشته بدین اسم نامیده شده است. ۲ - معنای عرایا در نظر شافعیهعرایا در نظر شافعیه آن‌چه جدا دارند از مساومه وقت فروختن ثمره نخیل، آن‌چه صاحب باغ از ثمره نخیل خویش به قومی اختصاص می‌دهد تا از آن بخورند. ۳ - پانویس
۴ - منبعجابری عرب‌لو، محسن، فرهنگ اصطلاحات فقه فارسی، ص۱۲۶. |