در سال ۱۵۰ق در شهر کوفه به دنیا آمد و سفرهایی به شهرهای مکه، ری، بصره، شام و بغداد کرد و در علوم حدیث، فقه، تفسیر و قرآن مهارت یافت. علمای اهل‌سنت او را توثیق کرده‌اند.
وی از شریک، ابوالاحوص، جریر بن عبدالحمید، هشیم بن بشیر، سفیان بن عیینه، علی بن مسهّر، وکیع، یحیی بن آدم و دیگران حدیث شنید و افرادی چون بخاری، مسلم، ابوداود، ابن ماجه، ابوحاتم، ابوبکر مروزی و بغوی از او حدیث نقل کرده‌اند. عثمان به خاطر نقل دو حدیث از جریر ضبی، مورد غضباحمد بن حنبل قرار گرفت. همچنین نظرات خاصی از جمله تصحیف قرآن داشت.
