زمان تقریبی مطالعه: 5 دقیقه
 

زینت کردن مسجد





براساس روایات، آن‌چه اهمیت دارد، آبادی معنوی مساجد است و نه تزئین ظاهر آن. البته آن‌گونه هم مخروبه نباشد که با شأن و جایگاه مسجد سازگاری نداشته باشد.


۱ - مسجد محل عبادت



مسجد محل عبادت، ذکر، دعا و مناجات با خداوند متعال است و حضور در آن از نظر فقهی احکام تکلیفی مختلفی دارد که به بعضی از آن‌ها اشاره می‌شود.

۱.۱ - نمازخواندن در مسجد


امام خمینی در این باره می‌فرماید: «خواندن نماز در مساجد، مستحب است، بلکه بدون عذر - مانند باران - در مسجد حضور نیافتن مخصوصاً برای همسایه مسجد مکروه است، حتی در حدیث آمده است: برای همسایه مسجد نماز نیست مگر در مسجد. و بافضیلت‌ترین مساجد مسجدالحرام سپس مسجدالنبی (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) سپس مسجد کوفه و مسجدالاقصی سپس مسجد جامع سپس مسجد قبیله و پس از آن مسجد بازار است. و برای زنان افضل آن است که در اتاق‌هایشان نماز بخوانند و بافضیلت‌تر این است که در اتاق‌اندرونی (پستو) نماز بخوانند، و همچنین خواندن نماز در حرم ائمه (علیهم‌السّلام) خصوصاً حرم شریف امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) و حائر شریف اباعبدالله الحسین (علیه‌السلام) مستحب است.»

۱.۲ - اعتکاف در مسجد


اعتکاف‌ عبارت است از ماندن در مسجد به‌قصد اینکه با آن بندگی خدا نماید، و لازم نیست نیّت عبادت دیگری غیر از ماندن در مسجد به آن ضمیمه شود، اگرچه احوط (استحبابی) است. و از شرایط اعتکاف آن است که «در یکی از مساجد چهارگانه‌، مسجدالحرام، مسجدالنبی (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، مسجد کوفه و مسجد بصره باشد و در غیر این مساجد محل اشکال است، پس در سایر مساجد جامع بنابر احتیاط (واجب) باید به‌قصد رجاء و احتمال مطلوبیّت آورده شود؛ اما در غیر مساجد جامع، مانند مسجد قبیله یا بازار جایز نیست.»

۱.۳ - حکم فقهی زینت مسجد با طلا


بنابر احتیاط واجب مسجد را به طلا نباید زینت‌ نمایند و همچنین نباید صورت چیزهایی که مثل انسان و حیوان روح دارد در مسجد نقش کنند. و نقاشی چیزهایی که روح ندارد، مثل گل‌وبوته مکروه است.

۲ - زینت کردن مساجد



در آموزه‌های دینی از این‌که مساجد را شبیه عبادتگاه‌های یهودیان و مسیحیان تزئین کنند، نهی شده است.

۲.۱ - روایتی از رسول خدا


رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) در این باره می‌فرماید:

«لَا تُزَخْرِفُوا مَسَاجِدَکُمْ کَمَا زَخْرَفْتِ الْیَهُودُ وَ النَّصَارَی بیَعَهُمْ»؛ «زینت نکنید مسجدهایتان را، آن‌گونه که یهودیان و مسیحیان عبادتگاه‌های خود را زینت می‌کنند».

۲.۲ - روایتی دیگر


در نقل اهل سنت نیز پیامبر گرامی اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) فرمود:

«ما ساء عمل قوم قطّ إلّا زخرفوا مساجدهم»؛ «چون عمل گروهی بد شود، مساجد خویش را زینت کنند».

۳ - بیان یک نکته



با نظر به روایاتی که درباره فضیلت مسجد و عبادت در آن و رعایت آداب و... آمده است، در‌می‌یابیم که مسجد مکانی است که آدمی را به آخرت ترغیب کند و از دنیا و زینت‌های آن جدا کند و پرداختن به زینت ظاهری بیش از اندازه با این امر منافات دارد.

۳.۱ - روایتی از امام صادق


امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرماید: سه چیز نزد خداوند شکایت می‌کنند: مسجد خراب که نماز‌گزار ندارد، دانشمندی که در میان نادانان زندگی می‌کند (زیرا از علم او بهره نمی‌برند) و قرآنی که قرائت نمی‌شود و گردوغبار روی آن را گرفته است.

۳.۲ - روایتی از پیامبر


و در روایت دیگری پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) فرمود: زمانی فرا رسد در آخرالزمان، که گروهی به مسجد می‌آیند، پس دور هم جمع شوند و کلامشان درباره دنیا و دوستی دنیا است؛ هم‌نشین با اینان نشوید و خداوند نیازی به عبادت آنان ندارد.

۴ - نتیجه بحث



بنابراین آن‌چه که از منابع روایی فهمیده می‌شود، آبادی معنوی مساجد است و نه تزئین ظاهر آن. البته آن‌گونه هم مخروبه نباشد که با شأن و جایگاه مسجد سازگاری نداشته باشد.

۵ - پانویس


 
۱. موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۶۰، کتاب الصلاة، المقدمة الرابعة فی المکان، مسالة۱۷.    
۲. موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۳۲۱، کتاب الصوم، خاتمة فی الاعتکاف.    
۳. موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۳۲۲، کتاب الصوم، خاتمة فی الاعتکاف، القول فی شروطه، الخامس.    
۴. موسوعة الامام الخمینی، ج۲۹، رساله توضیح المسائل، ص۱۶۴، مساله۹۰۸.    
۵. محدث نوری، مستدرک الوسائل، ج‌۳، ص۳۷۲ ‌۳۷۱، مؤسسة آل البیت، قم، ۱۴۰۸ ق.    
۶. ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ج‌۶، ص‌۵۷، دارالکتب العلمیة، منشورات محمدعلی بیضون‌، بیروت، ۱۴۱۹ ق.    
۷. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۲، ص۶۱۳، ح۳.    
۸. شیخ حر عاملی، وسائل الشیعة، ج۵، ص۲۱۴، مؤسسة آل البیت، قم، ۱۴۰۹ق.    


۶ - منبع



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «زینت کردن مسجد»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۳/۱۸.    
ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر)    ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.