راهزن
کسانی را که راه را بر مردم ببند و اموال انان را به غارت ببرد راهزن می گویند.
دزد سر گردنه،به کسى که راه بر مسافران مى بندد و اموال و کالاهاى آنان را به یغما مى برد راهزن گویند.
از آن در باب
حدود نام برده‌اند.
امام خمینی در
تحریرالوسیله می‌نویسد: «
محارب کسی است که شمشیرش را
برهنه می‌کند یا آن را
تجهیز می‌نماید تا مردم را بترساند و می‌خواهد در زمین
افساد نماید؛ خواه در خشکی باشد یا در دریا، در شهر باشد یا در غیر آن، شب باشد یا روز. و در صورت تحقق آنچه که ذکر شد، شرط نیست که از
اهل ریبه (افراد مشکوک و متهم) باشد، و مرد و زن در آن مساوی است. و در ثبوت آن بر کسی که با قصد مذکور، سلاحش را بکشد درحالی‌که شخص ضعیفی است که از ترساندنش، برای احدی ترس تحقق پیدا نمی‌کند،
اشکال، بلکه
منع است. البته اگر ضعیف باشد، ولی نه به حدّی که ترس از ترساندن او متحقق نشود، بلکه در بعضی از احیان و اشخاص تحقق پیدا می‌کند، ظاهر آن است که داخل در آن می‌باشد.»
پس کسى که با سلاح کشیدن روى مردم
راه را بر مسافران ناامن مى کند تا دارایى آنان را به غارت ببرد، محارب به شمار مى رود و حدّ آن بر او جارى مى‌شود.
البته «این حکم (محاربه) برای «
طلیع» ثابت نیست؛ و «طلیع» آن کسی است که
مراقب قافله‌ها و مانند آن‌ها است تا به رفقایش از
قطاع‌الطریق، خبر بدهد. و همچنین این حکم برای «
ردء» ثابت نیست؛ و «ردء» کسی است که برای
نگهداری اموال،
معاونت و کمک می‌نماید.»
و «همچنین برای
صغیر و
دیوانه و همچنین برای بازی‌کننده ثابت نیست.»
همچنین «اگر
مال را بدون
محاربه بردارد، حکم محاربه بر او جاری نمی‌شود، مانند اینکه مال را بردارد و
فرار کند، یا به
زور و بدون کشیدن
سلاح، بگیرد، یا در گرفتن اموال به وسائلی
حیله نماید مانند تقلب در اسناد یا نامه‌ها و مانند این‌ها، که در این‌ها
حدّ محارب و همچنین
حدّ سارق، جاری نمی‌شود؛ لیکن طبق نظر
حاکم باید
تعزیر شود.»
راهزنی که محارب است؛ بلکه هر محاربی اگر «قبل از توانایی بر او،
توبه نماید حدّ (محاربه) ساقط می‌شود، نه
حقوق الناس از قبیل
قتل و
جرح و
مال. و اگر بعد از دست‌یافتن بر او توبه کند،
حدّ (محاربه) هم ساقط نمی‌شود.»
