حسابرسی اصحاب شمال (قرآن)انکار و تکذیب حسابرسی در قیامت که خود سرچشمه بسیارى از گناهان است یکى از اوصاف اصحاب شمال مى‌باشد. ۱ - آرزوی عدم اطلاع از حسابرسیآرزوی اصحاب شمال، مبنی بر عدم رؤیت نامه اعمال خود و عدم اطلاع از حسابرسی قیامت: •واما من اوتی کتـبه بشماله فیقول یــلیتنی لم اوت کتـبیه«و اما كسى كه نامه عمل او به دست چپ‌اش داده شود، مى‌گوید: اى كاش نامه‌ام به من داده نمى‌شد!» •ولم ادر ما حسابیه«و نمى‌دانستم حسابم چیست؟» صاحبان این سخن اصحاب شمال‌اند، یعنى اشقیاى مجرم كه نامه اعمال‌شان را به دست چپ‌شان مى‌دهند، این طایفه در قیامت آرزو مى‌كنند كه اى كاش نامه اعمال خود را نمى‌دیدند، و نمى‌فهمیدند حساب‌شان چیست، و این آرزوی‌شان از این جهت است كه مى‌بینند چه عذاب الیمى برایشان آماده شده. در برخى از روایات، آیه (فاما من اوتى کتابه بیمینه ...) بر علی (علیه‌السلام ) تطبیق شده، و در بعضى بر آن جناب و بر شیعیانش، و همچنین آیه (و اما من اوتى کتابه بشماله ...) بر دشمنان آن جناب تطبیق شده است. ۲ - حسرت در هنگام حسابرسیحسابرسی اصحاب شمال، با دادن نامه اعمال به دست چپ، مایه نگرانی و حسرت آنان: •واما من اوتی کتـبه بشماله فیقول یــلیتنی لم اوت کتـبیه«و اما كسى كه نامه (عمل) او به دست چپ‌اش داده شود، مى‌گوید: اى كاش نامه‌ام به من داده نمى‌شد!» •ولم ادر ما حسابیه«و نمى‌دانستم حسابم چیست؟» ۳ - محکومیت در عرصه حسابرسیدریافت نامه عمل از پشت سر (دست چپ)، نشانه محکومیت، در عرصه حسابرسی: •واما من اوتی کتـبه وراء ظهره«و اما كسى كه نامه عمل او از پشت سرش (به دست چپ) داده شود.» •فسوف یدعوا ثبورا«پس او به زودى با فریاد، مرگ خود را خواهد طلبید.» •ویصلی سعیرا«و در آتش افروخته وارد مى‌شود و مى‌سوزد.» كلمه وراء ظرف است، و اگر منصوب شده بخاطر این بوده كه حرف جری كه بر سر آن باید باشد حذف شده، چون تقدیر آن من وراء بوده، و بعید نیست كه اگر نامه عمل‌شان از پشت سرشان داده مى‌شود به خاطر این است كه در آن روز صورت‌شان به عقب بر مى‌گردد، هم چنان كه در جاى دیگر فرموده: مِنْ قَبْلِ أَنْ نَطْمِسَ وُجُوهاً فَنَرُدَّها عَلى أَدْبارِها. در اینجا ممكن است بگویى دادن نامه عمل كفار از پشت سر منافات دارد با آیات دیگرى كه مى‌فرماید: نامه آنان را به دست چپ‌شان مى‌دهند، مانند آیه (وَ أَمَّا مَنْ أُوتِی كِتابَهُ بِشِمالِهِ فَیقُولُ یا لَیتَنِی لَمْ أُوتَ كِتابِیهْ)، و لیكن بین این دو دسته آیات منافاتى نیست، چون كه مواقف روز قیامت یك موقف و دو موقف نیست. ۴ - پانویس۵ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۰، ص۵۳۳، برگرفته از مقاله «حسابرسی اصحاب شمال». |