جوجهجوجه نوزاد پرنده است. از احکام آن به مناسبت در بابهاى طهارت، حج و اطعمه و اشربه سخن گفته‌اند. ۱ - احکام جوجهجوجه درون تخم اگر بعد از دمیده شدن روح در آن بمیرد، میته و نجس است؛ لیکن نجاست آن قبل از دمیده شدن روح اختلافى است. بر نجاست ادعاى اجماع شده است. [۱]
العروةالوثقى، ج۱، ص۱۲۸.
[۳]
مهذّب الاحکام، ج۱، ص۳۳۰-۳۳۱.
جوجه پرنده حرم در حرمت شکار و ثبوت کفاره حکم مادر خود را دارد. امام خمینی در تحریرالوسیله تحت عنوان «گفتاری درباره تروک احرام» می‌نویسد: «المحرّمات منه امور: الاوّل: صید البرّ اصطیاداً واکلاً - ولو صاده محلّ - واشارة ودلالة واغلاقاً وذبحاً وفرخاً وبیضة، فلو ذبحه کان میتة علی المشهور، و هو احوط. والطیور حتّی الجراد بحکم الصید البرّی» و محرمات آن چند چیز است: اول: شکار صحرا، از حیث شکار نمودن و خوردن - ولو اینکه کسی که محرم نیست آن را شکار کرده باشد - و اشاره کردن و راهنمایی نمودن و بستن و سر بریدن و از جهت جوجه و تخم. پس اگر آن را سر ببرد بنابر مشهور میته می‌شود و احتیاط (واجب) همین است و پرنده‌ها حتی ملخ در حکم شکار صحرایی می‌باشند. بنابر تصریح برخى، مُحرمى که تخم پرنده‌اى را شکسته است در صورت مرده بودن جوجه درون آن یا فاسد بودن تخم و یا سالم بیرون آمدن جوجه، کفّاره بر عهده‌اش نمى‌آید. شرط حلیت پرنده شکار شده، قدرت داشتن آن بر پرواز است؛ از این‌رو، جوجه‌اى که هنوز توان پرواز پیدا نکرده با شکار حلال نمى‌شود، مگر آنکه قبل از مردن ذبح گردد. در تحریرالوسیله آمده است: «وکذا (لا تقع التذکیة الصیدی) ولد الوحش قبل ان یقدر علی العدو، وفرخ الطیر قبل نهوضه للطیران، فلو رمی طائراً وفرخه الذی لم ینهض فقتلهما، حلّ الطائر دون الفرخ.» [۹]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۱۴۹، کتاب الصید و الذباحة، القول فی الصید، مسالة۱۲.
و همچنین (تذکیه نمودن با شکار واقع نمی‌شود بر) بچه حیوان وحشی قبل از آنکه بتواند بدود و جوجه پرنده قبل از آنکه بر پرواز قدرت پیدا کند، پس اگر پرنده و جوجه آن را که قدرت بر پرواز ندارد، تیر بزند و آن‌ها را به قتل برساند پرنده حلال می‌شود ولی جوجه حلال نمی‌باشد.شکار حیوان دریایی براى محرم جایز است. میزانِ بَرّى یا بحرى بودن حیوان، تخم یا جوجه‌گذارى در دریا یا خشکی است. بنابر این، حیوانى که در خشکى تخم یا جوجه مى‌گذارد، بَرّى و آن که در دریا تخم یا جوجه مى‌گذارد، بحرى به شمار مى‌رود. جوجه برآمده از تخم‌مرغ غصبی مال کسی است که تخم‌مرغ از او غصب شده است. امام خمینی در این باره در تحریرالوسیله می‌نویسد: «اذا غصب حبّاً فزرعه، او بیضاً فاستفرخه تحت دجاجته - مثلاً - کان الزرع و الفرخ للمغصوب منه.» اگر مثلاً دانه‌ای را غصب کند و بکارد، یا تخم‌مرغ را غصب کند و برای جوجه‌کشی زیر مرغ خودش بگذارد، زراعت و جوجه مال مغصوب منه می‌باشد. ۲ - پانویس
۳ - منبع• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۳، ص۱۳۶. • ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی رده‌های این صفحه : احکام خوردنی و آشامیدنی ها | حج | دیدگاه های فقهی امام خمینی | طهارت | فقه | کفارات
|