تثویبتثویب به معنی گفتن الصلات خیر من النوم در اذن است که در باب صلات از آن بحث شده است. ۱ - معنی تثویبتثويب یعنی گفتن «الصلاة خير من النوم» در اذان نماز. ۲ - تعریف تثویبتثويب بنابر مشهو ر ميان فقها و لغویان عبارت است از گفتن جمله يادشده در اذان بعد از جمله «حی على الفلاح» به جاى جمله «حی على خير العمل». برخى آن را به تكرار شهادتین در اذان، افزون بر مقدار تعيين شده و برخى ديگر به گفتن «حی على الصلاة و حی على الفلاح» بين اذان و اقامه تعريف كرده اند. از اين عنوان در باب صلات بحث شده است. ۳ - تثویب نزد اهل سنتتثويب به معناى نخست، نزد اهل سنت در اذان دوم صبح مستحب است. نزد برخى ديگر از آنان در اذان عشا نيز جایز است. بعضى از ايشان تثويب به معناى دوم و بعضى به معناى سوم را مطلوب شمرده اند؛ ليكن نزد فقها ى شیعه، تثويب به هر سه معنا به قصد مطلوبیت شرعی و مشروعیت، بدعت و حرام است؛ اما بدون قصد مطلوبیت آيا مکروه است يا حرام و يا مباح، اختلاف است. ۴ - جمع بین نظریه هابرخى در راستاى نفی اختلاف فقها بين قول به حرمت و کراهت، اين‌گونه جمع كرده اند كه مراد قائلان به حرمت، گفتن آن به قصد مشروعیت و مراد قائلان به کراهت، گفتن آن بدون قصد مشروعیت است. در نتيجه مخالف را منحصر در ابن جنيد دانسته اند؛ ليكن كلمات قائلان به حرمت، مطلق است و مقید به صورت قصد مشروعیت نيست؛ هرچند امكان حمل آن به صورت قصد مشروعیت وجود دارد. البتّه برخى به حرمت ذاتی (حرمت حتى بدون قصد مشروعيت) تثويب به معناى نخست، تصريح كرده اند [۸]
كشف الغطاء ج ۳ ،ص۱۴۶.
۵ - پانویس
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج ۲ ص ۳۴۸. |