تبعید ناامن‌کنندگان راه‌ها (قرآن)جزای کسانی که راه‌ها را ناامن می‌کنند و به مردم تعرض می‌کنند تبعید می‌باشد. ۱ - جزای ناامن کننده راههاناامن ساختن راه‌ها، باعث ثبوت مجازات تبعید عاملان آن است: انما جزؤا الذین... ویسعون فی الارض فسادا ان یقتلوا... او ینفوا من الارض... کیفر آنها که با خدا و پیامبرش به جنگ برمی خیزند، و اقدام به فساد در روی زمین می‌کنند ... و یا از سرزمین خود تبعید گردند. در روایات اهل بیت علیهم‌السّلام «محارب» به کسی گفته می‌شود که سلاح برکشیده و در راه‌های شهر یا بیرون شهر ایجاد ترس و ناامنی نماید. همین که بعد از ذکر محاربه با خدا و رسول جمله: و یسعون فی الارض فسادا، را آورده، معنای منظور نظر را مشخص می‌کند و می‌فهماند که منظور از محاربه با خدا و رسول افساد در زمین از راه اخلال به امنیت عمومی و راهزنی است، نه مطلق محاربه با مسلمانان، علاوه بر اینکه این معنا ضروری و مسلم است که رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم با اقوامی که از کفار با مسلمانان محاربه کردند بعد از آنکه بر آنان ظفر یافت و آن کفار را سر جای خود نشانید معامله محارب را با آنان نکرد، یعنی آنان را محکوم به قتل یا دار زدن یا مثله و یا نفی بلد نفرمود، و این خود دلیل بر آن است که منظور از جمله مورد بحث مطلق محاربه با مسلمین نیست. علاوه بر این استثنایی که در آیه بعدی آمده خود قرینه است بر اینکه مراد از محاربه همان افساد نامبرده است، برای اینکه ظاهر آن استثناء این است که مراد از توبه توبه از محاربه است نه توبه از شرک و امثال آن. در آیه پیش خداوند به مساله آدمکشی اشاره کرد، بدنبال آن درباره راهزنان و حکم ایشان فرمود: انما جزاء الذین یحاربون الله: کسانی که با اولیای خدا می‌جنگند. و رسوله: و با رسول خدا جنگ می‌کنند. و یسعون فی الارض فسادا: و در روی زمین فساد می‌کنند. زجاج گوید: مقصود این است که جزای آنهایی که با خدا و رسول بجنگند و در زمین فساد کنند، فقط همین است که خدا فرمود: زیرا هر گاه کسی بگوید: جزای تو دیناری است، ممکن است چیز دیگری هم باشد و هر گاه بگوید: جزای تو تنها دیناری است، یعنی غیر از دینار چیز دیگری نیست. ۲ - پانویس۳ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۷، ص۳۳۰، برگرفته از مقاله «تبعید ناامن‌کنندگان راه‌ها». |