ایجاز حذفایجاز حذف، ایجاز به سبب حذف کلمه یا جمله با قرینه بر حذف را ایجاز حذف گویند. ۱ - تعریفهرگاه کلمه یا جمله‌ای در آیه به دلیل وجود قرینه حذف شود و این قرینه بر محذوف دلالت کند، کلام دارای «ایجاز حذف» (از اقسام ایجاز) است؛ ۱.۱ - مثال۱. (وجاء ربک والملک صفا صفا)؛ "و فرمان پروردگارت و فرشته ها صف در صف آیند". در این آیه، کلمه «امر» حذف شده است و در اصل «وجاء امر ربک» بود. ۲. (... فاتبعونی یحببکم الله...)؛ "از من پیروی کنید تا خدا دوستتان بدارد". که در تقریر «ان اتبعتمونی یحببکم الله» بوده و در آن حرف شرط و جمله شرطیه حذف شده است. ۲ - اقسامایجاز حذف بر چهار قسم است: ۱. حذف اقتطاع؛ ۲. حذف اکتفا؛ ۳. حذف احتباک؛ ۴. حذف اختزال. و هر کدام اسباب و شرایطی دارد. [۸]
ابو زهره، محمد، معجزه بزرگ، پژوهشی درعلوم قرآن، ص۳۸۹.
۳ - عناوین مرتبطاسباب ایجازحذف؛ حذف اقتطاع؛ حذف اکتفا؛ حذف احتباک؛ حذف اختزال. ۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «ایجاز حذف». |