الاوزان و المقادیر (کتاب)كتاب« الأوزان و المقادير»، نوشته جناب استاد شیخ ابراهیم عاملی بیاضی است كه اوزان و مقادير مورد نياز يك فقیه را در ابواب گوناگون فقهى، از نگاه جميع فرهنگ‌ها مورد بررسى قرار داده است. فهرست مندرجات۲ - ساختار کتاب ۳ - گزارش محتوا ۳.۱ - مقدمه ۳.۲ - تنبیه اول ۳.۳ - تنبیه دوم ۳.۴ - تنبیه سوم ۳.۵ - تنبیه چهارم ۳.۶ - تنبیه پنجم ۳.۷ - تنبیه ششم ۳.۸ - ذکر مقادیر به ترتیب حروف هجائیه ۳.۹ - اوزان و مقادیر متعارفه در شرق و غرب ۳.۱۰ - نقود ۳.۱۱ - مصادر رساله ۴ - مشاهده آنلاین کتاب ۵ - پانویس ۶ - منبع ۱ - درباره کتابايشان كتاب را در مدت پنج سال; يعنى از سال ۱۳۵۶ ق تا سال ۱۳۶۱ ق، به زبان عربی تأليف نموده و در سال ۱۳۸۱ ق، در هنگام چاپ كتاب، آن را بازبينى كرده و بعضى از مطالب را بدان افزوده است. اين كتاب را در نوع خود كارى نو و بى‌بديل بايد به حساب آورد كه مى‌تواند در مواقع لزوم مورد استفاده و بهره‌بردارى‌هاى يك فقیه با دقت و يا قاضی اسلامى قرار بگيرد. ۲ - ساختار كتاب جناب شیخ ابراهیم عاملی ، كتاب خويش را در چند بخش تنظيم نموده است. وى ابتدا مقدمه‌اى نوشته و در آن هدف خود را از تأليف چنين كتابى به همراه نياز بدان تبيين نموده است. وى سپس تنبيهات مهمى را كه براى مباحث آينده لازم است، آورده و در آنها به بعضى از اعداد و مقادير كه در كتب فقهى به نحو خاصى به كار مى‌روند، پرداخته و مقصود از آنها را روشن نموده است. بخش بعدى ذكر مقادير گوناگون طبق حروف هجائيه مى‌باشد كه در حدود هشتاد مقدار را از فرهنگ‌ها و رسومات گوناگون مورد بررسى قرار داده است. اوزان و مقاديرى كه در زمان مؤلف، در شرق و غرب عالم، مورد استفاده بوده است، در بخش ديگرى در دو قسمت بيان شده‌اند: ۱- عيارات، قياسات و مكاييل بعضى از دولت‌ها. ۲- نقود( طلا و نقره). ايشان در پايان مطالب كتاب، مصادر كتاب خود را نيز معرفى نموده است. ۳ - گزارش محتوا۳.۱ - مقدمهمؤلف، بعد از بيان مقدمه‌اى وارد بخش تنبيهات شده كه در آن‌جا شش تنبیه را مورد بررسى قرار داده است. ۳.۲ - تنبيه اولنخست به اعداد كه با مذكر، مؤنث و با مؤنث، مذکر مى‌شوند، پرداخته است; مانند ثلاثة رجال، ثلاث نساء، بعد مى‌گويد: تميز; يعنى آنچه بعد از ثلاثة تا عشرة قرار مى‌گيرد، جمع و مجرور است. ۳.۳ - تنبيه دومتنبيه دوم در مورد كتابت مائة مى‌باشد; مائة يا همان صد عربى، با الف نوشته و بدون الف خوانده مى‌شود. ۳.۴ - تنبيه سومسومين تنبيه در مورد حکم ثمان است كه ثمانية در مورد مذكر و ثمان( در برخى از موارد با ياء و در بعضى بدون آن) در مورد مؤنث به كار مى‌رود. ۳.۵ - تنبيه چهارمتنبيه چهارم در باره ذراع است كه كلمه‌اى مؤنث و جمعش اذرع است. ۳.۶ - تنبيه پنجمدر تنبيه پنجم اشاره مى‌كند به مفهوم ربع و خمس و سدس و... . ۳.۷ - تنبيه ششمو در آخرين تنبيه، از كتاب مفکرة مواهب فاخوری سخن مى‌گويد كه وى در آخر آن جدولى را براى تبديل مقياس‌هاى انگليسى به مقياس‌هاى مترى ذكر كرده است. ۳.۸ - ذكر مقادير به ترتيب حروف هجائيهمؤلف، در اين بخش، مقادير گوناگونى را به ترتيب حروف الفبا، تعريف و مشخص نموده است كه اولين مقدار« آر» مى‌باشد; آر به صد متر مربع گفته مى‌شود. « إستار » دومين مقدار است كه بيست و چهار مثقال شرعى مى‌باشد. « إصبع » كه در واقع اندازه انگشت متعارف است. « الأقة الإسلامبولیة » كه به قول مؤلف در زمان وى محور توزين در سوریة ، لبنان، عراق و غير آن بوده و در عراق به« حقه عطاری » تعبير مى‌شده است. « اینش » كه همان اينچ است و برابر دو سانتى‌متر و نيم مى‌باشد. « اوقیة » مقدار بعدى است كه بر چهار نوع مى‌باشد: اوقيه شرعى، اوقيه بقالى، اوقيه كويتى و اوقيه كيلو. « أونس » نيز مانند اينچ يك مقدار انگليسى مى‌باشد كه امروزه براى اندازه‌گيرى طلا در بازارهاى بين المللى به كار مى‌رود. « باع»، از نوك انگشت ميانى دست راست تا نوك انگشت ميانى دست چپ در انسان مستوى الخلقه مى‌باشد. « برید شرعی »، نصف مسافت شرعى براى قصر شدن نماز مسافر مى‌باشد. « بوصه»، يك سى و ششم يارد مى‌باشد. « توله »، از اوزان كويتى مى‌باشد. « حبه »، مؤلف آن را با استناد به سخنان سید یزدی در عروه و محقق نائینی و شیخ احمد کاشف الغطا مشخص نموده است. حبة الحمص، حبة الشعير و حبة القمح از اقسام حبّة مى‌باشند. « حقة» نيز داراى دو نوع حقه بقالى و حقه عطارى مى‌باشد. « حمصة »، همان قیراط صيرفى مى‌باشد. حنوط ميت و خمس هر كدام داراى مقدار مشخصى هستند. دانق ، درهم ، دیه قتل نفس، دینار شرعى، ذراع، ربع اقه اسلامبولى، رطل ، ريال مجيدى، سانتى‌متر، شبر ، طسوج، صاع ، طغار، طن، عقده بحریه ، عمله عثمانيه، غالون، غرام كه اولى همان گالن و دومى همان گرم مى‌باشد، به همراه چندين مقدار ديگر از جمله قدم، فرسخ ، قنطار، كر، کفاره ، كيلوگرم، كيلومتر، ليتر، مثقال، ميل و... در قسمت مقادير بحث شده‌اند. ۳.۹ - اوزان و مقادير متعارفه در شرق و غرببخش بعدى كتاب، اوزان و مقادير متعارفه در شرق و غرب است. عيارات، قياسات و مكاييل بعضى از دولت‌ها، بخش ديگر از كتاب است. مؤلف در اين قسمت به عيار كشورهاى اسپانیا ، انگلیس ، پرتغال ، بلژیک ، روسیه ، سوئیس ، فرانسه ، هند ، هلند و یونان پرداخته و اندازه هر كدام را مشخص نموده است. ۳.۱۰ - نقوداين قسمت به نقل از كتاب کشف الحجاب پطرس بستانی بيان شده و در قسمت اول; يعنى نقود ذهبيه، طبق جدولى كه مشخص شده اول اسم نقود، سپس وزنشان بر اساس حبه، قيراط و درهم مشخص گرديده است. اين نقود عبارتند از: دبلون، عادلى جديد، عادلى قديم، ليره امريكايى، ليره روسى، مجهر، مشخص و ممدوحى. جدول نقود فضيه كه ترتيبش به همان صورت است، در بر گيرنده ريال امريكايى، ريال شنكو، ریال مسكوبى قديم، شلن، فرانك، ربع فلروين كه به فرین معروف است مى‌باشد. ۳.۱۱ - مصادر رسالهدر اين بخش، مؤلف، اسامى كتاب‌هايى را كه در تأليف اين رساله از آنها بهره گرفته است، به ترتيب حروف الفبا بيان نموده است. ۴ - مشاهده آنلاین کتابالأوزان والمقادیر نویسنده:شیخ ابراهیم سلیمان عاملی بیاضی ۵ - پانویس۶ - منبعنرم افزار جامع فقه أهل البيت عليهم السلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی |