اقصی الحملبیشترین مدّت حاملگی از زمان آمیزش را اقصیَ الحمل می‌گویند و از آن در باب نکاح سخن رفته است. ۱ - مدت اقصی الحملبه قول مشهور، اقصی الحمل سپری شدن نه ماه از زمان آمیزش است.ده ماه، و یک سال نیز گفته شده است. چنانچه می‌آید: ارجح نزد امام خمینی همین نظر است. ایشان در تحریرالوسیله می‌نویسد: «و فی کونه تسعة اشهر اشکال، بل الارجح بالنظر ان یکون الاقصی سنة.» [۳]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۳۱، کتاب النکاح، القول فی احکام الاولاد و الولادة، مسالة۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.
یعنی: در اینکه نهایت آن (حمل)، نه ماه باشد اشکال است بلکه آنچه که ارجح به نظر می‌رسد این است که نهایت آن یک سال است.»۲ - شرایط الحاق فرزنداز شرایط الحاق فرزند به زوج بیشتر بودن مدّت حمل او از اقصی الحمل است. بلکه به عقیده امام خمینی، مشروط است به عدم تجاوز از نهایت حمل، ایشان در تحریرالوسیله صراحتاً می‌نویسد: «بچه‌ای که از زن متولد می‌شود فقط با شروطی به شوهرش ملحق می‌شود: دخول به زن با انزال نطفه یا انزال در فرج و اطراف آن، یا داخل نمودن نطفه‌اش در آن به هر نحوی که باشد و در دخول بدون انزال نطفه، اشکال است؛ و گذشت شش ماه یا بیشتر از وقت نزدیکی با زن تا زمان ولادت بچه و اینکه از نهایت مدت حمل تجاوز نکند. و در اینکه نهایت آن، نه ماه باشد اشکال است بلکه آنچه که ارجح به نظر می‌رسد این است که نهایت آن یک سال است. پس اگر اصلاً به او دخولی نکرده باشد و در فرج او یا در اطراف آن انزالی ننموده باشد به‌طوری که احتمال جذب آن به داخل برود و منی را به نحوی از انحاء داخل آن نکرده باشد، قطعاً بچه به شوهر زن ملحق نمی‌شود، بلکه نفی بچه از شوهر واجب است. و همچنین است اگر به او دخول کرده و انزال نموده باشد و بچه زنده کاملی بیاورد که از شش ماه از وقت دخول و مانند آن کمتر باشد، یا بچه را بیاورد و حال‌آنکه از وقت وطی او و مانند آن بیشتر از نهایت حمل گذشته باشد؛ مانند اینکه بیشتر از نهایت حمل از او کناره بگیرد یا از او غایب شود و بعد از آن بچه بیاورد.» [۵]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۳۰، کتاب النکاح، القول فی احکام الاولاد و الولادة، مسالة۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.
۳ - معالجه و تولد نوزاد بعد از اقصی الحملچنانچه به دلیلی مانند معالجه و درمان در روند طبیعی جنین خللی پدید آید و نوزاد بعد از گذشت اقصی الحمل متولد شود، در صورت علم به بودن نطفه از زوج، فرزند به وی ملحق می‌گردد. ۴ - پانویس۵ - منبع• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۶۵۳. • ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی |