آوارگی محمد (قرآن)یکی از توطئه‌های دشمنان پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله تهدید به آوارگی بود. در این مقاله آیات مرتبط با آوارگی حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله معرفیمی‌شوند. فهرست مندرجات۲ - تهدید آوراه‌کنندگان پیامبر ۳ - توطئه آواره کردن پیامبر ۴ - علت آوارگی پیامبر ۵ - دلداری خداوند به پیامبر ۶ - نتیجه آوراه کردن پیامبر ۷ - آواره‌کنندگان پیامبر ۷.۱ - مشرکان مکه ۷.۲ - منافقان مدینه ۷.۳ - یهودیان ۷.۴ - سران کفر ۸ - عناوین مرتبط ۹ - پانویس ۱۰ - منبع ۱ - تصمیم به آواره کردن پیامبرتصميم مشرکان، به آواره ساختن پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از سرزمین خود: «وَ إِنْ كادُوا لَيَسْتَفِزُّونَكَ مِنَ الْأَرْضِ لِيُخْرِجُوكَ مِنْها ...؛نزديك بود آنها تو را از اين سرزمين با نيرنگ و توطئه ريشه كن و بيرون سازند....» ۲ - تهدید آوراه‌کنندگان پیامبرتهدید شدن مشركان مكّه به نابودی، در صورت آواره ساختن پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از مکّه: «وَ إِنْ كادُوا لَيَسْتَفِزُّونَكَ مِنَ الْأَرْضِ لِيُخْرِجُوكَ مِنْها وَ إِذاً لا يَلْبَثُونَ خِلافَكَ إِلَّا قَلِيلًا سُنَّةَ مَنْ قَدْ أَرْسَلْنا ... نزديك بود آنها تو را از اين سرزمين با نيرنگ و توطئه ريشه كن و بيرون سازند، اما هر گاه چنين مي‌كردند (گرفتار مجازات سخت الهي مي‌شدند و) بعد از تو جز مدت كمي باقي نمي‌ماندند!اين سنت (ما) در پيامبراني است كه پيش از تو فرستاديم....» به قرينه آيه بعد، مقصود از «لايلبثون خِلفَكَ إلّاقليلًا» نابودى است. ۳ - توطئه آواره کردن پیامبرتوطئه مشركان، براى آواره كردن پيامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله از مكّه: «وَ إِذْ يَمْكُرُ بِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِيُثْبِتُوكَ أَوْ يَقْتُلُوكَ أَوْ يُخْرِجُوكَ ...؛(به خاطر بياور) هنگامي را كه كافران نقشه مي‌كشيدند كه تو را به زندان بيفكنند، يا به قتل برسانند، و يا (از مكه) خارج سازند....» ۴ - علت آوارگی پیامبرآواره شدن پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و مؤمنان، از سرزمين خود، به وسيله مشركان، به دليل ایمان آنان به خداوند: «... وَ قَدْ كَفَرُوا بِما جاءَكُمْ مِنَ الْحَقِّ يُخْرِجُونَ الرَّسُولَ وَ إِيَّاكُمْ أَنْ تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ رَبِّكُمْ ...؛... در حالي كه به آنچه از حق براي شما آمده كافر شده اند، و رسول خدا و شما را به خاطر ايمان به خداوندي كه پروردگار همه شما است از شهر و ديارتان بيرون مي‌رانند....» ۵ - دلداری خداوند به پیامبردلداری خداوند به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، به دليل آواره شدنش، از ناحيه مشركان: «وَ كَأَيِّنْ مِنْ قَرْيَةٍ هِيَ أَشَدُّ قُوَّةً مِنْ قَرْيَتِكَ الَّتِي أَخْرَجَتْكَ أَهْلَكْناهُمْ ...؛و چه بسيار شهرهايي كه از شهري كه تو را بيرون كرد پر قدرتتر بودند، ما همه آنها را نابود كرديم....» يادآورى اين نكته براى پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله كه اقوام پيشين داراى قدرتى بسيار بودند امّا در برابر قدرت خداوند توان ايستادگى نداشتند و در نتيجه همه از پا درآمدند، به منظور دلدارى به آن حضرت است. ۶ - نتیجه آوراه کردن پیامبراقدام مشركان در اخراج پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، انگيزه براى جهاد مسلمانان با آنان: «أَ لا تُقاتِلُونَ قَوْماً نَكَثُوا أَيْمانَهُمْ وَ هَمُّوا بِإِخْراجِ الرَّسُولِ ...؛آيا با گروهي كه پيمانهاي خود را شكستند و تصميم به اخراج پيامبر گرفتند پيكار نمي‌كنيد؟....» ۷ - آواره‌کنندگان پیامبرآوارهکنندگان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله عبارتند از: ۷.۱ - مشرکان مکهاقدام مشركان به اخراج پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از مكّه و آواره ساختن آن حضرت: «إِلَّا تَنْصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُوا ثانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُما فِي الْغارِ ...؛اگر او را ياري نكنيد خداوند (او را ياري خواهد كرد همانگونه كه در مشكلترين ساعات او را تنها نگذارد) آن هنگام كه كافران او را (از مكه) بيرون كردند در حالي كه دومين نفر بود (و يكنفر همراه او بيش نبود) در آن هنگام كه آندو در غار بودند....» ۷.۲ - منافقان مدینهتصميم منافقان مدينه، براى آواره ساختن پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از آن شهر: «يَقُولُونَ لَئِنْ رَجَعْنا إِلَى الْمَدِينَةِ لَيُخْرِجَنَّ الْأَعَزُّ مِنْهَا الْأَذَلَ ... وَ لكِنَّ الْمُنافِقِينَ لا يَعْلَمُونَ؛آنها مي‌گويند: اگر به مدينه بازگرديم عزيزان ذليلان را بيرون مي‌كنند، ... ولي منافقان نمي‌دانند» ۷.۳ - یهودیانتصميم یهودیان، براى اخراج پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از مدینه: «أَ لا تُقاتِلُونَ قَوْماً نَكَثُوا أَيْمانَهُمْ وَ هَمُّوا بِإِخْراجِ الرَّسُولِ وَ هُمْ بَدَؤُكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ أَ تَخْشَوْنَهُمْ فَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَوْهُ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ؛آيا با گروهي كه پيمانهاي خود را شكستند و تصميم به اخراج پيامبر گرفتند پيكار نمي‌كنيد؟ در حالي كه آنها نخستين بار (پيكار با شما را) آغاز كردند آيا از آنها مي‌ترسيد؟ با اينكه خداوند سزاوارتر است كه از او بترسيد اگر مؤ من هستيد.» منظور از «قوماً نكثوا أيمانهم» يهوديانى‌اند كه با احزاب، جهت آواره ساختن پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از مدينه اعلام همكارى كردند. ۷.۴ - سران کفراخراج پيامبراكرم صلی‌الله‌علیه‌وآله از خانه و كاشانه خويش در مكّه، به دست سران کفر: «وَ إِنْ نَكَثُوا أَيْمانَهُمْ مِنْ بَعْدِ عَهْدِهِمْ وَ طَعَنُوا فِي دِينِكُمْ فَقاتِلُوا أَئِمَّةَ الْكُفْرِ ... أَ لا تُقاتِلُونَ قَوْماً نَكَثُوا أَيْمانَهُمْ وَ هَمُّوا بِإِخْراجِ الرَّسُولِ ...؛ و اگر پيمانهاي خود را پس از عهد خويش بشكنند و آئين شما را مورد طعن قرار دهند با پيشوايان كفر پيكار كنيد ... آيا با گروهي كه پيمانهاي خود را شكستند و تصميم به اخراج پيامبر گرفتند پيكار نمي‌كنيد؟ ....» ۸ - عناوین مرتبطکافران و محمد (قرآن). ۹ - پانویس۱۰ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱، ص۴۰۹، برگرفته از مقاله «آوارگی محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله» مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۶، ص۳۱، برگرفته از مقاله «آوارگی محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله» |