ابوالحسن آدم بن عبدالرحمان عسقلانیابوالحسن آدم بن عبدالرحمان بن محمد عسقلانی خراسانی مروزی بغدادی، مشهور به آدم بن ابی‌ایاس، از راویان ثقه است. وی برای علم‌آموزی، سفرهای بسیاری به مناطق مختلف داشته و در نهایت به عسقلان، از شهرهای ساحلی شام رفت و آنجا را به عنوان وطن خود برگزید، به همین سبب به عسقلانی شهرت یافت. ۱ - معرفی اجمالیابوالحسن آدم بن عبدالرحمان، از موالی بنی‌تیم یا بنی‌تمیم، و نیاکانش از مردمان خراسان بوده و خود به سال ۱۳۲ هـ در مروالرود متولد شد. او به آدم بن ابی‌ایاس شهرت داشت. دیری نپایید که به جهت کسب دانش، راهی بغداد شد و رشد علمی خویش را از آنجا آغاز کرد و شاید به همین سبب است که برخی رشد و شکوفایی وی را در این شهر دانسته‌اند. ۲ - سفرها و مشایخآدم بن عبدالرحمان، در بغداد از اساتید بسیاری بهره برده که برجسته‌ترین آنها شعبة بن حجّاج بود. ذهبی به نقل از احمد بن حنبل می‌گوید که آدم بن ابی ایاس یکی از شش نفری است که احادیث شعبه را نوشته و آنها را جمع‌آوری کرده است. وی نزد شعبه از اعتبار خاصی برخوردار بود و علاوه بر او از اساتید دیگری نیز بهره‌مند شد که از آن میان شیبان بن عبدالرحمان، بکر بن خنیس و حماد بن سلمه را می‌توان نام برد. عسقلانی چنان به دانش‌اندوزی و بهره‌گیری از دانشمندان اشتیاق داشت که به بغداد و اساتید آنجا اکتفا نکرد، لذا به کوفه و از آنجا به بلاد دیگری چون بصره، حجاز، شام و در نهایت به عسقلان، از شهرهای ساحلی شام رفت و از شیوخ آن مناطق استفاده کرد. وی پس از مسافرت به این دیار، آنجا را به عنوان وطن خود برگزید و تا آخر عمر در همان‌جا رحل اقامت افکند و به همین سبب به عسقلانی شهرت یافت. ۳ - شاگردانبسیاری از راویان و مورّخان از شاگردان آدم بن عبدالرحمان بوده و از او روایت کرده‌اند که محمد بن اسماعیل بخاری صاحب الصحیح، ابوحاتم رازی محدّث معروف و ابوزرعه دمشقی صاحب تاریخ از برجسته‌ترین اینان‌اند. ۴ - توصیفاتابن ابی‌حاتم و عجلی بر وثاقت آدم تاکید کرده [۱۷]
عجلی، احمد بن عبدالله، تاریخ الثقات، ص۵۸.
و ابن‌حبّان نام وی را در زمره ثقات آورده است.ابن‌سعد، عسقلانی را مردی کوتاه قد توصیف کرده و می‌نویسد که وی به کاغذفروشی اشتغال داشت. ۵ - تاریخ وفاتآدم بن عبدالرحمان، پس از ۸۸ سال زندگی در سال ۲۲۰ هـ در عسقلان درگذشت. ۶ - آثارابوالحسن آدم، دارای تالیفی به نام تفسیر القرآن می‌باشد. ۷ - پانویس۸ - منبعپژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۵۹، برگرفته از مقاله «ابوالحسن آدم بن عبدالرحمان بن محمد عسقلانی». رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 220 (قمری) | راویان ثقه سده سوم(قمری)
|