زرتشت
| اطلاعات پیامبر | |
|---|---|
| نام در قرآن: | ندارد |
| نام در کتاب مقدس: | ندارد |
| محل تولد: | ایران |
| محل زندگی: | ایران |
| نام کتاب: | اَوِستا کتاب مقدس زرتشتیان |
| پیروان: | زرتشتی، مجوسی، گبر، زندیق و پارسی |
| دوره زمانی: | ۶۶۰ قبل از میلاد |
- | |
| پیامبران | حضرت محمد(ص) • ابراهیم • نوح • عیسی • موسی • سایر پیامبران |
زَرْتُشْتْ یا زَرْدُشْتْ پیامبر ایران باستان است. عده‌ای او را مروج یکتاپرستی معرفی کرده‌اند که آهورامزدا را تبلیغ می‌کرد و خدایان باستانی آریاییان را باطل می‌دانست. او آتش را یکی از مظاهر خدای روشنایی می‌دانست. برخی از مورخان او را اختلافی‌ترین شخصیت تاریخ دانسته‌اند. نقل شده است که زرتشت در سال ۶۶۰ قبل از میلاد به دنیا آمده و در سال ۶۳۰ قبل از میلاد به پیامبری مبعوث شده و در سال ۵۸۳ قبل از میلاد در سن ۷۷ سالگی در آتشکده‌ای در بلخ کشته شده است.
کتاب مقدس زرتشت اوستا نام دارد. برخی مورخان بر این عقیده‌اند که توحیدی بودن یا دوگانه‌پرستی زرتشت روشن نیست. پیروان زرتشت به نام‌هایی مانند مَجوسی، گَبر و پارسی خوانده می‌شوند. قرآن تنها یکبار در آیه ۱۷ سوره حج پس از چند دین توحیدی و پیش از ذکر مشرکان واژه مجوس را به کار برده است.
زندگی‌نامه
زرتشت یا زردشت، پیامبر ایران باستان است. عده‌ای او را مروج یگانه‌پرستی معرفی کردند که آهورامزدا را تبلیغ می‌کرد و خدایان باستانی آریاییان را باطل می‌دانست. او آتش را یکی از مظاهر خدای روشنایی می‌دانست.برخی می‌گویند زرتشت در زبان سریانی به معنای ابراهیم(ع) است و برخی دیگر زرتشت را یکی از امامان ملت ابراهیم(ع) یا پیامبری می‌دانند که کتاب بر او نازل شده است. برخی نسب او را به منوچهر یکی از شاهنشاهان ایران رسانده‌اند. بعضی از مورخان او را اختلافی‌ترین شخصیت تاریخ می‌دانند؛ تا جایی که برخی او را به شخصیت‌های افسانه‌ای تشبیه کرده‌اند.
محل و زمان تبلیغ
زرتشت در سال ۶۶۰ قبل از میلاد به دنیا آمده، در سال ۶۳۰ قبل از میلاد به پیامبری مبعوث شده و در سال ۵۸۳ قبل از میلاد در سن ۷۷ سالگی در آتشکده‌ای در بلخ کشته شده است.
بعضی از مستشرقان مانند انکتیل دوپرون، عقیده دارند که بلخ زادگاه زردتشت بوده است. طبری و برخی از مورخان، زرتشت را اهل فلسطین می‌دانند و می‌گویند از آنجا به ایران آمده است؛ نظریه‌ای نیز وجود دارد که زرتشت اهل آذربایجان بوده و از بالای کوهی نزدیک ارومیه تبلیغش را آغاز کرده است و بدین جهت آب دریاچه ارومیه در کتاب‌های مذهبی زرتشتیان مقدس شمرده شده است.
کتاب آیین زرتشت
کتاب مقدس زرتشتیان اَوِستا نام دارد؛ به معنای اساس و بنیان. این کتاب در زبان‌های اوستایی، پهلوی و سانسکریت ریشه دارد. ابتدا به صورت شفاهی بوده و پس از اسلام به شکل مکتوب در آمده است. اوستا پنج بخش دارد.
مورخان بر این عقیده‌اند که توحیدی بودن یا دوگانه‌پرستی زرتشت روشن نیستو اوستای موجود، این ابهام را رفع نمی‌کند؛ زیرا بخشی از آن در دوخدایی صراحت دارد و از بخشی دیگر توحید استنباط می‌شود. گفته‌اند اکثر علمای مسلمان، دین زرتشت را در اصل شریعتی توحیدی و زرتشتیان را از اهل کتاب می‌دانند.
تعالیم زرتشت
احترام به آتش به عنوان یکی از مظاهر خدای روشنایی و افروخته نگه‌داشتن آن مشخص‌ترین ویژگی این آیین است. این کار با انجام مراسمی خاص در اطراف آتش در معابدی به نام آتشکده به رهبری روحانی‌های زرتشتی انجام می‌شود. سه اصل گفتار نیک، پندار نیک و کردار نیک از سخنان مشهور زرتشتیان است.
برخی آداب و رسوم ایرانیان از قبیل مراسم چهارشنبه سوری و سوگند خوردن به روشنایی چراغ و غیره با تعالیم زرتشتی ارتباط دارد.
در میان زرتشتیان انتظار ظهور سه منجی از نسل زرتشت مطرح است. آنها می‌گویند این منجیان یکی پس از دیگری جهان را پر از عدل خواهد کرد. بنابر تعالیم زرتشتی جهان هستی سه دوره سه‌هزار ساله دارد و هر یک از این منجیان در پایان هر یک از این سه‌هزار ساله‌ها ظهور خواهند کرد با ظهور آخرین منجی جهان نیز به پایان می‌رسد.
پیروان
زرتشتیان از سوی برخی به نام‌هایی مانند مجوسی، گبر، زندیق و پارسی نیز خوانده می‌شوند. قرآن تنها یکبار در آیه ۱۷ سوره حج پس از چند دین توحیدی و پیش از ذکر مشرکان واژه مجوس را به کار برده است. پارسی معمولا به زرتشتیانِ هندوستان گفته می‌شود. برخی زندیق را کسی می‌دانند که به دوگانه‌پرستی اعتقاد داشته باشد؛ یعنی به نور و ظلمت و یزدان (خالق خیر) و اهریمن (خالق شر) باور داشته باشد.
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۵۹ و ۶۰.
- ↑ دهخدا، لغتنامه، ۱۳۷۷ش، ج۹، ص۱۲۸۲۳
- ↑ توفیقی،، نگاهی به ادیان زنده جهان، ۱۳۷۷ش، ص۵۵.
- ↑ توفیقی، نگاهی به ادیان زنده جهان، ۱۳۷۷ش، ص۵۵.
- ↑ معین، مزدیسنا و تأثیر آن در ادبیات پارسی، ۱۳۲۶ش، ص۶۴.
- ↑ توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۵۷.
- ↑ توفیقی، حسین، نگاهی به ادیان زنده جهان، ۱۳۷۷ش، ص۵۷.
- ↑ توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۵۹.
- ↑ قرشی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ش، ج۶، ص۲۳۹
- ↑ توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۵۹.
- ↑ توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۵۹.
- ↑ توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۵۹.
- ↑ توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۶۱.
- ↑ توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۵۷.
- ↑ توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۵۷
- ↑ سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳ش، ج۲، ص۹۶۵.
منابع
- توفیقی، حسین، آشنایی با ادیان بزرگ، قم، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۶ش.
- توفیقی، حسین، نگاهی به ادیان زنده جهان، قم، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران، چاپ اول، ۱۳۷۷ش.
- دهخدا، علی‌اکبر، لغتنامه دهخدا، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ نهم، ۱۳۷۷ش.
- سجادی، سید جعفر، فرهنگ معارف اسلامی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم، ۱۳۷۳ش.
- قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ ششم، ۱۴۱۲ق.
پیوند به بیرون
- منبع مقاله: