سال ۱۶۳ هجری قمری
| ۳ - قرن ۲ هجری قمری - ۱ | |
| امامت | |
|---|---|
|
امام کاظم(ع) (دوره امامت: ۳۵ سال از ۱۴۸ق تا ۱۸۳ق) | |
| حکومت‌های سرزمین‌های اسلامی | |
| بنی‌عباس در بغداد | مهدی عباسی |
| امویان در اندلس | عبدالرحمن الداخل |
| وقایع مهم | |
| جنگ مسلمانان با رومیان به فرماندهی هارون الرشید | |
| وفات‌ها | |
| ابراهیم بن طهان | |
| حریز بن عثمان | |
| هاشم بن حکیم معروف به مقنع خراسانی | |
سال ۱۶۳ هجری قمری در سال‌شمار هجری قمری، مصادف است با سال ۱۵۸ و ۱۵۹ هجری شمسی و همزمان با پانزدهمین سال از دوره سی و پنج ساله امامت امام کاظم(ع)، زندگانی امام رضا(ع) و ششمین سال خلافت مهدی عباسی.
در سال ۱۶۳ق جنگ بزرگی میان مسلمانان و رومیان به فرماندهی هارون الرشید درگرفت. خودکشی مقنع خراسانی و وفات ابراهیم بن طهان از جمله اتفاقات دیگر این سال است.
معرفی
روز نخست این سال یعنی جمعه، ۱ محرم مصادف است با ۲۹ شهریور سال ۱۵۸ شمسی و ۲۱ سپتامبر سال ۷۷۹ میلادی. روز پایانی این سال سه‌شنبه، ۳۰ ذی‌الحجه نیز مصادف است با ۱۸ شهریور سال ۱۵۹ شمسی و ۹ سپتامبر سال ۷۸۰ میلادی.
سال ۱۶۳ هجری قمری، پانزدهمین سال از دوره سی و پنج ساله امامت امام کاظم(ع) در زمان حکومت مهدی عباسی بود.
رویدادها
در سال ۱۶۳ق مهدی عباسی سپاه بزرگی با جمع‌آوری نیرو از خراسان و دیگر مناطق کشور برای جنگ با روم آماده کرد و هارون الرشید را فرمانده آن قرار داد. او برای مشایعت سپاه، فرزندش موسی الهادی را در بغداد جانشین خود کرد و تا منطقه جیحان به همراه سپاه حرکت کرد. او در راه روم هنگامی که به حلب رسید جمعی از زنادقه را دستگیر کرد و به قتل رساند و کتاب‌های آنان را آتش زد.
خلیفه عباسی پس از همراهی سپاه برای زیارت بیت المقدس به فلسطین رفت. لشکر هارون در این جنگ شهرها و دژهای متعددی را تصرف کرد و غنایم زیادی به دست آوردند و تعداد زیادی از اسیران مسلمان را که دربند رومیان بودند، آزاد ساختند. خلیفه عباسی در این سال عزل و انتصابات متعددی داشت از جمله فرزندش هارون را به حکومت ارمینیه (ارمنستان) و آذربیجان (آذربایجان) گماشت.
تولد و وفات‌ها
- خودکشی هاشم بن حکیم معروف به مقنع خراسانی که مدعی حلول خدا در جسمش شده بود. او بر ضد عباسیان قیام کرد و به دزدی و راهزنی مشغول شد و اموال مسلمانان را بر پیروان خود مباح کرده بود. او پس از محاصر قلعه‌اش در بخارا توسط سعید حرشی حاکم هرات، زن و فرزندان خود را مسموم کرد و خود را نیز کشت.
- وفات ابوسعید ابراهیم بن طهمان خراسانی هروی، فقیه، مفسر، متکلم و محدث که از تابعین چون عبدالله بن دینار، عبدالعزیز بن رفیع و ... حدیث شنید؛ چنانکه برخی از احادیث او به ۲ یا ۳ واسطه به پیامبر اکرم(ص) می‌رسد برخی او را شیعه دانسته‌اند.
- وفات حریز بن عثمان حمصی از نواصب معروف که امام علی(ع) را بر منبر سب می‌کرد. او حدیث انت منی بمنزلة هارون من موسی در فضیلت امام علی را به «انت منی بمنزلة قارون من موسی» تحریف می‌کرد. به گفته ابن حبان از رجالیان اهل سنت، حریز هر روز صبح، و هر شب علی بن ابی‌طالب(ع) را ۷۰ بار لعن می‌کرد.
پانویس
- ↑ «»، باحساب.
- ↑ جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۱ش، ص۳۷۹-۳۸۴.
- ↑ ابن اثیر، الکامل، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۲۳۲.
- ↑ طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۸، ص۱۴۸.
- ↑ ابن اثیر، الکامل، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۲۳۲.
- ↑ طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۸، ص۱۴۸؛ ابن اثیر، الکامل، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۲۳۲.
- ↑ ابن تغری، النجوم الزاهره، ۱۳۹۲ق، ج۲، ص۴۵.
- ↑ ابن تغری، النجوم الزاهره، ۱۳۹۲ق، ج۲، ص۴۵؛ ترمائینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۳۸۶.
- ↑ سجادی، «ابن طهان»، ص۱۵۹.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۱۶۸.
- ↑ حسینی خاتون‌آبادی، وقایع السنین و الاعوام، ۱۳۵۲ش، ص۱۴۴.
- ↑ سمعانی، الانساب، ۱۳۸۲ق، ج۶، ص۹۵.
- ↑ ابن حجر، تهذیب التهذیب، دار صادر، ج۲، ص۲۳۹.
- ↑ ابن حجر، تهذیب التهذیب، دار صادر، ج۲، ص۲۴۰.
منابع
- ابن اثیر، ابوالحسن عزالدین، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارالکتاب العربی، ۱۴۱۷ق.
- ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره فی ملوک المصر و القاهره، قاهره، وزاره الثقافه و الارشاد القوی، ۱۳۹۲ق.
- ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، تهذیب التهذیب، بیروت، دار صادر، بیتا.
- امین، محسن، اعیان الشیعه، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ۱۴۰۳ق.
- ترمائینی، عبدالسلام، دائره‌المعارف تاریخی رویدادهای تاریخ اسلام، مترجم جمعی از پژوهشگران، انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۵ش.
- جعفریان، رسول. حیات فکری و سیاسی امامان شیعه. قم: انصاریان، ۱۳۸۱ش.
- حسینی خاتون‌آبادی، عبدالحسین، وقایع السنین و الاعوام، مصحح محمدباقر بهبودی، تهران، کتاب‌فروشی اسلامیه، ۱۳۵۲ش.
- سجادی، جعفر، «ابن طهان»، در دائره المعارف بزرگ اسلامی، ج۴، تهران، انتشارات مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۰ش.
- سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، تحقیق: عبدالرحمن بن یحیی معلمی یمانی، حیدرآباد، مجلس دائرة المعارف العثمانیه، ۱۳۸۲ق/۱۹۶۲م.
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد أبو الفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، ۱۳۸۷ق.