شیرینی

بر اساس ساختار

• شیرینی پوسته کوتاه؛ ساده‌ترین و شایع‌ترین شیرینی است. که با آرد، روغن و شکر ساخته شده، و به‌طور عمده در تارت‌ها این نوع استفاده می‌شود. همچنین شیرینی است که اغلب در ساخت پای سیب بکار می‌رود. روش ساخت این شیرینی از مخلوط کردن روغن و آرد، اضافه کردن آب، و شربت شکر رول کردن خمیرکه آرد مخلوط، با مالش با دست یا مخلوط کن، تشکیل می‌شود که مانع تشکیل گلوتن و در نتیجه شیرینی نرم و ترد حاصل می‌آید. یک نمونه از آن می‌توان شیرینی پوسته شیرین نام برد.
• خمیر هزار برگ، شیرینی ساده‌ای است که هنگامی که پخته شده با توجه به تعداد لایه‌ها متورم می‌شود. که شروع فرایند پخت با دمای بالا و پس از مدتی با کاهش حرارت حالت «پف» بدست می‌آید.
• خمیر پف‌دار که در ایران به شیرینی دانمارکی معروف است؛ دارای لایه‌های بسیاری است که اضافه نمودن مخمر باعث تورم یا «پف» آن می‌شود. این شیرینی با استفاده از آردنول، کره مارگارین، استیک اسید و نمک برای تقویت شبکه گلوتن وشربت گلوکز شیر و تخم مرغ و طعم دهنده و آب ساخته می‌شوند. پف شیرینی بر اساس دمای فر، ورق ورقه و تردی آن بستگی دارد.

نان اکلرخامه‌ای یا نارنجک شیرینی بسیار سبک است که اغلب با خامه پر می‌شود. همچنین می‌توانید با مواد اولیه از قبیل پنیر، ماهی تن، مرغ به عنوان غذا پر شود.

• شیرینی فیلو؛ معمولاً در چند لایه نازک خمیر و به همراه کره می‌باشد. این شیرینی بسیار ظریف هستند و به راحتی خرد می‌شود.

تأثیر دما بر شیرینی

طعم شیرین مواد در دماهای مختلف متفاوت است.

شیرینی از رابطهٔ مستقیم دما پیروی می‌کند.

بر این اساس هرچه دمای شیرینی بیشتر باشد طمع شیرین کمتر بر ذائقه حس می‌شود؛ و هرچه دما پایین‌تر باشد بیشتر طعم شیرین حس می‌شود.

بر پایه مواد تشکیل دهنده

• کیک‌ها: در ترکیب این ماده قطعاً از آرد و تخم مرغ نیز استفاده شده و بر دو نوع عمده کیک اسفنجی و کیک کره‌ای می‌باشد. از لحاظ انواع، مافین، کیک پوند، کیک پر، کیک شیفون و… در این دسته می‌گنجند.

• تارتها: تارت در شیرینی جات به نان زیرین شیرینی اطلاق می‌شود که در ترکیب آن شکر نیز به کار رفته‌است. در صورتی‌که تارت در قالبهای کوچک تهیه شود تارتلت (Tartlet) نامیده می‌شود. پایها در واقع نوعی تارت شیرینی می‌باشند که رویه آن‌ها با لایه‌ای از خمیر پوشانده شده‌است.
• شکلاتها: در این شیرینی ماده اصلی کاکائو و شکر و روغن است. در برخی از انواع آن آرد نیز به کار می‌رود.
• اسلایس‌ها: این نوع شیرینی معمولاً دارای دو لایه زیرین و رویین می‌باشد که لایه زیرین ترکیبی از آرد و لایه رویین یا ترکیبی از آرد یا ماده دیگری می‌تواند باشد که به رویه ظاهری زیبا و در عین حال پوک و خوش طعم بدهد. لازم است ذکر شود که اسلایسها قطعات مربعی یا مستطیلی کوچک می‌باشند که از برش قطعات بزرگ‌تر حاصل می‌شوند.

به جزء شیرینی‌های اصیل قدیمی ایران مانند گز و سوهان، شیرینی‌ها در شیرینی فروشی‌های ایران به دو دسته اصلی شیرینی خشک و تر تقسیم می‌شوند. شیرینی‌های خشک شیرینی‌هایی هستند که در تهیه آن‌ها از خامه استفاده نشده باشد و قابلیت نگهداری برای مدت بالا را داشته باشند. از معروف‌ترین این شیرینی‌ها می‌توان به شیرینی زبانی، کشمشی، دانمارکی و مربایی اشاره کرد. شیرینی‌های تر شیرینی‌هایی هستند که در تهیه آن‌ها از خامه یا کرم استفاده شده باشد و برای نگهداری باید در محیط یخچال نگهداری شوند. از معروف‌ترین این شیرینی‌ها می‌توان به شیرینی خامه‌ای و رولت اشاره کرد. با اینکه اصولاً عمر شیرینهای تر به خاطر شرایط نگهداری آنان و همچنین کم بودن تولید و مصرف محصولات لبنی در ایران درمقایسه با کشورهای اروپایی، نمی‌تواند زیاد بوده باشد، تنوع این نوع شیرینیها به نوعی بیانگر خلاقیت و ظرافت طبع ایرانی می‌باشد. ایرانیان تاریخی طولانی در تولید شیرینی جات داشته‌اند، بستنی البته نه به صورت فعلی، ۲۴۰۰ سال پیش در ایران اختراع شده‌است و ریشه تاریخی شیرینی‌های خشک غربی (cookie) به کلوچه ایرانی در ۱۳۰۰ سال پیش می‌رسد. البته حداقل در مورد بستنی، ایرانیان آنچنان در تاریخ تحول آن مشارکت نداشته‌اند که شاید ریشه در کم بودن تولید و مصرف محصولات لبنیاتی در آسیا نسبت به اروپا داشته باشد، که آن هم ریشه در مشکل دار بودن هضم لاکتوز برای اکثر مردم آسیا دارد.

• تصاویرشیرینی‌های ایرانی بایگانی‌شده در ۱۲ نوامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine
• تاریخچه تلخ و شیرین شکلات و شیرینی
• طرز تهیه انواع شیرینی خانگی