حساب کاربری
​
زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
لینک کوتاه

پهله

پهله یا پهلو نام سرزمینی وسیع در باختر ایران بوده ‌است که بیشتر شهرها و نواحی زاگرس فعلی را فرا می‌گرفته‌ است. ایالت پهله در زمان ساسانیان به این نام نهاده شده و پهلوی، به مردم، زبان و خط مربوط به پهله اشاره می‌کند. نام پهله پس از حمله تازیان به ایران به «جبال» و بعدها «کوهستان» تغییر یافته‌است. پهله خود از مناطق کوچک‌تری به نام «مهر» یا «مهرگان» تشکیل می‌شده‌است؛ مانند «مهرگان‌کَذَک» که منظور بخشی از استان ایلام کنونی بوده‌است. اکنون نیز یکی از شهرهای تابع شهرستان دهلران، پهله نام دارد، که مرکز بخش زرین‌آباد است.

موقعیت جبال در نقشه ایران در عصر خلفای عباسی برگرفته از کتاب جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی
ناحیه جبال یا عراق عجم (نارنجی)
از مجموعه مقاله‌های:

تاریخ کرمانشاه

بخش‌ها
دالاهو
هورامان
کلیایی
لکستان
دینور
ایلات
کلهر
گوران
لک
جاف
هورامی
سنجابی
قلخانی
کلیایی
گروس
جمور
زنگنه
پیش از تاریخ
الیپی
لولوبوم
سیموروم
کامبادن
گنج دره
باروآتا
کرتویج
حرزینو
وه‌سام
نیسایه
پیش از اسلام
جنبش گئومات مغ
ساسانیان
پس از اسلام
فتح بغداد توسط ایل کلهر
دینور
زهاب
حلوان
امارت درتنگ
اوایل دوره اسلامی
دوره صفویه
قرن هیجدهم
قرن نوزدهم
قرن بیستم
تاریخ معاصر
کرمانشاه در جنبش مشروطه ایران
استان کرمانشاه در جنگ جهانی اول
دولت موقت مهاجران در کرمانشاه
استان کرمانشاه در جنگ جهانی دوم
گروه داریوش نیک‌گو
حمله به کردستان ایران در مرداد ۱۳۵۸
استان کرمانشاه در جنگ ایران و عراق
بمباران شیمیایی زرده
عملیات مرصاد
خاندان‌های حکومتگر
آل حسنویه
بنی عیاران
باجلان
زنگنه
جغرافیای تاریخی
ساتراپی ماد
پهله
ناحیه جبال
گوران
حاکم‌نشین کرمانشاهان و سرحدات عراقین
ولایت کرمانشاه
ایالت کرمانشاهان
استان غرب
استان پنجم
مرتبط
عهدنامه قصرشیرین
عهدنامه ارزروم
یارسان
پیشینه کرمانشاه
ادبیات کردی جنوبی
موسیقی جنوب کردستان
درگاه کرمانشاه

مناطق و نواحی

ماه نهاوند بخشی از سرزمین بزرگ پهله در باختر و مرکز ایران بوده‌است که بعدها به ماه بصره نیز شهرت یافته‌است. ابن الندیم از قول عبداﷲ بن المقفع آورده است که ماه نهاوند یکی از پنج ناحیه پهله (فهله) است (یادداشت‌های دهخدا ). بروجرد و نهاوند دو قصبه یا نقطه شهری ماه نهاوند بوده‌اند.

جستارهای وابسته

  • پیشینه تقسیمات کشوری ایران
  • جغرافیای تاریخی ایران

پانویس

  1. ↑ «جبال (۱) (جمع جَبَل ) یا کورة جَبَل یا قُهِستان یا قوهستان (معرّب کوهستان ) یا بلاد جبال». دانشنامه جهان اسلام. دریافت‌شده در ۱ ژوئن ۲۰۱۱.
  2. ↑ «پَهلَوی». دانشنامه جهان اسلام. دریافت‌شده در ۱ ژوئن ۲۰۱۱.
  3. ↑ علی‌اکبر دهخدا و دیگران، سرواژهٔ «ماه نهاوند»، لغت‌نامهٔ دهخدا (بازیابی در ۱۵ شهريور ۱۳۹۱.).
  4. ↑ حزین بروجردی، حسین (۱۳۸۰). ذکره حزین: دورنمایی از شهرستان بروجرد. مجمع متوسلین به آل محمد (ص).
  5. ↑ «بروجرد». دانشنامه جهان اسلام (نقل قول از ابن مقفع).
  • Lion and Sun Colored.svgدرگاه پهلوی
آخرین نظرات
  • دهلران
  • ایران
  • ایران
  • ایران
  • ایلام
  • جبال
  • ایران
  • جبال
  • ایران
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.