حلوان (کرمانشاه)
حُلوان (در شاهنامه، اران) یکی از شهرهای مهم سده‌های نخستین اسلام در عراق عجم است که در بخش باختری ایران کنونی و در کرمانشاه قرار داشته است. بنابر فردوسی در شاهنامه، قباد پادشاه ساسانی این شهر را ساخته است:
از مجموعه مقاله‌های: | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
از اهواز تا پارس یک شارستان
بکرد و برآورد بیمارستان
اران خواند آن شارستان را قباد
که تازی کنون نام حلوان نهاد
جایگاه
حلوان از شهرهایی بوده که در مسیر جاده ابریشم قرار داشته است. دانشمندان بزرگی از این منطقه تا سده‌های هفت و هشت برخاسته‌اند و چون این شهر به ویرانی نهاد شهر سرپل ذهاب آباد شد. خرابه‌های شهر حلوان تا زمان فعلی نیز باقی و در اطراف سرپل ذهاب در کرمانشاه قابل مشاهده است.
امکان اشتباه
حلوان کرمانشاه را نباید با استان حلوان در مصر و شهر حلوان در ترکیه و روستای حلوان در نزدیکی‌های طبس یکی دانست. هر دانشمندی که حلوانی باشد متعلق به حلوان کرمانشاه است نه حلوان مصر و ترکیه؛ مگر این که قرینه‌ای در کار باشد.
حلوان در نهج البلاغه
نام حلوان در یکی از نامه‌های علی بن ابی طالب در طی سال‌های ۳۵ تا ۴۰ قمری ذکر شده و در نهج البلاغه موجود است.
آب و هوای حلوان
جغرافی‌دانان مسلمان بسیار از حلوان یاد کرده‌اند و از خوشی هوای آن و ناگواری آبش سخن رانده‌اند. همچنین از انجیر و میوه‌هایش یاد کرده‌اند چنان‌که در حدود العالم من المشرق الی المغرب می‌نویسد: حلوان «شهری است بسیار نعمت و رودی اندر میان وی همی گذرد و از وی انجیر خیزد کی خشک کنند و به همه جا ببرند.»
منابع
- معجم البلدان؛ یاقوت حموی، ج دوم، حرف حاء/
- مراصد الاطلاع، ج اول، ص۴۱۸.