پارک
گردشگاه یا پارک و بوستان شهری به مکانی محفوظ میگویند که به صورت طبیعی یا نیمه طبیعی توسط دولت به وجود آمدهاست، و در کنار آن برای تفریح و لذت بردن انسان، یا برای حفاظت از حیات وحش یا زیستگاه طبیعی. بوستانها ممکن است شامل سنگ، فواره، خاک، آب و قسمتهای چمن باشد. بسیاری از پارکها قانوناً حفاظت شده و محفوظ اند. از دیدگاه شهرسازی و معماری پارکها به دهها نوع قابل دستهبندی هستند. بعنوان نمونه پارکها را میتوان به لحاظ شعاع عملکرد و خدمات رسانی به پارکهای با عملکرد محله ای، ناحیه ای، شهری و فرا شهری تقسیمبندی نمود. همچنین از لحاظ نوع کاربرد، نحوه ایجاد (طبیعی یا انسان ساخت) نوع پوشش گیاهی، مقیاس و بزرگی (کوچک، متوسط و بزرگ) و … نیز قابل طبقهبندی میباشند. آنچه بدیهی است رواج پارکهای شهری امروزین که برای عموم قابل استفاده و دسترسی هستند از شهرسازی کشورهای اروپایی شروع شدهاست. البته باغسازی ایرانی در نوع خود کمنظیر و تاریخ طولانی دارد ولی عملکرد این باغها با پارکهای شهری امروزی متفاوت بودهاست.
پارک بحران (پارک اضطراری یا چند عملکردی)
از سدههای گذشته ایجاد فضاهای شهری عمومی که بتوان در مواقع بحران برای اسکان موقت و کمک به مردم استفاده کرد مورد خواست و نظر برخی دولتها و کشورها بودهاست. ایجاد فضای عمومی برای امداد رسانی به آسیب دیدگان در اثر بحران از ضروریات اساسی است ولی در عین حال احداث و نگهداری آنها بسیار پرهزینه میباشد و بخش قابل توجهی از بودجه عمرانی شهرداریها را به خود اختصاص میدهد. به همین منظور ایده و نظریه استفاده چندگانه از فضاهای عمومی و بهخصوص پارکها در شهرسازی ایران در سال ۱۳۹۰ و در استان تهران مطرح شد.
پارک بحران یا پارک اضطراری یا چند عملکردی (Emergency Park,Mixed Used Park) پارکی است که در مواقع عادی بعنوان پارک برای استفاده مردم و خانوادهها مورد نظر است و البته به گونهای احداث و تجهیز میگردد که در مواقع وقوع بحران مانند سیل، زلزله و … بتواند پذیرای مردم و زنان و کودکان برای اسکان موقت و امداد و کمکهای اولیه قرار گیرد. این نوع پارکها باید دارای طراحی و تجهیزات مناسب برای پذیرا شدن خیل جمعیت در مواقع بحران باشند. موصوع پارک بحران یک موصوع جدید و نو آوری توسط شهرساز ایرانی است و طی شماره ۳۳۹۰–۹۸ بتاریخ ۱۳ ابانماه ۱۳۹۸ توسط معاونت حقوقی، امور مجلس و استانهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به ثبت رسیدهاست.
نگارخانه
گردشگاه ملی گلیشر در شمال ایالت مونتانا در آمریکا
بوستان ملی سکویا در ایالت کالیفرنیای آمریکا
جستارهای وابسته
- فهرست بوستانهای شهری ایران
- فهرست مناطق حفاظت شده ایران
- فهرست بوستانهای ملی ایران
- پارک شهری