رئیس‌الوزرای افغانستان
رئیس الوزرای افغانستان از مناصب در افغانستان است.
| رئیس‌الوزرا افغانستان | |
|---|---|
| لقب | محترم رئیس الوزرا |
| گمارنده | پادشاه (۱۹۲۷–۱۹۷۳) رئیس‌جمهور (۱۹۷۸–۱۹۹۶) امیر (۱۹۹۶–۲۰۰۱; ۲۰۲۱–اکنون) |
| بنیادگذاری | ۲۵ اکتبر ۱۹۲۷ (اولین افتتاح) ۱ مه ۱۹۷۸ (دومین افتتاح) ۷ سپتامبر ۲۰۲۱ (سومین افتتاح) |
| نخستین دارنده | شیر احمد |
| برافتاده | ۱۷ ژوئیه ۱۹۷۳ (اولین افتتاح) ۱۳ نوامبر ۲۰۰۱ (دومین افتتاح) |
صدراعظم‌های افغانستان
- سید نورمحمدشاه خان فوشنجی (۱۸۷۴–۲۶ مارس ۱۸۷۶ م): صدراعظم شیرعلی خان (نخستین رئیس کابینهٔ افغانستان)
- مستوفی حبیب‌الله خان صدراعظم (مارس ۱۸۷۹–؟): صدراعظم شیرعلی خان و محمدیعقوب خان
- سردار عبدالقدوس خان اعتمادالدوله: صدراعظم امان‌الله خان
| صدراعظم | تصویر | زندگی | تصدی | حزب | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| شروع تصدی | ختم تصدی | مدت | |||||
| پادشاهی افغانستان (۱۹۲۶–۱۹۷۳) | |||||||
| سردار شیراحمد | ۱۸۸۵ متولد | ۱۹۲۷ | ۱۹۲۹ | ۱ سال | سیاستمدار | ||
| صدراعظم؛ برکنار شد | |||||||
| سردار شیرجان | متوفی ۱۹۲۹ | ۱۹۲۹ | ۱۹۲۹ | ۳۰۴ روز | سیاستمدار | ||
| صدراعظم؛ برکنار شد | |||||||
| سردار محمدهاشم‌خان | ۱۸۸۴ ۱۹۵۳ | ۱۹۲۹ | ۱۹۴۶ | ۱۶ سال | سیاستمدار | ||
| صدراعظم؛ عضو خاندان مصاحبان؛ برکنار شد | |||||||
| سردار شاه‌محمودخان | ۱۸۹۰ ۱۹۵۹ | ۱۹۴۶ | ۱۹۵۳ | ۷ سال | سیاستمدار | ||
| صدراعظم؛ عضو خاندان مصاحبان؛ برکنار شد | |||||||
| سردار محمدداودخان | ۱۹۰۹ ۱۹۷۸ | ۱۹۵۳ | ۱۹۶۳ | ۹ سال | سیاستمدار | ||
| صدراعظم؛ عضو خاندان مصاحبان؛ برکنار شد | |||||||
| محمد یوسف | ۱۹۱۷ ۱۹۹۸ | ۱۹۶۳ | ۱۹۶۵ | ۳ سال | سیاستمدار | ||
| صدراعظم | |||||||
| محمدهاشم میوندوال | ۱۹۱۹ ۱۹۷۳ | ۱۹۶۵ | ۱۹۶۷ | ۲ سال | سیاستمدار (تا ۱۹۶۶) | ||
| ح.م.د. ا | |||||||
| صدراعظم | |||||||
| عبدالله یکتا | ۱۹۱۴ ۲۰۰۳ | ۱۹۶۷ | ۱۹۶۷ | ۲۱ روز | سیاستمدار | ||
| صدراعظم؛ موقت | |||||||
| نوراحمد اعتمادی | ۱۹۲۱ ۱۹۷۹ | ۱۹۶۷ | ۱۹۷۱ | ۴ سال | سیاستمدار | ||
| صدراعظم | |||||||
| عبدالظاهر | ۱۹۱۰ ۱۹۸۲ | ۱۹۷۱ | ۱۹۷۲ | ۱ سال | سیاستمدار | ||
| صدراعظم | |||||||
| محمدموسی شفیق | ۱۹۳۲ ۱۹۷۹ | ۱۹۷۲ | ۱۹۷۳ | ۲۴۷ روز | سیاستمدار | ||
| صدراعظم؛ در انقلاب ثور خلع شد | |||||||
| جمهوری افغانستان (۱۹۷۳–۱۹۷۸) | |||||||
| سردار محمدداودخان | ۱۹۰۹ ۱۹۷۸ | ۱۹۷۳ | ۱۹۷۸ | ۵ سال | سیاستمدار | ||
| صدراعظم؛ وزیر دفاع، رئیس‌جمهور | |||||||
| جمهوری دموکراتیک افغانستان (۱۹۷۸–۱۹۹۲) | |||||||
| نورمحمد تره‌کی | ۱۹۱۷ ۱۹۷۹ | ۱۹۷۸ | ۱۹۷۹ | ۳۳۰ روز | ح.د.خ. ا خلقی | ||
| رئیس شورای وزیران؛ ترور شد | |||||||
| حفیظ‌الله امین | ۱۹۲۹ ۱۹۷۹ | ۱۹۷۹ | ۱۹۷۹ | ۲۷۵ روز | ح.د.خ. ا خلقی | ||
| رئیس شورای وزیران؛ اعدام شد | |||||||
| ببرک کارمل | ۱۹۲۹ ۱۹۹۶ | ۱۹۷۹ | ۱۹۸۱ | ۱ سال | ح.د.خ. ا پرچمی | ||
| رئیس شورای وزیران | |||||||
| سلطان‌علی کشتمند | متولد ۱۹۳۵ | ۱۹۸۱ | ۱۹۸۸ | ۷ سال | ح.د.خ. ا پرچمی | ||
| رئیس شورای وزیران؛ دور اول | |||||||
| محمدحسن شرق | متولد ۱۹۲۵ | ۱۹۸۸ | ۱۹۸۹ | ۲۷۱ روز | پرچمی | ||
| رئیس شورای وزیران؛ برکنارشد | |||||||
| سلطان‌علی کشتمند | متولد ۱۹۳۵ | ۱۹۸۹ | ۱۹۹۰ | ۱ سال | ح.د.خ. ا پرچمی | ||
| رئیس شورای وزیران؛ دور دوم | |||||||
| فضل حق خالقیار | ۱۹۳۴ ۲۰۰۴ | ۱۹۹۰ | ۱۹۹۲ | ۲ سال | ح.د.خ. ا پرچمی (تا ۱۹۹۰) | ||
| ح.د.خ. اجناح مرکزی | |||||||
| رئیس شورای وزیران؛ استعفا داد | |||||||
| دولت اسلامی افغانستان (۱۹۹۲–۲۰۰۲) | |||||||
| عبدالصبور فرید کوهستانی | ۱۹۵۲–۲۰۰۷ | ۱۹۹۲ | ۱۹۹۲ | ۴۰ روز | حزب اسلامی گلبدین | ||
| نخست‌وزیر | |||||||
| گلبدین حکمتیار | متولد ۱۹۴۷ | ۱۹۹۳ | ۱۹۹۴ | ۱ سال | حزب اسلامی گلبدین | ||
| نخست‌وزیر؛ دور اول | |||||||
| ارسلا رحمانی | ۱۹۳۷ ۲۰۱۲ | ۱۹۹۴ | ۱۹۹۵ | ۰–۱ سال | حزب دعوت | ||
| نخست‌وزیر؛ موقت | |||||||
| احمدشاه احمدزی | ۱۹۴۴ ۲۰۲۱ | ۱۹۹۵ | ۱۹۹۶ | ۰–۱ سال | حزب دعوت | ||
| نخست‌وزیر؛ موقت | |||||||
| گلبدین حکمتیار | متولد ۱۹۴۷ | ۱۹۹۶ | ۱۹۹۷ | ۱ سال | حزب اسلامی گلبدین | ||
| نخست‌وزیر؛ دور دوم | |||||||
| عبدالرحیم غفورزی | ۱۹۴۷ ۱۹۹۷ | ۱۹۹۷ | ۱۹۹۷ | ۱۰ روز | مستقل | ||
| نخست‌وزیر؛ در سقوط هواپیما کشته شد | |||||||
| سید محمدعلی جاوید | متولد ۱۹۵۱ | ۲۱ اوت ۱۹۹۷ | 30 September 1997 | ۴۰ روز | حرکت اسلامی افغانستان | ||
| سرپرست رئیس الوزرا | |||||||
| منصب بی سرپرست (۳۰ سپتمبر ۱۹۹۷–۱۳ ژوئیه ۲۰۰۲) | |||||||
| امارت اسلامی افغانستان (۱۹۹۶–۲۰۰۱) | |||||||
| ملا محمد ربانی | ۱۹۵۵–۲۰۰۱ | ۲۷ سپتامبر ۱۹۹۶ | ۱۳ آوریل ۲۰۰۱ | ۴ سال، ۱۹۸ روز | طالبان | ||
| معاون شورای عالی؛ رئیس الوزرا؛ معاون رهبر طالبان؛ در قدرت بود که کشته شد | |||||||
| مولوی عبدالکبیر | born 1958 | ۱۶ آوریل ۲۰۰۱ | ۱۳ نوامبر ۲۰۰۱ | ۲۱۱ روز | طالبان | ||
| کفیل معاون رئیس شورای رهبری؛ سرپرست ریاست الوزرا؛ با حمله آمریکا کنار زده شد | |||||||
| منصب برچیده شد (۱۳ نوامبر ۲۰۰۱–۷ سپتامبر ۲۰۲۱) | |||||||
| امارت اسلامی افغانستان (۲۰۲۱–) | |||||||
| ملا محمدحسن آخند | ۷ سپتامبر ۲۰۲۱ | فعلی | ۱ سال، ۱۲۲ روز | امارت اسلامی افغانستان | |||
جستارهای وابسته
- صدراعظم افغانستان
- فهرست پادشاهان افغانستان
- فهرست رئیس‌جمهورهای افغانستان
پانویس
منابع
- حبیبی، عبدالحی (۱۳۴۸). «لوی تول مختار سید نور محمد شاه صدر اعظم دربار امیر شیر علی خان». آریانا (۲۸۵): ۱–۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۲۰.