محمدهاشم میوندوال
محمدهاشم مَیوَندوال سیاستمدار و صدر اعظم (نخست‌وزیر) افغانستان (۲ نوامبر ۱۹۶۵ – ۱۱ اکتبر ۱۹۶۷) در دورهٔ سلطنت محمدظاهرشاه بود.
محمدهاشم میوندوال | |
|---|---|
| نخست‌وزیر افغانستان | |
| دوره مسئولیت ۲ نوامبر ۱۹۶۵ – ۱۱ اکتبر ۱۹۶۷ | |
| رئیس‌جمهور | محمدظاهرشاه |
| پس از | محمد یوسف |
| پیش از | عبدالله یفتلی |
| وزیر مطبوعات | |
| اطلاعات شخصی | |
| زاده | ۱۲۹۸ خورشیدی۱۹۱۹ کابل، افغانستان |
| درگذشته | ۲۴ سپتامبر ۱۹۷۳ زندان پلچرخی، کابل |
| ملیت | افغانستان |
| حزب سیاسی | جنبش جمیعت دموکرات مترقی |
| همسر(ان) | سلطانه میوندوال |
| پیشه | ، سیاستمدار |
| دین | اسلام |
زندگی‌نامه
محمدهاشم میوندوال در مراحل اول مأموریت خویش «پردیس» تخلص می‌کرد. او پسر حاجی عبدالحلیم در قوم دینار خیل و از باشندگان مُقُر ولایت غزنی بود. اما مردم غزنی می‌گویند که «میوندوال اصلاً از سمرقند بود. پدرش را بگفتهٔ بزرگان منطقه، ملای ازبک می‌گفتند. همه مردم شمال را در اکثراً در جنوب کشور ازبک می‌گفتند- صرفنظر از اصلیت قومی شان. او توان خرید خانه در شهر غزنی را نداشت. مجبور شد به ملایی در مُقُر رو آورد. پدر میوندوال زن غزنیچی داشت که او هم تاجیک بود.»
در لیسه‌های غازی و حبیبیه آموزش دیده‌است پس از فراغت از صنف دوازدهم در سال ۱۳۲۱ در ریاست مستقل مطبوعات مقرر و بزودی به حیث مدیر جریده انیس مقرر گردید. بعداً به حیث مدیر مسئول جریده اتفاق اسلام هرات مقرر گردید؛ و در سال ۱۹۴۵ به حیث مدیر عمومی اداره دائرةالمعارف در مرکز ریاست مستقل مطبوعات تقرر یافت. در همان سال بحیث معاون ریاست مستقل مطبوعات تقرر یافت. پس از کوتاه مدتی بحیث مشاور مطبوعاتی اعلیحضرت محمد ظاهر شاه ارتقا یافت و یکسال بعد مجدداً بحیث رئیس مستقل مطبوعات مقرر شد.
سپس بحیث معین سیاسی در وزارت خارجه و بعداً بحیث سفیر کبیر و نماینده فوق‌العاده دولت افغانستان در دولت اسلامی پاکستان تعین گردید؛ و بعد از مدتی بحیث سفیر کبیر و نماینده فوق‌العاده افغانستان در لندن و از آنجا بحیث سفیر کبیر و نماینده فوق‌العاده دولت افغانستان در ایالات متحده آمریکا مقرر شد. پس از مدتی مجدداً بحیث سفیر و نماینده فوق‌العاده افغانستان در جمهوری اسلامی پاکستان مقرر گردید.
در سال ۱۹۶۴ در حکومت دوره انتقالی دکتور محمد یوسف بحیث وزیر مطبوعات مقرر گردید. در سال ۱۹۶۵ وقتیکه دکتر محمد یوسف از کرسی صدارت استعفا داد، جناب میوندوال در هفتم عقرب۱۳۴۴ موظف به تشکیل کابینه گردید.
در ماه اکتبر ۱۹۶۷ از عهده صدارت استعفا داده و جهت درمان به خارج رفت. در سال ۱۹۶۹ در انتخابات دوره سیزدهم شورای ملی خود را کاندید نمود ولی موفق نگردید.
جنبش جمعیت دموکرات مترقی در افغانستان
او بنیان‌گذار جنبش جمعیت دموکرات مترقی در افغانستان است. مرامنامهٔ این حزب در ماه اوت ۱۹۶۶ در رادیو افغانستان اعلان گردید. این مرامنامه براساس سوسیال دموکراسی تیپ غربی بنا نهاده شده‌بود.
رقیب اصلی وی حزب دموکراتیک خلق پنداشته می‌شد. جریده را که این حزب منتشر می‌نمود بنام مساوات یاد می‌شد.
وی خواهان پادشاهی مشروطه، سوسیالیسم، ملی‌گرایی و مردم‌سالاری بود. او خواسته‌های خود را در تحت اداره حکومت شاهی مشروطه می‌خواست پیاده نماید. نظام را که او می‌خواست باید سازگار با قوانین و مقررات دین مبین اسلام داشته باشد.
شعار میوندوال پدیدآوردن یک انقلاب فرهنگی بود و این انقلاب بر پایه عقیده مترقی و دموکرات (دموکرات مترقی) باید استوار می‌بود.
منابع
- «مصاحبات با خانم میوندوال و داود ملکیار فرزند ملکیار وزیر دفاع ظاهرشاه». ساید کابل نات.
- عبدالشکور احمدزی (۱۳۷۸ خ.)، شخصیت علمی، سیاسی و اجتماعی شهید میوندوال، پیشاور: مرکز نشراتی میوند