محمد داوود خان
سردار محمدداوود خان (متولد ۲۷ سرطان ۱۲۸۸ در کابل، معروف به داوود خان) پایه‌گذار جمهوری افغانستان و نخستین رئیس‌جمهور این کشور از ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۷ بود. او همچنین در بین سال‌های ۱۳۳۲ تا ۱۳۴۲ صدراعظم افغانستان بود. داوود خان در کودتایی بدون خونریزی در سال ۱۳۵۲ نظام پادشاهی در افغانستان را که در آن زمان توسط پسرکاکایش (پسرعمویش) محمدظاهر شاه اداره می‌شد سرنگون ساخت و جمهوری افغانستان را شکل داد و خود را به عنوان رئیس‌جمهور افغانستان اعلام کرد. داوود خان به‌خاطر سیاست‌های مترقی‌اش، کوشش‌هایش برای بهبود حقوق زنان و آغاز دو طرح نوسازی پنج‌ساله که نیروی کار را در حدود ۵۰ درصد افزایش داد، شناخته می‌شود.
محمدداوود | |
|---|---|
| نخستین رئیس‌جمهور افغانستان | |
| دوره مسئولیت ۱۳۵۲ – ۱۳۵۷ | |
| پس از | پادشاه محمد ظاهرشاه |
| پیش از | عبدالقادرنورمحمد تره‌کی |
| نخست‌وزیر افغانستان | |
| دوره مسئولیت ۷ سپتامبر ۱۹۵۳ – ۱۰ مارس ۱۹۶۳ | |
| پادشاه | محمد ظاهر شاه |
| پس از | شاه محمود خان |
| پیش از | محمد یوسف |
| وزیر امور خارجه افغانستان | |
| دوره مسئولیت ۱۷ ژوئیه ۱۹۷۳ – ۲۸ آوریل ۱۹۷۸ | |
| اطلاعات شخصی | |
| زاده | سردار محمدداوود خان ۱۸ ژوئیهٔ ۱۹۰۹ کابل، افغانستان |
| درگذشته | ۲۸ آوریل ۱۹۷۸ (۶۸ سال) ارگ ریاست‌جمهوری، کابل، افغانستان |
| ملیت | افغان |
| حزب سیاسی | حزب انقلاب ملی |
| همسر(ان) | شاهدخت میرمن زینب (زینب خاتون) |
| فرزندان | خالد، عمر، ویس، درخانی، زرلشت، شینکی، تور پیکی |
| پیشه | رئیس‌جمهور، سیاستمدار |
| دین | اسلام، سنی |
| لقب(ها) | سردار سرخ |
او سمت رئیس‌جمهوری را تا روز ترورش توسط حزب دموکراتیک خلق افغانستان که به عنوان انقلاب ثور شناخته می‌شود، برعهده داشت. حزب دموکراتیک خلق افغانستان پس از کشمکش‌های طولانی او را همراه با تمام اعضای خانواده‌اش در ارگ ریاست‌جمهوری ترور کرد و پیکرهای آن‌ها را در مکانی ناشناس به صورت دسته‌جمعی خاک نمود. سی سال بعد (در سال ۱۳۸۷ خورشیدی) با شناسایی بقایای پیکرهایشان در شرق کابل، دولت وقت افغانستان این پیکرها را در مراسمی رسمی در تپه‌ای در غرب کابل به خاک سپرد.
زندگی
محمدداوود در تاریخ ۲۷ تیر ۱۲۸۸ در شهر کابل زاده شد. پس از پایان دبیرستان نظامی، در سال ۱۹۳۱ وارد دانشکدهٔ افسران اردو گردید.
در دوران دههٔ ۱۹۳۰ و ۱۹۴۰، وی در پست‌های گوناگونی ایفای وظیفه نموده‌است. در سال‌های ۱۹۵۰–۱۹۴۹ وزیر دفاع و از سال ۱۹۵۳ تا ۱۹۶۳ به عنوان نخست وزیر کشور بود که در این مدت اصلاحاتی چون نهضت بانوان، اعمار شاهراه و تأسیس تعدادی کارخانه‌های بزرگ را پایه‌گذاری نمود. ظاهر شاه پادشاه افغانستان او را در سال ۱۹۶۳ برکنار کرد.
در ۱۷ ژوئیه ۱۹۷۳ (۲۶ تیر ۱۳۵۲ خورشیدی) با توسل به کودتای نظامی سرد، ظاهر شاه پسر کاکایش را از سلطنت خلع کرده، نظام جمهوری را بنا نهاد. وی از ابتدا دارای افکار چپی و یک ناسیونالیست قوی بود. از این رو با حزب دموکراتیک، به‌ویژه شاخهٔ پرچم روابط نزدیکی داشت و از آن‌ها در پیروزی کودتا استفاده کرده و پس از پیروزی به کادرهای این جناح پست‌های مهم و کلیدی داد.
در اواخر سال‌های قدرتش از مسکو و چپی‌ها فاصله گرفت و حتی در صدد نابودی ایشان برآمد. این اقدام باعث شد تا حزب دموکراتیک خلق دست به کودتای ۷ اردیبهشت ۱۳۵۷ بزند و در همان سال او و هجده تن از اعضای فامیلش را در ارگ ریاست‌جمهوری افغانستان به قتل رسانیدند.
داوود خان در ۲۷ آوریل سال ۱۹۷۸ در جریان کودتا در شهر کابل کشته شد.
پیکر داوود خان روز سه شنبه ۲۷ حوت سال ۱۳۸۷ خورشیدی (۱۷ مارس ۲۰۰۹) طی مراسمی رسمی در تپه تاج‌بیک در غرب کابل به خاک سپرده شد.
نگارخانه
پانویس‌ها و منابع
- ↑ اکرم، عاصم (۱۳۸۰)، نگاهی به شخصیت، نظریات و سیاست‌های سردار محمد داود، انتشارات میزان
- ↑ بی‌بی‌سی فارسی. بازدید: فوریه ۲۰۱۶.
- ↑ Rubin, Barnett. "DĀWŪD KHAN, MOḤAMMAD". In Ehsan Yarshater (ed.). Encyclopædia Iranica (Online ed.). United States: Columbia University. Retrieved 1 January 2008.
- ↑ شناسایی جسد نخستین رئیس جمهوری افغانستان، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ پیکر شهید سردارمحمد داوود به خاک سپرده شد
- اعدام و ترور؛ صد سال سرنوشت خونبار رهبران افغانستان علی حسینی، بی‌بی‌سی
پیوند به بیرون
| مناصب سیاسی | ||
|---|---|---|
| پیشین: خان‌محمد مرستیال | وزیر دفاع افغانستان ۱۹۷۳ - ۱۹۷۷ | پسین: غلام حیدر رسولی |