حساب کاربری
​
زمان تقریبی مطالعه: 13 دقیقه
لینک کوتاه

مثلث برمودا

منطقه‌ای در ناحیه غربی اقیانوس اطلس شمالی

مثلث برمودا (به انگلیسی: Bermuda Triangle)، که به عنوان مثلث شیطان نیز شناخته می‌شود، یک افسانه محلی است که در اطراف منطقه ای محدود در قسمت غربی اقیانوس اطلس شمالی متمرکز شده‌است، جایی که گفته می‌شود تعدادی هواپیما و کشتی در شرایط مرموز ناپدید شده‌اند. ایده این منطقه به عنوان منحصر به فرد و مستعد ناپدید شدن در اواسط قرن بیستم مطرح شد، اما اکثر منابع معتبر این ایده را که هر گونه راز وجود دارد رد می‌کنند.

مثلث برمودا
مثلث برمودا
One version of the Bermuda Triangle area

مجاورت مثلث برمودا یکی از پرترددترین خطوط حمل و نقل دریایی در جهان است که کشتی‌ها به‌طور مکرر از آن عبور می‌کنند و به بندرهای قاره آمریکا، اروپا و جزایر کارائیب می‌روند. کشتی‌های تفریحی به‌طور منظم از این منطقه می‌گذرند و هواپیماهای تجاری و خصوصی به‌طور منظم بر فراز آن پرواز می‌کنند. فرهنگ عامه ناپدید شدن‌های مختلفی را به ماورالطبیعه یا فعالیت موجودات فرازمینی نسبت داده‌است.

فهرست

  • ۱ ریشه‌یابی
    • ۱.۱ موقعیت مثلث
  • ۲ نظریه‌ها و توضیح‌های فرضی
    • ۲.۱ نظریات علمی
    • ۲.۲ نظریات فراطبیعی
  • ۳ رخدادها
    • ۳.۱ یواس‌اس سایکلوپ
    • ۳.۲ کارول آ دیرینگ
    • ۳.۳ پرواز ۱۹
    • ۳.۴ استار تیگر و استار آریل
    • ۳.۵ داگلاس دی‌سی-۳
    • ۳.۶ کی‌سی-۱۳۵ استراتوتانکرز
    • ۳.۷ کونمارا پنجم
    • ۳.۸ فهرست کامل حوادث
  • ۴ پانویس
  • ۵ منابع
  • ۶ پیوند به بیرون

ریشه‌یابی

اولین ادعای ناپدیدشدن غیرعادی در برمودا را ادوارد ون وینکل جونز در ۱۷ سپتامبر ۱۹۵۰ در مجلهٔ میامی هرالد (آسوشیتد پرس) ارائه داد. دو سال بعد، مجلهٔ فیت مقاله‌ای کوتاه از جورج ایکس با عنوان «رمز و رازهای دریا پشت درب‌های ما هستند» منتشر کرد. در این مقاله دربارهٔ از دست دادن بسیاری از هواپیماها و کشتی‌ها از جمله پرواز ۱۹ به‌طور جامع صحبت شده‌است. در آوریل ۱۹۶۲، مجلهٔ لژیون آمریکایی ادعا کرد که نکتهٔ مهمی در پرواز ۱۹ وجود داشته‌است. این مجله ادعا کرد که فرماندهٔ مأموریت گفته‌است: «ما در حال ورود به آب‌های سفید هستیم و هیچ چیز خوب به نظر نمی‌رسد. ما نمی‌دانیم که در کجا هستیم. آب سبز است یا سفید؟» حتی شایعه شد که پرواز ۱۹ به مریخ فرستاده شده‌است. این مقاله برای نخستین بار نشان داد که مردم از وقایع رخداده در این منطقه را دنبال می‌کنند. در فوریه ۱۹۶۴، «وینسنت گادیس» در مجلهٔ ارگزوا در مقاله‌ای به نام «مثلث برمودا قاتل است» دربارهٔ پرواز ۱۹ و دیگر رخدادهای این منطقه نوشت. در سال بعد، گادیس مقالهٔ خود را تا جایی گسترش داد که تبدیل به یک کتاب شد.

«لورنس دیوید کخ» پژوهشگر دانشگاه ایالتی آریزونا و نویسندهٔ کتاب «راز مثلث برمودا» در سال ۱۹۷۵ ادعا کرد راه‌حلی در این‌باره پیدا کرده‌است. او اظهار داشت که نوشته‌های گادیس و دیگر نویسندگان دربارهٔ این پدیده بیش از حد اغراق‌آمیز بوده‌است. دیوید کخ با پژوهش‌های خود، اشتباهات و تناقصات بسیاری بین حساب و اظهارات چارلز برلیتز و شاهدان عینی و بازماندگان کشف کرد که بسیاری از اطلاعات مربوط به کشتی‌های بادبانی و ناپدیدشدن آن‌ها را کشف کرد. مجموع پژوهش‌ها عبارتند از:

  • کشتی‌ها و هواپیماها که بزرگتر از بقیه بودند گرفتار طوفان گرمسیری شدند و تعدادی از آن‌ها ناپدید شدند و چارلز برلیتز و نویسندگان دیگر یادکردن طوفان در این حوادث را از یاد برده‌اند.
  • برخی از اطلاعات موجود در پژوهش‌های دیگر اغراق‌آمیز بود. به عنوان مثال، کشتی ناپدید می‌شد و اما پرسش نامشخص این‌جاست که چرا برخی از هواپیماها به سختی خود را به بندر رساندند و گرفتار مثلث برمودا نشدند.
  • مثلث برمودا به عنوان یک افسانه شهری در نظر گرفته شده‌است.

با توجه به غرق شدن کشتی نفت‌کش در سال ۱۹۷۲، قطعاتی از بقایای آن در خلیج مکزیک پیدا شد. محققان دریافتند که کاپیتان کشتی در دفتر کابین، یک فنجان قهوه را به سختی در دستش فشرده و در همان حال جان داده‌است.

موقعیت مثلث

نخستین مرزهای اعلام شده برای مثلث به مقاله‌ای که وینست گادیس در سال ۱۹۶۴ میلادی نوشته بود بازمی‌گردد. در آن مقاله سه رأس مثلث بر روی میامی فلوریدا، سان خوآنِ پورتوریکو و بر روی جزیرهٔ برمودا در وسط اقیانوس اطلس می‌افتاد. اما نویسنده‌های بعدی این مرزبندی را نپذیرفتند و رأس‌های تازه‌ای را برای مثلث مشخص کردند که ناحیه‌ای به مساحت ۱٬۳۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع تا ۳٬۹۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع را دربرمی‌گرفت.

کم‌کم چنان شد که پذیرش هر رویداد درون مثلث، به شخصی که گزارش آن را می‌نوشت بستگی پیدا کرده بود. انجمن نام‌های جغرافیایی ایالات متحده چنین مثلثی را به رسمیت نمی‌شناسد و در نقشه‌های سازمان‌های دولتی آن را نمی‌آورد.

نقشهٔ جغرافیایی مثلث برمودا بر روی بخشی از اقیانوس اطلس در سواحل جنوب شرقی آمریکا واقع است. رأس آن نزدیک برمودا و قسمت انحنای آن از سمت پایین فلوریدا گسترش یافته و از پورتوریکو گذشته، به طرف جنوب و شرق منحرف شده و از میان دریای سارگاسو گذر کرده و دوباره به سوی برمودا بازگشته‌است. طول جغرافیایی در قسمت غرب مثلث برمودا ۸۰ درجه‌است.

این ناحیه یکی از پر رفت‌وآمدترین خط‌های سفرهای دریایی است و روزانه کشتی‌هایی از اروپا، قاره آمریکا و جزیره‌های کارائیب در آن منطقه رفت‌وآمد می‌کنند. کشتی‌های تفریحی از فلوریدا یا پروازهای تجاری و هواپیماهای شخصی به فراوانی از فلوریدا، کارائیب و آمریکای جنوبی به این منطقه سفر می‌کنند.

نظریه‌ها و توضیح‌های فرضی

نظریات علمی

تا پیش از استفاده از جی‌پی‌اس، قطب‌نما اصلی‌ترین وسیله ناوبری محسوب می‌شد و بدین ترتیب قطب‌نما یکی از دلایل یادشده در حوادث مثلث برمودا معرفی شده‌است. بسیاری از فرضیه‌ها حامل این پیام بودند که ممکن است در این منطقه ناهنجاری‌های مغناطیسی غیرعادی وجود داشته باشد و هیچ‌گاه نمی‌توان آن‌ها را پیدا کرد. قطب‌نما میل مغناطیسی دارد و گاهی اوقات دچار اشتباه می‌شود. مثلث برمودا نیز دارای قطب مغناطیسی شمال است و دریانوردان این واقعیت را از قرن‌ها پیش متوجه شده بودند. برای مثال، دریانوردان ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۰۰ بر روی خط ویسکانسین حرکت می‌کردند ولی در نهایت به خلیج مکزیک رسیدند. در حالی که عموم مردم فکر می‌کنند که میل مغناطیسی قطب‌نما یک پدیدهٔ مرموز است.

تصویری رنگی از گلف استریم و جریان شمالی که در غرب اقیانوس اطلس جاری است. (ناسا)

یکی دیگر از دلایل علمی این پدیده وجود گلف استریم در اعماق اقیانوس است که از خلیج مکزیک سرچشمه می‌گیرد و از راه تنگه فلوریدا به اقیانوس اطلس شمالی جریان پیدا می‌کند. در حقیقت، یک رودخانه در اعماق این اقیانوس قرار دارد که می‌تواند چیزهای شناور را حمل کند. سرعت این جریان دریایی ۲٫۵ متر در ثانیه (۵٫۶ مایل در ساعت) است.

یکی از مهم‌ترین توضیحات در از دست دادن هواپیماها و کشتی‌ها، اشتباهات انسان است. در ۱ ژانویه ۱۹۵۸، از روی لجبازی و سرسختی تاجر هاروی کاناور، بادبان‌های کشتی از دست رفتند و کشتی گرفتار طوفان جنوب فلوریدا شد.

یکی دیگر از دلایل علمی این پدیده رفتار خشونت‌آمیز آب‌وهوا است. طوفان‌های قدرتمند که در آب‌های گرمسیری تشکیل می‌شوند، سبب جان باختن هزاران نفر و خسارت‌های میلیارد دلاری شده‌است. غرق شدن ناوگان فرانسیسکو د بوبادیلا در سال ۱۵۰۲، نخستین نمونهٔ ثبت شده از این طوفان بوده‌است. این طوفان در گذشته سبب تعدادی از حوادث مربوط به مثلث برمودا بوده‌است. احتمال می‌رود که علت غرق شدن کشتی در شهر بالتیمور در ۱۴ مه ۱۹۸۶، هوای سرد و طوفان‌های قدرتمند بوده‌است. در این کشتی، ناگهان باد شدید وزید و سرعت باد از ۲۰ مایل در ساعت به ۶۰–۹۰ مایل در ساعت افزایش یافت. جیمز لوشین متخصص ماهواره مرکزی ملی طوفان، اعلام کرد که شرایط آب و هوایی بسیار سرد و ناپایدار بوده‌است و این ناپایداری به گونه‌ای سبب انفجار باد شده‌است. مشابه این رویداد در سال ۲۰۱۰ در کونکوردیا در سواحل آرژانتین رخ داد.

تصویری از پراکندگی گاز متان در سراسر جهان، سال ۱۹۹۶. (سازمان زمین‌شناسی آمریکا)

یکی دیگر از دلایل علمی این پدیده وجود گاز متان (یک گاز طبیعی) است. آزمایش‌های استرالیا ثابت کرده‌است که وجود حباب در آب، سبب کاهش چگالی و در نتیجه فرورفتن کشتی در اعماق آب می‌شود. لاشه‌های هواپیماها و کشتی‌ها توسط گلف استریم در آب پراکنده می‌شود. این فرضیه ارائه شده‌است که متان سبب گل‌فشان در مناطق آبی پر از کف می‌شود و کشتی‌ها قدرت شناوری کافی در آب را نخواهند داشت. این اتفاق بدون هشدار و بسیار سریع رخ می‌دهد. انتشارات سازمان زمین‌شناسی آمریکا گفته‌است که متان در بسیاری از آب‌های جهان از جمله منطقه ریج بلیک، در ساحل جنوب شرقی ایالات متحده آمریکا وجود دارد. با این حال، این سازمان با انتشار مقاله‌ای بیان کرده‌است که رویداد گاز متان در مثلث برمودا در ۱۵٬۰۰۰ سال پیش رخ داده‌است.

یکی دیگر از دلایل علمی این پدیده امواج سرکش است. در اقیانوس‌های مختلف و سراسر جهان، امواج سرکش موجب غرق شدن کشتی‌ها شده‌است و سکوهای نفتی را سرنگون کرده‌است. این امواج تا سال ۱۹۹۵ به عنوان یک رمز و راز و یک اسطوره در نظر گرفته می‌شد.

نظریات فراطبیعی

برخی از نویسندگان مثلث برمودا را پدیده‌ای فراطبیعی می‌دانند. یکی از نظریات رایج در این باره فرورفتن قارهٔ افسانه‌ای آتلانتیس در دریای بیمینی واقع در جزیره بیمینی است. به قلم افلاطون، مردم آتلانتیس برای فتح آتن سپاهیان بی‌شماری فراهم کردند و زئوس بر آن‌ها طوفانی نازل کرد که قابل تصور نبود. این ایده توسط استیون اسپیلبرگ با توجه به فیلم علمی-تخیلی برخورد نزدیک از نوع سوم ارائه گردید و از داستان ربودن ۱۹ انسان توسط بیگانگان و موجودات فضایی پیروی می‌کند. این داستان ادعا می‌کند که موجودات فضایی هواپیماها و کشتی‌ها را می‌ربایند و به کرات خود می‌برند. یکی دیگر از نظریات رایج ورود به دنیایی دیگر است. پاره‌ای دانشمندان ادعا می‌کنند که مثلث برمودا، دریچه برای گشودن دنیایی دیگر است و هواپیماها و کشتی‌های انسان‌ها وارد آن دنیا می‌شوند. چارلز برلیتز نویسندهٔ کتاب‌های متعددی دربارهٔ پدیده‌های فراطبیعی، این پدیده را نابودی انسان‌ها بدون هیچ توضیحی می‌داند.

رخدادها
قایق بادبانی کارول آ دیرینگ در ۲۹ ژانویه ۱۹۲۱، دو روز پیش از ترک کارولینای شمالی (گارد ساحلی ایالات متحده)

یواس‌اس سایکلوپ

در تاریخ ۱۹ مارس ۱۹۱۸ ناوگان کشتی یواس‌اس سایکلوپ پس از خروج از جزیرهٔ باربادوس ناپدید شد. این رخداد منجر به از دست رفتن بزرگترین ناوگان تاریخ نیروی دریایی ایالات متحده و هر ۳۰۹ خدمه کشتی شد. اگرچه هیچ نظریه تاییدشده‌ای برای این حادثه ارائه نشده‌است، اما برخی علت این حادثه را طوفان و برخی فعالیت‌های دشمن در زمان جنگ جهانی اول دانسته‌اند. همراه با ناپدید شدن این کشتی، دو کشتی خواهر آن به نام‌های یواس‌اس پروتئوس و یواس‌اس نرئوس نیز در اقیانوس اطلس شمالی در زمان جنگ جهانی دوم ناپدید شدند. هر دو کشتی غیرنظامی بوده و وظیفه‌شان رساندن سنگ معدن فلز به سایکلوپ بود.

کارول آ دیرینگ

در سال ۱۹۲۱، پنج قایق بادبانی که دو سال پیش در سال ۱۹۱۹ به اقیانوس اطلس رفته بوده و بازنگشته بودند در کارولینای شمالی پیدا شدند. در آن زمان شایعات زیادی به راه افتاد و احتمال قربانی شدن آن‌ها توسط دزدان دریایی بر سر زبان‌ها افتاد. احتمال می‌رود که این کشتی‌ها یکی از کشتی‌های اس‌اس هویت باشند که در همان زمان ناپدید شدند.
۵ فروند هواپیمای پرواز ۱۹

پرواز ۱۹

پرواز ۱۹ یکی از پیچیده‌ترین حوادث مثلث برمودا بوده‌است. در این حادثه ۵ فروند هواپیمای نظامی از نوع «تی‌بی‌ام افینگر ۳» در تاریخ ۵ دسامبر ۱۹۴۵ برای یک عملیات اکتشافی هم‌زمان به سمت مثلث برمودا به پرواز درآمدند، ساعاتی پس از پرواز ستوان یکم چارلز تیلور با برج مراقبت تماس برقرار کرده و وضعیت خود را به طرز عجیبی تشریح کرد، پس از آن‌که برج مراقبت توصیه کرد تا هواپیماها ۱۸۰ درجه تغییر مسیر دهند تا در جهت فلوریدا قرار بگیرند. خلبان برای برج مراقبت توضیح داد که دستگاهی برای تشخیص درجه‌ها و جهت‌ها نداریم و آن‌ها از کار افتاده‌اند. صدای خلبانان ضعیف و ضعیف‌تر شد تا به‌کلی قطع شد و هواپیماها برای همیشه ناپدید شدند.

استار تیگر و استار آریل

هواپیماهای استار تیگر و استار آریل دو فروند هواپیما از خانوادهٔ سلطنتی آورو تودور پنجم بودند و توسط هواپیمای مسافربری بریتانیا قصد فرود در آمریکای جنوبی را داشتند. کوچکترین خطایی در پرواز ممکن بود هر دو هواپیما را نابود کند و آن‌ها را از رسیدن به آمریکای جنوبی بازدارد. پس از ورود به مثلث برمودا، هر دو هواپیما به یکباره ناپدید شدند.

داگلاس دی‌سی-۳

ایربورن ترنسپورت دی‌سی-۳ یکی از هواپیماهای مدل داگلاس دی‌سی-۳ است که در تاریخ ۲۸ دسامبر ۱۹۴۸ در حالی که از سان خوآن، پورتوریکو به مقصد میامی پرواز می‌کرد، ناپدید شد. هیچ اثری از هواپیما و ۳۲ نفر سرنشین داخل آن یافت نشده‌است.

کی‌سی-۱۳۵ استراتوتانکرز

در ۲۸ اوت ۱۹۶۳، یک جفت هواپیمای کی‌سی-۱۳۵ استراتوتانکرز از سوی نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا به پرواز درآمدند. در حالی که هر دو بر فراز اقیانوس اطلس پرواز می‌کردند، به هم برخورد کردند و در اقیانوس سقوط کردند. (واینر، برلتیز، و گادیس) جالب این است که هنگام سقوط در آب ۱۶۰ مایل (۲۵۶ کیلومتر) با هم فاصله داشتند.

کونمارا پنجم

کونمارا پنجم یک قایق بادبانی سرگردان در اقیانوس اطلس در جنوب برمودا بود که در تاریخ ۲۶ سپتامبر ۱۹۵۵ پیدا شد. (برلیتز و واینر) تمام خدمهٔ قایق بادبانی ناپدید شدند در حالی که قایق بادبانی در طول سه روز طوفان در دریا جان سالم به در برد. در سال ۱۹۵۵، یکی از سنگین‌ترین طوفان‌های اقیانوس اطلس وزید که احتمال می‌رود موجب ناپدید شدن خدمهٔ این قایق بادبانی شده باشد.

فهرست کامل حوادث

فهرست حوادث
شمارهنوع وسیله نقلیهنام وسیله نقلیهتاریخمبدأمقصد دست‌نیافتهخلاصهٔ عملیات
۱کشتیالن آستین۱۸۸۰کشتی در مثلث برمودا ناپدید شد.
۲کشتییواس‌اس سایکلوپ۴ مارس ۱۹۱۸باربادوسبالتیمورکالیر، فرمانده کشتی و هر ۳۰۹ خدمه دیگر ناپدید شدند.
۳کشتیکارول آ دیرینگ۳۱ ژانویه ۱۹۲۱کارولینای شمالیریو دو ژانیرو، برزیلپنج قایق بادبانی در نزدیکی کیپ هتراس ناپدید شدند.
۴کشتیاس‌اس کوتوپاکسی۱ دسامبر ۱۹۲۵چارلستون، کارولینای جنوبیهاوانا، کوبادو روز پیش از رسیدن به هاوانا، کوبا، رادیو گزارش داد که چند کشتی غرق شده‌اند.
۵کشتییواس‌اس پروتئوس۱۹۴۱مکزیکریو دو ژانیرو، برزیلهر ۵۸ نفر از دست رفتند و دو کشتی خواهرش نرئوس و اوریون نیز ناپدید شدند.
۶کشتییواس‌اس نرئوس۱۹۴۱مکزیکریو د ژانیرو، برزیلاین کشتی به همراه دو کشتی خواهرش پروتئوس و اوریون ناپدید شد.
۷کشتییواس‌اس اوریون۱۹۴۱مکزیکریو دو ژانیرو، برزیلاین کشتی همراه دو خواهرش پروتئوس و نرئوس ناپدید شد.
۸هواپیماپرواز ۱۹۵ دسامبر ۱۹۴۵ایالات متحده آمریکاهر ۵ فروند هواپیما از دست رفتند. چند ثانیه پیش از ناپدیدشدن آن‌ها فرمانده می‌گفت که این‌جا هیچ چیز خوب نیست، آب سبز است یا سفید. همان روز یک هواپیمای مارینر در جستجوی آن‌ها بود.
۹هواپیماایربورن ترنسپورت دی‌سی-۳۲۸ دسامبر ۱۹۴۸سان خوآنمیامیهر سه خدمه و ۳۶ مسافر پیش از رسیدن به میامی ناپدید شدند.
۱۰هواپیمابی‌اس‌ای‌ای استار تیگر۳۰ ژانویه ۱۹۴۸بریتانیاآزوراین هواپیمای مسافربری خانوادهٔ سلطنتی تودور بوده‌است که ۶ خدمه و ۲۵ مسافر آن از بین رفتند.
۱۱هواپیمابی‌اس‌ای‌ای استار آریل۱۷ ژانویه ۱۹۴۹برموداجامایکااین هواپیمای مسافربری خانوادهٔ سلطنتی تودور بوده‌است که هر ۷ خدمه و ۱۳ مسافرش ناپدید شدند.
۱۲کشتیاس‌اس مارین سولفور کوئین۱۹۶۳بومانت، تگزاساین کشتی ۱۵٬۲۶۰ تن گوگرد را حمل می‌کرد و دریا خشمگین شد و بعد از ۱۶ فوت، بادهای شمالی شدیدی وزید و کشتی با ۳۹ خدمهٔ آن ناپدید شد.
۱۳فانوس دریاییایزاک۱۹۶۹بیمینی، باهامافانوس دریایی و ۲ نگهبانش ناپدید شدند و هرگز پیدا نشدند.

پانویس

  1. ↑ Kusche, 1975.
  2. ↑ British Broadcasting Corporation. Television Service (1977), Case of the Bermuda Triangle, New York: Time-Life Multimedia, retrieved 2021-03-05
  3. ↑ «Gas Hydrate at the USGS, Bermuda Triangle». web.archive.org. 2012-10-23. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ اكتبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در 2021-03-05.
  4. ↑ "E. V. W. Jones AP article". Retrieved 1 October 2014.
  5. ↑ E.V.W. Jones (September 16, 1950). "Same Big World, Sea's Puzzles Still Baffle Men In Pushbutton Age". Associated Press.
  6. ↑ Sand، Gorge X (اکتبر ۱۹۵۲). «Sea Mystery at Our Back Door». Fate Magazine.
  7. ↑ W. Eckert، Allen (آوریل ۱۹۶۲). «The Lost Patrol». American Legion.
  8. ↑ Gadis.
  9. ↑ Kusche.
  10. ↑ «V A Fogg» (PDF). United States Coast Guard.
  11. ↑ Gaddis, Vincent (1964), "The Deadly Bermuda Triangle", Argosy
  12. ↑ "Bermuda Triangle". History.navy.mil. 1996-05-12. Retrieved 2011-10-27.
  13. ↑ «Bermuda Triangle». US Navy. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ اوت ۲۰۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۰۹-۰۵-۲۶.
  14. ↑ «National Geomagnetism Program | Charts | North America | Declination» (PDF). United States Geological Survey. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۷ مه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۰-۰۲-۲۸.
  15. ↑ Phillips، Pamela. «The Gulf Stream». USNA/Johns Hopkins. دریافت‌شده در ۲۰۰۷-۰۸-۰۲.
  16. ↑ «Bermuda Triangle: Behind the Intrigue». National Geographic. دریافت‌شده در ۲۰۰۹-۰۵-۲۶.
  17. ↑ Scott.
  18. ↑ «Downdraft likely sank clipper». Google. مه ۲۳, ۱۹۸۶.
  19. ↑ «Office of Scientific & Technical Information, OSTI, U.S. Department of Energy, DOE». OTSI. OSTI ۶۱۶۲۷۹.
  20. ↑ «Could methane bubbles sink ships?». Monash Univ.
  21. ↑ Jason Dowling (۲۰۰۳-۱۰-۲۳). «Bermuda Triangle mystery solved? It's a load of gas». The Age.
  22. ↑ Terrence Aym (۲۰۱۰-۰۸-۰۶). «How Brilliant Computer Scientists Solved the Bermuda Triangle Mystery». Salem-News.com.
  23. ↑ Paull, C.K. and W.P. , D. , 1981, (۱۹۸۱). «Appearance and distribution of the gas hydrate reflection in the Blake Ridge region, offshore southeastern United States». Gas Hydrates at the USGS. Woods Hole. MF-1252. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ فوریه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۹ سپتامبر ۲۰۱۲.
  24. ↑ «Bermuda Triangle». Gas Hydrates at the USGS. Woods Hole. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ مارس ۲۰۰۰. دریافت‌شده در ۹ سپتامبر ۲۰۱۲.
  25. ↑ Broad، William J. (ژوئیه ۱۱, ۲۰۰۶). «Rogue Giants at Sea». The New York Times. دریافت‌شده در مارس ۳۱, ۲۰۱۰.
  26. ↑ «Secret to Towering Rogue Waves Revealed». LiveScience.
  27. ↑ «ESA Portal – Ship-sinking monster waves revealed by ESA satellites». Esa.int. ۱۹۹۵-۰۱-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۰۹-۰۶-۰۱.
  28. ↑ «Secret to Towering Rogue Waves Revealed». LiveScience. ۲۰۰۸-۰۸-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۰۹-۰۶-۰۱.
  29. ↑ «Ufo strange over the Bermuda Triangle». Ufos.about.com. ۲۰۰۸-۰۶-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۰۹-۰۶-۰۱.
  30. ↑ «راز مثلث برمودا». روز شادی، مجله آنلاین ایرانیان.
  31. ↑ Berltz.
  32. ↑ «Bermuda triangle». D Merrill. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ نوامبر ۲۰۰۲. دریافت‌شده در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۲.
  33. ↑ «Myths and Folklore of Bermuda». Bermuda Cruises. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ ژوئن ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۲.
  34. ↑ «Carroll A Deering». Graveyard of the Atlantic. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ اوت ۲۰۰۵. دریافت‌شده در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۲.
  35. ↑ النجار، جزیره خضرا و تحقیقی پیرامون مثلث برمودا، ۱۰۰–۱۰۳.
  36. ↑ پاتریک هارتنر (۱۹۷۶). «ژورنال جمهوریت». ترجمهٔ ستارخان بامری. تهران: جمهوریت.
  37. ↑ «The Tudors». Bermuda Triangle.org.
  38. ↑ «Airborne Transport, Miami, December 1948» (PDF). Aviation Safety. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۳ ژانویه ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۲.
  39. ↑ Winer.
  40. ↑ «Ellen Austin». Bermuda Triangle.org.
  41. ↑ «USS Cyclops». Department of the Navy. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ اوت ۲۰۱۰.
  42. ↑ Simpson.
  43. ↑ . ۳۱ دسامبر ۱۹۲۵.
  44. ↑ «Canadian Merchant Ship Losses of the Second World War». Family Heritage. ۱۹۳۹–۱۹۴۵.
  45. ↑ «Flight 19». Navy. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ آوریل ۲۰۰۹.
  46. ↑ «NC16002». aviation-safety.
  47. ↑ «G-AHNP». aviation-safety.
  48. ↑ «G-AGRE».
  49. ↑ «Marine Sulphur Queen Coast Guard Report Summary of Findings». Home.Pacebell. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ مه ۲۰۰۸.
  50. ↑ «Lighthouses of the Bahamas». Unc.Edu. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۸.

منابع

انگلیسی
  • Gadis, Vincent (1965). woke invisible - Invisible Horizons (به انگلیسی).
  • Wiley, LASTJohn (2007). Encyclopedia of Life Sciences (به انگلیسی). John Wiley & Sons.
  • Berltz, Charles (1974). Bermuda Triangle (به انگلیسی). Double Dai.
  • Kusche, Lawrence David (1975). mystery of the Bermuda Triangle: the solution (به انگلیسی). Prometheus Books.
  • Scott, Captain Thomas A (1994). Histories & Mysteries: The Shipwrecks of Key Largo (به انگلیسی). Best Publishing Company.
  • Simpson, Bland (April 25, 2005). Ghost Ship of Diamond Shoals: The Mystery of the Carroll A. Deering (به انگلیسی). UNC Press Books.
  • Winer, Richard (1974). The Devil's Triangle (به انگلیسی).
فارسی
  • النجار، ناجی (۱۳۶۷). جزیره خضرا و تحقیقی پیرامون مثلث برمودا. ترجمهٔ علی اکبر مهدی‌پور. تهران: کعبه.
  • مجلسی، محمدتقی (۱۳۸۶). بحارالانوار. قم: اسلامیه. شابک ۹۶۴-۴۸۱-۱۹۳-۳.
  • سلیمیان، خدامراد (۱۳۸۳). فرهنگ نامه مهدویت. تهران: موعود.
  • ذوالفقاری، علی (۱۳۸۹). مثلث برمودا. تهران: انتشارات گوهر اندیشه.

پیوند به بیرون

آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.