متان

متان
	نام‌گذاری آیوپاک Methane (substitutive); Tetrahydridocarbon (additive);
	دیگر نام‌ها Marsh gas; Methyl hydride;
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس	74-82-8
پاب‌کم	297
کم‌اسپایدر	291
شمارهٔ ئی‌سی	200-812-7
شمارهٔ یواِن	1971
KEGG	C01438
MeSH	Methane
ChEBI	CHEBI:16183
ChEMBL	CHEMBL17564
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس	PA1490000
مرجع بیلشتین	1718732
مرجع جی‌ملین	59
3DMet	B01450
جی‌مول-تصاویر سه بعدی	Image 1
	SMILES C ;
	InChI InChI=1S/CH4/h1H4; Key: VNWKTOKETHGBQD-UHFFFAOYSA-N;
خصوصیات
فرمول مولکولی	CH4
جرم مولی	۱۶٫۰۴ g mol
شکل ظاهری	Colorless gas
بوی	Odorless
چگالی	655.6 μg mL
دمای ذوب	−۱۸۲٫۵ درجه سلسیوس؛ −۲۹۶٫۴ درجه فارنهایت؛ ۹۰٫۷ کلوین
انحلال‌پذیری در آب	22.7 mg L
log P	1.09
ساختار
شکل مولکولی	Tetrahedral
گشتاور دوقطبی	0 D
ترموشیمی
ظرفیت گرمایی; ویژه C	35.69 J K mol
آنتروپی مولار; استاندارد S298	186.25 J K mol
آنتالپی استاندارد; تشکیل ΔfH298	-74.87 kJ mol
Std enthalpy of; combustion ΔcH298	-891.1–-890.3 kJ mol
خطرات
GHS pictograms
سیستم هماهنگ جهانی طبقه‌بندی و برچسب‌گذاری مواد شیمیایی	DANGER
GHS hazard statements	H220
GHS precautionary statements	P210
شاخص ئی‌یو	601-001-00-4
طبقه‌بندی ئی‌یو	F+
کدهای ایمنی	R۱۲
شماره‌های نگهداری	S۲, S۱۶, S۳۳
لوزی آتش	4 1 0
نقطه اشتعال
دمای خودآتشگیری
محدودیت‌های انفجار	5–15%
ترکیبات مرتبط
مرتبط با alkanes	اتان
ترکیبات مرتبط	Silane; Germane; استانان; پلامبان;
	به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
	(بررسی) (چیست: /؟)
	Infobox references

متان (به انگلیسی: Methane) با فرمول مولکولی CH_۴ به عنوان سوخت بکار رفته و جزء اصلی گاز طبیعی محسوب می‌شود. متان ساده‌ترین عضو خانواده آلکان ها است.

متان ماده‌ای (ترکیبی) است که ساختار چهار وجهی داشته و از اتصال چهار اتم هیدروژن و یک اتم کربن به وجود آمده است. متان در زندگی روزمره ما به طور مستقیم دخیل بوده و کاربرد فراوانی دارد. بیش از 97% از گاز طبیعی و سوخت شهری از این گاز تشکیل شده است. به همین علت از آن به عنوان ترکیب اصلی گاز طبیعی نیز یاد می شود. این گاز بسیار پر مصرف میباشد.

ویژگی‌ها

در شرایط استاندارد دما و فشار این گاز بی بو و بی‌رنگ و نافذتر و سبک‌تر از هوا است و اولین ترکیب سلسله هیدروکربن‌های اشباع شده به شمار می‌رود. این گاز در طبیعت از تجزیه و پوسیده شدن مواد آلی به ویژه فساد گیاهان در مرداب‌ها حاصل می‌شود، به همین جهت آن را «گاز مرداب» نیز می‌نامند، همچنین یکی از اجزای اصلی (بیش از ۹۷%) گاز طبیعی است. ساختار چهار وجهی متان به وسیله پراش الکترون، که آرایش اتم‌ها را در این نوع مولکول‌های ساده به روشنی نشان می‌دهد، تایید شده است. متان در دمای اتاق و فشار استاندارد گازی بی رنگ و بی بو است که به آسانی درهوا می‌سوزد و تشکیل آب و کربن دی اکسید می‌دهد. شعله آن آبی کمرنگ و تا حدودی بسیار داغ است. بیشتر گاز طبیعی بدون خالص سازی مصرف می‌شود. نقطه ذوب آن ۱۸۲- و نقطه جوش آن ۱۶۱٫۵- درجه سلسیوس است. این گاز وقتی مایع شود سبک تر از آب است. چگالی نسبی آن 0/4 است.لازم به ذکر است که از سال 1750 تا به امروز، غلظت متان اتمسفری در حدود 150 درصد افزایش پیدا کرده است که این مقدار، تاثیر ۲۰ درصدی در اثر گلخانه‌ای دارد. همچنین متان، در سیارات دیگری همچون مریخ کشف شده است.

شکل مولکول

در مولکول متان یک اتم کربن در وسط و 4 اتم هیدروژن دور آن با زاویۀ $cos^{-1}(-{\frac {1}{3}})\approx 109.47^{\circ }$

قرار دارد. اتم کربن مرکز یک چهاروجهی منتظم است و اتم های هیدروژن رئوس آن هستند.

منابع

↑ "methane (CHEBI:16183)". Chemical Entities of Biological Interest. UK: European Bioinformatics Institute. 17 October 2009. Main. Retrieved 10 October 2011.
↑ "Safety Datasheet, Material Name: Methane" (PDF). USA: Metheson Tri-Gas Incorporated. 4 December 2009. Archived from the original (PDF) on 4 June 2012. Retrieved 4 December 2011.
↑ «گاز متان چیست؟». پارس های البرز. ۱ دی ۱۴۰۰.
↑ Moin Encyclopedic Dictionary
↑ شیمی آلی موریسون - بوید جلد 1.

[methane_(CHEBI:16183)-1] "methane (CHEBI:16183)". Chemical Entities of Biological Interest. UK: European Bioinformatics Institute. 17 October 2009. Main. Retrieved 10 October 2011.

[2] "Safety Datasheet, Material Name: Methane" (PDF). USA: Metheson Tri-Gas Incorporated. 4 December 2009. Archived from the original (PDF) on 4 June 2012. Retrieved 4 December 2011.

[3] «گاز متان چیست؟». پارس های البرز. ۱ دی ۱۴۰۰.

[4] Moin Encyclopedic Dictionary

[5] شیمی آلی موریسون - بوید جلد 1.