فهرست برندگان جایزه صلح نوبل

اولین جایزه صلح نوبل در سال ۱۹۰۱ به‌طور مشترک به فردریک پسی و آنری دونان اهدا شد. آنها جایزه نقدی آن به مبلغ ۱۵۰٬۷۸۲ کرون سوئدی (معادل با ۷٬۷۳۱٬۰۰۴ کرون در سال ۲۰۰۸) را با یکدیگر به تساوی تقسیم نمودند.

کمیته بین‌المللی صلیب سرخ و کمیساریای عالی سازمان ملل برای پناهندگان با دریافت این جایزه به ترتیب سه بار (سال‌های ۱۹۱۷، ۱۹۴۴ و ۱۹۶۳) و دو بار (سال‌های ۱۹۵۴ و ۱۹۸۱)، تنها دریافت‌کنندگانی‌اند که بیش از یک‌بار موفق به کسب این جایزه شده‌اند.

لینوس پاولینگ، برنده جایزه صلح نوبل در سال ۱۹۶۲، تنها کسی است که برندهٔ بدون اشتراک دو جایزهٔ نوبل شده‌است. او در سال ۱۹۵۴ جایزه نوبل در شیمی را دریافت کرده بود. ملاله یوسف‌زی جوان‌ترین دریافت‌کننده این جایزه است که در سال ۲۰۱۴ و در ۱۷ سالگی موفق به دریافت جایزه صلح نوبل شد.

تا سال ۲۰۱۹، جایزه صلح نوبل به ۱۰۷ نفر و ۲۴ سازمان تعلق گرفته‌است. هفده زن موفق به کسب جایزه صلح نوبل شدند، که این رقم بیشتر از هر جایزهٔ نوبل دیگری می‌باشد. از زمان ایجاد این جایزه، در ۱۹ سال جایزه صلح نوبل به هیچ‌کسی اهدا نشد که بیشترین تعداد عدم اهداء را در کل جوایز نوبل شامل می‌شود.

این جایزه از بحث‌برانگیزترین جوایز نوبل می‌باشد که انتقادهای زیادی را به همراه داشته‌است.

ماهاتما گاندی با وجود این‌که پنج بار برای دریافت این جایزه نامزدشد، هیچگاه آن را دریافت نکرد! پس از ترور او؛ کمیتهٔ نوبل در نظر داشت که جایزهٔ صلح نوبل سال ۱۹۴۸ را پس از مرگش به او اهدا کند، اما در ادامه تغییر نظر داد و با توضیح نبود هیچ فرد زندهٔ شایسته‌ای برای دریافت این جایزه، از دادنش در آن سال اجتناب کرد. در سال ۲۰۰۶ میلادی یکی از اعضای کمیته نوبل گفت: «بزرگترین غفلت ما در تاریخ ۱۰۶ ساله اهدای نوبل بدون تردید این بوده‌است که نوبل صلح هیچگاه به مهاتما گاندی اهدا نشد.»

در سال ۱۹۶۱، داگ هامرشولد پس از نامزدی‌اش برای دریافت جایزه درگذشت و تنها برندهٔ این جایزه شد که کمیته پس از مرگش جایزه را به او اهدا کرد. پس از این، قانون اهدای جایزه به افراد فوت‌شده تغییر کرد.

در سال ۱۹۷۳، له دوک تو از دریافت جایزه امتناع کرد، چرا که با استناد به وضعیت جنگی ویتنام، خود را در موقعیتی برای دریافت این جایزه نمی‌دانست.

کارل فون اوسیتزکی، آنگ سان سو چی و لیو شیائوبو سه برنده‌ای هستند که در هنگام دریافت جوایز در بازداشت بودند.

• فهرست برندگان جایزه نوبل
• فهرست فعالان صلح

برندگان زیر جوایز خود را یک سال دیرتر دریافت کردند، چرا که تصمیم کمیته بر این بود که در سالی که آن‌ها به‌عنوان برندهٔ جایزه فهرست شده‌بودند، هیچ‌یک از نامزدی‌ها دارای معیارهای مطابق با وصیت نوبل نبوده‌اند. بر پایهٔ قوانین، کمیته اهدای جوایز را تا سال بعد به تعویق انداخت، هرچند که جایزه دریافت شده توسط برندگان برابر با جایزه سال پیش بود.

الیو روت (۱۹۱۲)، توماس وودرو ویلسون (۱۹۱۹)، آستن چیمبرلن (۱۹۲۵)، چارلز گیتس دویز (۱۹۲۵)، فرانک بی. کلاگ (۱۹۲۹)، نورمن آنجل (۱۹۳۳)، کارل فون اوسیتزکی (۱۹۳۵)، کمیته بین‌المللی صلیب سرخ (۱۹۴۴)، آلبرت شوایتزر (۱۹۵۲)، کمیساریای عالی سازمان ملل متحد برای پناهندگان (۱۹۵۴)، آلبرت لوتولی (۱۹۶۰)، لینوس پاولینگ (۱۹۶۲)

جایزهٔ کارل فون اوسیتزکی به‌صورت غیابی اهدا شد، چرا که گذرنامهٔ او تسط دولت آلمان مورد تأیید قرار نگرفت.

جایزهٔ داگ همرشولد پس از مرگش به او اعطاء شد.

له دوک تو جایزه را قبول نکرد.

جایزهٔ آندره ساخاروف به‌صورت غیابی اهدا شد، چرا که گذرنامهٔ او توسط دولت اتحاد جماهیر شوروی رد شد.

جایزهٔ آنگ سان سو چی به‌صورت غیابی اهدا شد، چرا که در آن زمان توسط دولت برمه به‌عنوان زندانی نگهداری می‌شد. در پی آزادی او از حصر خانگی و و انتخاب شدن پیتو لیتاو، سو چی پذیرفت که جایزهٔ خود را در ۱۶ ژوئن ۲۰۱۲ شخصاً دریافت کند.

جایزهٔ لیو شیائوبو به‌صورت غیابی اهدا شد، چرا که در آن زمان او در چین زندانی بود.

• وبگاه رسمی جایزه صلح نوبل