فهرست ارمنیهای ایران
صنعت
در زیر فهرستی از ارمنیهای مشهور ایران آورده شدهاست.
هنر
موسیقی
- آرمیک دشچی
- آندره آرزومانیان
- امانوئل ملیک اصلانیان
- ایوان گالامیان
- روبن گریگوریان پایهگذاری ارکستر سمفونیک تهران
- رازمیک اوهانیان
- زاون یدیگاریانس نوازندهٔ ویلن و از پایهگذاران هنرستان موسیقی تبریز
- ساتنیک آقابابیان خوانندهٔ اپرا و نخستین خوانندهٔ زن ایرانی
- سیمون آیوازیان پدر گیتار کلاسیک ایران
- گورگن موسسیان
- لوون گریگوریان
- لودویگ بازیل
- لوریس چکناواریان
- لوریس هویان
- نیکول گالاندریان
- وارطان واهرامیان
- واروژان (واروژ هاخباندیان)
- والودیا تارخانیان نوازنده، مدرس ویلن و تنها نوازندهٔ ساز ویولا (از سازه-ای دورهٔ باروک) در ایران
- واهه خوجایان رهبر ارکستر و پایهگذار نخستین ارکستر رادیوی ملی ایران
- یحیی تارساز
ادبیات، شاعر، تاریخنگار، نویسنده، مترجم
- آراز بارسقیان
- ادوارد حقوردیان
- ادوارد ژوزف
- رافی
- زویا پیرزاد
- زویا زاکاریان
- ژاکلین
- ژانت د. لازاریان
- سروژ استپانیان
- کارو دردریان
- گقام ساریان
- لوون میناسیان
- لئوناردو آلیشان
- وارتان گریگوریان
- واراند
- یرواند آبراهامیان
خواننده
- اندی (آندرانیک مددیان)
- دارون ملکیان
- مارتیک (مارتیک قره خانیان)
- ویگن (ویگن دردریان) سلطان جاز ایران
- هلن (خواننده) (هلن ماتووسیان)
- هوهانس بادالیان
- آرتوش
عکاسی
- نیکول فریدنی
- آنتوان سوریوگین
- آلفرد یعقوبزاده
- میناس پادگرهانیان معروف به استاد میناس، بنیانگذار نخستین عکاس خانهٔ اصفهان
- واهان ترپانچیان پایهگذار نخستین لابراتوار عکس رنگی در ایران
- آرمان استپانیان
- اریک گریگوریان
معماری
- آودیس اوهانجانیان
- رستم وسکانیان
- آرمن حق نظریان
- مارکار گالستیانس
- گابریل گورکیان
- وارطان هوانسیان
- اوژن آفتاندلیانس
- پل آبکار
- کریستاپور تادوسیان
- گورگن پیچیکیان
- لوون بابایان
- هوانس اونیک قریبیان
- لوون تادوسیان
- نکتار پاپازیان اولین معماران زن ایرانی
نقاشی
- آلفونس آوانسیان
- آندره سوریوگین پایهگذار نقاشی قهوهخانهای در ایران
- ادمان آیوازیان
- سمبات در کیورغیان یکی از پنج پایهگذار آبرنگ در ایران و پایهگذار شیوههای بدیع در نقاشی آبرنگ در ایران
- سونیا بالاسانیان
- سیراک ملکونیان
- مارکو گریگوریان
- هاروتیون میناسیان
- هاکوپ هوناتانیان بنیانگذار مکتب مدرن هنر نقاشی
- یرواند نهاپتیان یکی از پنج پایهگذار آبرنگ در ایران
- سرکیس زاکاریانس نقاش زورخانه ای
سینما، تئاتر
- آپیک یوسفیان
- آراپیک باغداساریان
- آرامائیس آقامالیان
- آربی اوانسیان
- آرتم اوهانجانیان
- آرتو طریان
- آرمان هوسپیان
- آسیا قسطانیان
- آنوش (آنوشاوان هاروتیونیان)
- آنیک شفرازیان
- اوانس اوگانیانس اولین کارگردان سینمای ایران و همچنین بانی اولین مدرسه بازیگری در ایران
- ایرن زازیانس (ایرن)
- تونی آمادونی
- روبرت اکهارت
- روبیک زادوریان
- زاون قوکاسیان
- ژوزف واعظیان
- ساتو پری
- ساموئل خاچیکیان
- شاهین سرکیسیان پایهگذار تئاتر نوین ایران
- کارمن
- گریگور یقیکیان از پایهگذاران تئاتر در رشت، مترجم شخصی میرزا کوچک خان جنگلی و مدیر مسئول روزنامهٔ ایران کنونی در رشت
- لرتا (لرتا هایراپتیان تبریزی) از نخستین بازیگران زن تئاتر ایران
- لوریک میناسیان
- مادام سیرانوش اولین بازیگر زن تاریخ سینمای ایران
- مری آپیک
- موشق سروری
- میشا گوستانیان
- وارتو طریان
- واروژ کریممسیحی
- واهیک پیرحمزهای
- هایک گاراگاش
- هراند استپانیان
- هنریک استپانیان
- یرواند ماناریان
- لیدا ماطاوسیان و ژاسمن ژوزف (از ارامنه ساکن بندر انزلی بودند که در فیلم انتقام برادر ابراهیم مرادی نقش آفرینی کردند)
فیلمبردار
- برگرونی بغوسیان
- پطروس پالیان
- واهاک وارطانیان
صداگذاری و آهنگساز
- آرشام قهرمانیان
- روبیک منصوری
- گارنیک یادگاریان
- گالوست گورکیان
دوبله
- ژرژ پطرسی
- آرشاک قوکاسیان
- آلکس آقابابیان پایهگذار دوبلهٔ فیلمهای خارجی در ایران
متخصص امور لابراتوار / فنی
- تیگران تومانیان
- وارطان چاپاریان
- گالوست گورکیان
- سورن خاچیکیان
طراح صحنه و لباس تئاتر
- ادنا زینلیان
پیکره ساز
- لیلیت تریان مادر پیکرهسازی مدرن ایران
- اما آبراهامیان
- زاون آیوازیان
- نشان تانیک
مینیاتور ساز، تذهیب کار، میناکاری و حکاک
- آودیس هاکوبیان
- کلارا آبکار
- هراچ کاراپتیان
- یسایی شاجانیان
گرافیک
- ادوارد زهرابیان طراح لوگوی ایران ایر
- بابکن آسیریان
- سرژ آواکیان
- موشق سارواریان از پیشگامان گرافیک نوین ایران
- میشا گیراگوسیان
- ناپلئون سروری
- هایک اجاقیان
گوهرشناس و جواهرساز
- زرونی ماسحیان
- لوون آودیان
- هوهانس آقازاری لازاریان
رقص باله
- سرکیس جانبازیان پایهگذار نخستین هنرستان رقص تهران و نخستین رقصندهٔ ایران
- لیلی لازاریان
- یلنا آودیسیان
سیاستمداران، انقلابیون، مذهبیان
- آرداک مانوکیان
- آرداشس اوانسیان
- آوتیس سلطانزاده
- کاتولیکوس آلکساندر یکم
- دیانا آبکار نخستین زنی است که نامش در جهان به عنوان سیاستمدار به ثبت رسیدهاست او سفیر دولت ارمنستان در ژاپن بود.
- سبوه سرکیسیان
- میرزا ملکمخان
- نریمانخان قوام السلطنه
- واهان پاپازیان
- هوهانس خان ماسحیان نخستین سفیر ایران در ژاپن
- هرانت مارکاریان
- هوسپ امین
- هارطیون شماونیان شیرازی بنیانگذار نخستین نشریه ارمنیزبان جهان
- هایک بژیشکیان
- هایک هوسپیانمهر
- یپرمخان
- مانوک خدابخشیان
- یرواند آبراهامیان
سرمایه داران و تاجر
- آرتور تی. گریگوریان
- ساناسار خاچاطوریان
- گئورگ مانوک
- لوون پالانچیان
- تجارتخانه تومانیانس
دانشمندان و شخصیتهای علمی
- آرسن میناسیان نیکوکار و مؤسس اولین داروخانه شبانهروزی ایران و بنیانگذار اولین خانه سالمندان و معلولین ایران در شهر رشت
- آرشاویر در آوانسیان
- آلینوش طریان مادر نجوم و بانوی اختر فیزیک ایران
- استپان آلکسانیان
- الکساندر آبیان
- الیز ساناساریان
- امیک آواکیان
- برسابه هوسپیان
- جرج بورنوتیان
- روبرت مهرابیان
- روبن گالیچیان
- کارو لوکاس پدر علم رباتیک ایران
- مارتیک درآوانسیان پایهگذار رشته ارتوپدی فنی ایران و دارای لقب پدر ارتوپدی فنی ایران
- مانوئل بربریان
- مگردیچ تومانیان
- واهه آغابگیانس
- هاراطون داویدیان از بنیانگذاران روانپزشکی در ایران
- هایک میرزایانس
نمایندگان مجلس
- آرداشس آوانسیان
- آلکساندر آقایان
- پطروس آبکار
- جبرائیل بوداغیان
- روبرت بگلریان
- فلیکس آقایان
- قازار سیمونیان
- سواک ساگینیان
- سهراب ساگینیان
- کارن خانلری
- گئورک وارطان
- گاگیک هواکیمیان
- آرداواز باقومیان
- لون داویدیان
- وارطان وارطانیان
- واهرام خان ظهرابیان
- هرایر خالاتیان
- هوهانس خان ماسحیان
- یوسف میرزایانس
شهیدان
- زوریک مرادیان
- ویگن کاراپتیان
ورزشکاران
- آرن داوودی
- ادیک پطروسیان
- آلکو اسکندریان
- آندرانیک تیموریان
- آندرانیک اسکندریان
- آندره آغاسی
- ادموند اختر
- ادموند بزیک
- امانوئل آغاسی
- امیل وارتازاریان
- اوشین ساهاکیان
- بیوراکن هاخوردیان
- پاتریک بابومیان
- پطروس نظربگیان
- روبرت مارگوسی
- ژرژ مارکاریان
- ژولیت گئورگیان
- سبو شهبازیان
- سرژیک تیموریان
- سرکیس آسادوریان
- سورن پیرجانیان
- سورن در-بوغوسیان
- کارو حقوردیان
- گارنیک شهبندری
- گارنیک مهرابیان
- گغارد موساسی، (مُوْسِسیان)، «رزمی کار حرفهای در سازمان یوافسی»
- لئون خاچاطوریان
- لوون کورکچیان
- مارکار آقاجانیان
- ماری تت
- ماسیس هامبارسومیان
- واردگس پارسامیان
- وازیک قازاریان
- واهیک طروسیان
- هاملت میناسیان
- هنریک تمرز
- لیدا مارکاریان، نخستین بانوی کوهنورد ارمنی که در سال ۱۳۱۸ خورشیدی موفق به صعود قله الوند گردید.
جستارهای وابسته
- تاریخ ارمنستان
- ارمنیهای ایران
- ارمنیها در جنبش مشروطه ایران
- ارمنیها در جنگ ایران و عراق
- جماعت ارمنیان پراکنده
- مسابقات ورزشی سراسری ارامنه ایران (المپیک ارمنیان)
- پیشینه صنعت چاپ در ایران
منابع
- ↑ «ابراهیم مرادی-از یک انقلابی حرفهای تا یک سینماگر حرفهای». بایگانیشده از اصلی در ۱۷ ژانویه ۲۰۱۳. دریافتشده در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۵.
- کتاب ارمنیان ایران، نویسنده:آندرانیک هویان،انتشارات:مرکز بینالمللی گفتگوی تمدنها با همکاری انتشارات هرمس، تاریخ:۱۳۸۰، شابک:۲-۰۰۷-۳۶۳-۹۶۴
- دانشنامه ایرانیان ارمنی، نویسنده: ژانت د. لازاریان،انتشارات هیرمند، چاپ دوم:۱۳۸۸، شابک:۰-۵۰-۶۹۷۴-۹۶۴-۹۷۸
- ارمنیان ایران،فصلنامه فرهنگی پیمان - شماره ۶۴ - سال هفدهم - تابستان ۱۳۹۲
- نگاهی به تاریخ ارمنیان تهران،ادیک باغداساریان،تهران ۱۳۸۰
- هاوان، آلفرد (۱۳۹۰). ورزشکاران نامی ارمنی ایرانی. انتشارات نائیری. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۵۳۰۷-۱۷-۷.
- گروه تحقیق و پژوهش سینما (۱۳۸۳)، ارامنه و سینمای ایران، تهران: انتشارات روزنه کار، شابک ۹۶۴-۶۷۲۸-۴۴-۸
- رائین، اسماعیل (۱۳۵۶). ایرانیان ارمنی. تهران مؤسسه انتشارات امیرکبیر.