گورگن موسسیان

گورگن موسسیان در یک خانواده ارمنی در سال ۱۳۲۱ خورشیدی (۱۹۴۲ میلادی) در شهر همدان متولد شد.

خانواده مادری وی اهل موسیقی بود. دایی بزرگش در ارمنستان از اعضای مؤسس گروه انسامبل فولکلور دولتی و دایی دیگرش، خاژاک آودیسیان خواننده باریتون بوده‌است و دیگر دایی اش که در ایران مستقر بوده به نام مارتیک آودیسیان، سال‌های متمادی رهبری گروه کر کلیسای سرکیس مقدس را بر عهده داشت.

از کودکی به یادگیری ویلن نزد مارتیک آودیسیان و سپس نزد لودویگ بازیل پرداخت. و سپس به عنوان معلم موسیقی در مدارس ارامنه مشغول به کار شد.

وی سپس در سال ۱۳۵۴ به دریافت بورس تحصیلی نائل گشت و عازم اتریش شد. در آکادمی موسیقی وین، در رشتهٔ رهبری گروه کر فارغ‌التحصیل شد.

او در تهران زمان تأسیس تالار رودکی (وحدت) و با تشکیل گروه اپرا فعالیت هنری خود را به عنوان خواننده باریتون آغاز کرد و سپس به عنوان دستیار رهبر وقت خارجی وینچنتسه جانینی به دلیل استعداد فراوان و علاقه بسیار مشغول به کار شد.

گورگن موسسیان همچنین مؤسس چند گروه کر بود.

بعد از پیروزی انقلاب به کشور بازگشت و شروع به فعالیت در زمینهٔ موسیقی نمود.

(پس از پیروزی انقلاب اسلامی، وی برای خدمت به دنیای موسیقی به میهن خود بازگشت، در این ایام گروه کر ارکستر سمفونیک تهران با ادغام منتخب اعضای سه گروه کر ارکستر سمفونیک، گروه کر ملی و گروه کر اپرا شکل گرفت که رهبری آن را موسسیان بر عهده گرفت و از آن سال به بعد گروه کر ارکستر سمفونیک توانست با نفسی تازه و بسیار حرفه ای و اجراهای فاخر نقش مهمی را در مناسبت‌های فرهنگی، هنری و رویدادهای اجتماعی-سیاسی ایفا کند و گروه کر توانست در اجرای سمفونی خود کار سعید شریفیان با همکاری گروه کر کشور رومانی و با رهبری استاد چکناواریان اعتبار دیگری را برای خود رقم بزند.)

وی پس از انقلاب اسلامی نزدیک به ۲۰ سال گروه کر ارکستر سمفونیک تهران را رهبری و در هنرستان موسیقی دختران و پسران تدریس کرد.

وی همچنین در سال ۱۳۶۲، در باشگاه فرهنگی آرارات گروه کر بزرگسالان سِوان را تشکیل داد و به مدت ۱۳ سال این گروه فعالیت هنری خود را ادامه داد. به گفتهٔ هنرمندان کر ایران، در دوران او یکی از حرفه‌ای‌ترین گروه‌های کر تشکیل شده بود.

وی رهبری گروه کرهای تالار وحدت و صدا و سیمای جمهوری اسلامی را برعهده داشت.

در سال ۱۳۷۲(۱۹۹۳) به دعوت وزیر فرهنگ جمهوری ارمنستان گروه کر ارکستر سمفونیک تهران به رهبری گورگن موسسیان و با حضور تک خوان‌هایی همچون حسین سرشار برای شرکت در جشنواره بین‌المللی گروه‌های کر ارمنستان عازم آنجا می‌شود. با اجرای برنامه‌هایی از آهنگ‌های کلاسیک و همچنین کارهای فاخری از آهنگسازان ایرانی و فولکلور مورد توجه قرار می‌گیرند.

لوریس هویان، رهبر کر دفتر موسیقی نیز مدتی شاگرد موسسیان بوده‌است.

گورگن موسسیان در سال ۱۳۸۴ برای تحقیق در مورد نحوه کار و اجرای گروه‌های کر ایالات متحده آمریکا عازم آن کشور شد و سال‌های متمادی در آن‌جا با تشکیل گروه کر ارامنه و دیگر ایرانیان، کنسرت‌هایی از آهنگسازان کلاسیک ایرانی و خارجی اجرا کردند.

موسسیان به علت بیماری در ایالات متحده آمریکا ماندگار شد. شامگاه ۱۷ آبان ۱۳۹۳ به‌دلیل نارسایی کبد در سن ۷۰ سالگی در لوس آنجلس، کالیفرنیا درگذشت.

لوریس هویان، در این‌باره توضیح داد:

«گورگن موسسیان که در آمریکا زندگی می‌کرد، حدود دو هفته در بخش CCU بستری بود و پس از چهار روز اعلام شد که کلیه‌های این هنرمند از کار افتاده‌است.»

مراسم بزرگداشت و یادبود گورگن موسسیان در روز سه شنبه ۴ آذر ۱۳۹۳ با حضور هنرمندان در سالن رودکی تهران برگزار شد. در این مراسم گروه کر به سرپرستی علیرضا شفقی‌نژاد به اجرای قطعاتی به یاد گورگن موسسیان پرداخت. وارطان ساهاکیان، موسیقیدان در این مراسم گفت:

«موسسیان سال‌ها برای موسیقی کرال زحمت کشید. آشنایی ما به ۲۷ سال قبل برمی گردد. او در راه اندازی گروه‌های کر چون «سوان»، «دانشگاه هنر»، «دانشگاه تهران» و «کر ارکستر سمفونیک» تلاش زیادی کرد.»

گورگن موسسیان با تلاش و جدیت فراوان در جهت ماندگاری ملودی‌های فولکلوریک ایرانی و با ارتباطی که با سرگئی آقاجانیان، آهنگساز و ایران‌شناسی که در ۲۲ سالگی از ایران به ارمنستان مهاجرت کرده بود، داشت، توانست با پیگیری‌های مستمر سفارش تنظیم آثار بسیار ارزشمندی را از آهنگ‌های فولکلور ایران توسط معاونت وقت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، علی مرادخانی دریافت دارد، این قطعات جزء تنظیمات بسیار فنی و آکادمیکی هستند که برای گروه کر نوشته شده‌اند.

وی در سال ۱۳۷۸ به پاس تلاش‌های ارزنده و خدمات شایسته‌ای که در بیش از از دو دهه فعالیت برای اعتلای موسیقی ایران داشت، موفق به دریافت لوح تقدیر از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گشت.

• [۱] at Avproduction.am
• Այվազյան, Հ. Մ. (2005 (2007)). Ով ով է. հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով). Vol. առաջին / երկրորդ. Երևան: Հայկական հանրագիտարան հրատ.

• [۲] at Avproduction.am
• Այվազյան, Հ. Մ. (2005 (2007)). Ով ով է. հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով). Vol. առաջին / երկրորդ. Երևան: Հայկական հանրագիտարան հրատ.
• لازاریان، ژانت د (۱۳۸۲). «موسیقی‌دانان». دانشنامه ایرانیان ارمنی. تهران: انتشارات هیرمند. صص. ۹۰–۳۸۹. شابک ۹۶۴-۶۹۷۴-۵۰-۳.
• اوهانیان، رازمیک (۱۳۹۳). «صدایی در فقدان گورگن موسسیان رهبر گروه کُر». آلیک‌آنلاین. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ اکتبر ۲۰۱۹.
• «مدیر دفتر موسیقی درگذشت «گورگن موسسیان» را تسلیت گفت». ۱۳۹۳.
• سعیدی، علیرضا (۱۳۹۳). «مدیرکل دفتر موسیقی درگذشت گورگن موسسیان را تسلیت گفت». خبرگزاری مهر.
• «برگزاری مراسم یادبود گورگن موسسیان در تهران». تسنیم. ۱۳۹۳.
• «یادبود گورگن موسسیان در تالار رودکی». هنر آنلاین. ۱۳۹۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ ژانویه ۲۰۱۹.
• «تسلیت پیروز ارجمد برای درگذشت گورگن موسیسیان». ایلنا. ۱۳۹۳.
• «یادبود گورگن موسسیان در تالار رودکی». هنرآنلاین. ۱۳۹۳.
• «مهمترین رویدادهای هفت روز گذشته در موسیقی ایران». رادیو فردا. ۱۳۹۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ ژانویه ۲۰۱۹.
• «گورگن موسسیان». Գուրգէն Մովսիսեան - دبستان و دبیرستان دوره اول ارس. ۱۳۹۳.
• «ماندگاری و کیفیت کلید موفقیت یک گروه کر». فصلنامه فرهنگی پیمان.
• «انجمن ملی موسیقی کر ایران ایجاد می‌شود». ایرنا. ۱۳۹۳.

• علیرضا سعیدی (۴ آذر ۱۳۹۳). «بزرگداشت مردی که در ایران به آرزویش رسید/ آهنگسازی تلخ با قلبی بزرگ». خبرگزاری مهر.
• «بزرگداشت گورگن موسسیان در کلیسای مریم مقدس و سالن کومیتاس». آلیک‌آنلاین. ۲۵ دی ۱۳۹۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ فوریه ۲۰۲۰.
• «گروه کر فیلارمونیک تهران به یاد گورگن موسسیان می‌خواند». آلیک‌آنلاین. ۲۵ دی ۱۳۹۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ فوریه ۲۰۲۰.
• «بزرگداشت گورگن موسسیان در رودکی». بانی فیلم. ۵ بهمن ۱۳۹۳.
• «ارکستر سمفونیک تهران». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۴.

1. ↑ Մարտիկ Աւետիսեան
2. ↑ Vinchenze Janini
3. ↑ Սևան» երգչախումբ
4. ↑ Աշտարակ երգչախմբային փառատօն

• «یادبود هنرمند فقید گورگن موسسیان». خبرگزاری مهر. ۱۳۹۳.