فریدیش ریس
فریدیِش ریس (مجاری: Riesz Frigyes؛ ۲۲ ژانویه ۱۸۸۰ – ۲۸ فوریه ۱۹۵۶) ریاضیدان مجار بود که با برادرش مارتسل ریس کمکهای بنیادینی به توسعهٔ آنالیز تابعی کرد.
| فریدیِش ریس | |
|---|---|
| زادهٔ | ۲۲ ژانویهٔ ۱۸۸۰ دیور، اتریش-مجارستان |
| درگذشت | ۲۸ فوریهٔ ۱۹۵۶ (۷۶ سال) بوداپست، جمهوری خلق مجارستان |
| شناختهشده برای | آنالیز تابعی معادله انتگرالی نظریه ارگودیک قضیه نمایش ریس قضیه ریس–فیشر فضای ریس فضای هاردی فضای لبگ لم ریس Radon–Riesz property proximity space قضیه فردریش و مارتسل ریس |
| پیشینه علمی | |
| شاخه(ها) | ریاضیات |
| استاد راهنما | Gyula Vályi |
| دانشجویان دکتری | János Aczél Steven Gaal John Horvath Tibor Radó آلفرد رنیی |
زندگینامه
او و برادر کوچکترش مارتسل ریس در یک خانواده یهودی در دیور به دنیا آمدند. در سالهای ۱۹۱۱ – ۱۹۱۹ ریس در دانشگاه فرانتس یوزف در شهر کُلُژوار، در اتریش-مجارستان استاد دانشگاه بود. بعد از جنگ جهانی اول، بنا بر پیمان تریانون، ترانسیلوانی و کُلُژوار به رومانی تعلق بخشید؛ و این دانشگاه در سال ۱۹۲۱ به سگد با نام دانشگاه سگد نقل مکان کرد. ریس به عنوان رئیس و هم استاد در دانشگاه سگد و همچنین عضو فرهنگستان علوم مجارستان فعالیت داشت. او همچنین ژورنالی ریاضی را به همراه آلفرد هار در ۱۹۲۲ تأسیس نمود.
ریس کارهای بنیادینی در زمینه توسعه آنالیز تابعی انجام داد و دستاوردهای او در فیزیک کاربردهای مهمی دارد. وی نظریه طیفی را برای عملگرهای متقارن کراندار به شکل استاندارد امروزین آن بنا نهاد. او همچنین به حوزههای مختلفی چون نظریه ارگودیک، توپولوژی نیز کمک شایانی نموده و اثبات مقدماتی برای نظریه ارگودیک میانگین ارائه نمود.
او برای سخنرانی روشی غیرمعمولی داشت؛ با دستیار و استادی پاره وقت وارد سالن سخنرانی میشد، سپس استاد خواندن بخشهایی از کتاب راهنمای ریس را شروع میکرده و دستیار معادله مناسب را روی تخته سیاه مینوشت و خود ریس کنار میایستاد، و گاهگاهی سر تکان میداد.
ریاضیدان سوییسی-امریکایی ادگار لورچ در ۱۹۳۴ در سگد تحت مدیریت ریس به سر برد و خاطراتش را شامل همکاری با ریس در این مدت به رشتهٔ تحریر درآورد.
انتشارات
Riesz, Frigyes; Szőkefalvi-Nagy, Béla (1990) [1955]. Functional Analysis. New York: Dover Publications. ISBN 978-0-486-66289-3.
یادداشت
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ Calendar of Historical Events, Births, Holidays and Observances
- ↑ Eberhard Zeidler: Nonlinear Functional Analysis and Its Applications: Linear monotone operators. Springer, 1990 [۱]
- ↑ Lorch, Edgar R. (1993). Hersh, Rubem (ed.). "Szeged in 1934". Amer. Math. Monthly (به انگلیسی). 100 (3): 219–230. doi:10.2307/2324453. JSTOR 2324453.
- ↑ János Horváth: A Panorama of Hungarian Mathematics in the Twentieth Century, Volume 1, Springer, 2006 [۲]
- ↑ «Acta Scientiarum Mathematicarum». scimagojr.com.
- ↑ Wróblewski, Andrzej Kajetan (September 2008). "Czyściec, niebo i piekło". Wiedza i Życie: 65.
پیوند به بیرون
- فریدیش ریس در پروژه تبارشناسی ریاضی
- O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "فریدیش ریس", MacTutor History of Mathematics archive, University of St Andrews
- Hersh, Reuben; John-Steiner, Vera (1993). "A Visit to Hungarian Mathematics" (PDF). Mathematical Intelligencer. 15 (2): 13–26. doi:10.1007/bf03024187. Archived from the original (PDF) on 27 June 2013. Retrieved 29 August 2019.